Σημαντικά ευρήματα σχετικά με τη ραγδαία αύξηση της ιδιωτικής δαπάνης για φροντιστήρια, την επιδείνωση των εκπαιδευτικών ανισοτήτων και την επισφαλή εργασιακή πραγματικότητα των εκπαιδευτικών φέρνει στο φως η πρώτη στοχευμένη ερευνητική παρέμβαση του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ για τον οργανωμένο φροντιστηριακό χώρο, σε συνεργασία με τη Metron Analysis.
Η έρευνα καταγράφει τις δομικές αδυναμίες του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος και τη μεγάλη εξάρτηση των νοικοκυριών από την ιδιωτική φροντιστηριακή υποστήριξη, ειδικά στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Το 2023, τα ελληνικά νοικοκυριά δαπάνησαν σχεδόν 614 εκατομμύρια ευρώ για φροντιστήρια γενικής εκπαίδευσης, ποσό που αντιστοιχεί στο 16,2% των συνολικών εκπαιδευτικών δαπανών τους και στο 0,7% της συνολικής καταναλωτικής τους δαπάνης. Παρότι η συγκεκριμένη δαπάνη εμφάνιζε πτωτική τάση από το 2013 έως το 2020, την τελευταία διετία (2021-2023) αυξήθηκε απότομα κατά 36% σε σταθερές τιμές.
Δείτε ακόμα Κατώτατος μισθός: Τι αλλάζει από σήμερα στους εργαζόμενους
Αξιοσημείωτη είναι η δυναμική ανάπτυξη των Κέντρων Μελέτης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, που συνοδεύεται από τετραπλασιασμό των σχετικών δαπανών: από 5,9 εκατ. ευρώ το 2013, σε 26,1 εκατ. ευρώ το 2023. Ωστόσο, αυτός ο κλάδος λειτουργεί ακόμη χωρίς σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο.
Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπου εντοπίζεται και η κύρια πίεση της προετοιμασίας για τις πανελλαδικές εξετάσεις, οι δαπάνες αγγίζουν τα 580,9 εκατ. ευρώ, καλύπτοντας το 94,6% της συνολικής φροντιστηριακής δαπάνης. Και σε αυτήν την περίπτωση, η αύξηση την περίοδο 2021-2023 είναι έντονη (+35,5%). Αντίθετα, η δαπάνη για φροντιστήρια τριτοβάθμιας εκπαίδευσης παραμένει σταθερή στα 7,2 εκατ. ευρώ, καλύπτοντας μόλις το 1,2% των συνολικών δαπανών.
Οι απόψεις γονέων και μαθητών συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό: περίπου το ένα τρίτο θεωρεί ότι τα φροντιστήρια καλύπτουν την ανεπάρκεια του σχολείου είτε για την προετοιμασία των πανελλαδικών εξετάσεων είτε για την επαρκή διδασκαλία των μαθημάτων. Το 39% των γονέων και το 37% των νέων τα βλέπουν ως συμπληρωματικά προς τη δημόσια εκπαίδευση, ενώ το 74% των γονέων και το 68% των μαθητών αναγνωρίζει τον καθοριστικό ρόλο των φροντιστηρίων στην προετοιμασία για τις εξετάσεις. Αξιοπρόσεκτο είναι ότι 1 στους 5 γονείς και 1 στους 4 μαθητές θεωρούν πως το φροντιστήριο έχει υποκαταστήσει το σχολείο.
Παράλληλα, η έρευνα καταγράφει τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί που εργάζονται στα φροντιστήρια. Χαμηλές αμοιβές, εξαντλητικά ωράρια, απλήρωτη εργασία εκτός τάξης, αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, καθώς και καταστρατήγηση βασικών εργασιακών δικαιωμάτων, όπως η μη καταβολή δώρων και επιδομάτων, σκιαγραφούν ένα εργασιακό περιβάλλον μεγάλης επισφάλειας. Η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και η ελλιπής κρατική εποπτεία εντείνουν την ανασφάλεια στον κλάδο, επιτρέποντας την αντικατάσταση παλαιότερων εκπαιδευτικών με νεότερους, χαμηλότερα αμειβόμενους.
Η έρευνα καταλήγει σε βασικές προτάσεις για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας, όπως η δίκαιη αμοιβή και για την εργασία εκτός τάξης, η θέσπιση συνεχόμενου ωραρίου, η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών και η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Δείτε ακόμα ΠΡΟΣΟΧΗ! Ποιά σχολεία θα είναι κλειστά την Τρίτη 1/4