Σε μια προσπάθεια να αυξηθεί η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, τα κράτη μέλη κατέληξαν σήμερα σε πολιτική συμφωνία για εθελοντική μείωση της ζήτησης κατά 15% αυτόν τον χειμώνα αναφέρει η ανακοίνωση του Συμβουλίου.

Ο κανονισμός του Συμβουλίου προβλέπει επίσης τη δυνατότητα ενεργοποίησης «ενωσιακής προειδοποίησης» σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού, οπότε η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου θα καταστεί υποχρεωτική.

Σκοπός της μείωσης της ζήτησης φυσικού αερίου είναι η εξοικονόμηση πόρων ενόψει του χειμώνα, προκειμένου να προετοιμαστούν για πιθανές διακοπές του εφοδιασμού φυσικού αερίου από τη Ρωσία που χρησιμοποιεί συνεχώς τον ενεργειακό εφοδιασμό ως όπλο.

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου κατά 15% σε σύγκριση με τη μέση κατανάλωσή τους τα τελευταία πέντε χρόνια, μεταξύ 1ης Αυγούστου 2022 και 31ης Μαρτίου 2023, με μέτρα δικής τους επιλογής.

Ενώ όλες οι χώρες της ΕΕ θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανταποκριθούν στις μειώσεις, το Συμβούλιο διευκρίνισε ορισμένες εξαιρέσεις και δυνατότητες να ζητηθεί παρέκκλιση από τον υποχρεωτικό στόχο μείωσης, προκειμένου να αντικατοπτρίζονται οι ιδιαίτερες καταστάσεις των κρατών μελών και να διασφαλίζεται ότι οι μειώσεις φυσικού αερίου είναι αποτελεσματικές σε ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού στην ΕΕ.

Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι τα κράτη μέλη που δεν είναι διασυνδεδεμένα με δίκτυα φυσικού αερίου άλλων κρατών μελών εξαιρούνται από τις υποχρεωτικές μειώσεις φυσικού αερίου καθώς δεν θα μπορούν να απελευθερώσουν σημαντικούς όγκους φυσικού αερίου προς όφελος άλλων κρατών μελών. Τα κράτη μέλη των οποίων τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι συγχρονισμένα με το ευρωπαϊκό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας εξαιρούνται επίσης, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος κρίσης εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια.

Τα κράτη μέλη μπορούν να ζητήσουν παρέκκλιση για να προσαρμόσουν τις υποχρεώσεις τους για μείωση της ζήτησης εάν έχουν περιορισμένες διασυνδέσεις με άλλα κράτη μέλη και μπορούν να αποδείξουν ότι οι εξαγωγικές ικανότητες διασύνδεσης ή η εγχώρια υποδομή LNG τους χρησιμοποιούνται για την ανακατεύθυνση φυσικού αερίου σε άλλα κράτη μέλη στο έπακρο.

Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να ζητήσουν παρέκκλιση εάν έχουν υπερβεί τους στόχους πλήρωσης αποθήκευσης αερίου, εάν εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το αέριο ως πρώτη ύλη για κρίσιμες βιομηχανίες ή εάν η κατανάλωση αερίου τους έχει αυξηθεί τουλάχιστον κατά 8% το περασμένο έτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας.

Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να αυξήσουν τον ρόλο του Συμβουλίου για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης». Η ειδοποίηση θα ενεργοποιηθεί με εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής. Η Επιτροπή υποβάλλει πρόταση για την ενεργοποίηση «συναγερμού της Ένωσης» σε περίπτωση σημαντικού κινδύνου σοβαρής έλλειψης αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης αερίου ή εάν πέντε ή περισσότερα κράτη μέλη που έχουν κηρύξει συναγερμό σε εθνικό επίπεδο ζητήσουν από την Επιτροπή να το κάνεις.

Κατά την επιλογή μέτρων μείωσης της ζήτησης, τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα σε μέτρα που δεν επηρεάζουν προστατευμένους πελάτες, όπως νοικοκυριά και βασικές υπηρεσίες για τη λειτουργία της κοινωνίας, όπως κρίσιμες οντότητες, υγειονομική περίθαλψη και άμυνα. Πιθανά μέτρα περιλαμβάνουν τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, μέτρα για την ενθάρρυνση της αλλαγής καυσίμου στη βιομηχανία, εθνικές εκστρατείες ευαισθητοποίησης, στοχευμένες υποχρεώσεις για μείωση της θέρμανσης και ψύξης και μέτρα που βασίζονται στην αγορά, όπως οι πλειστηριασμοί μεταξύ εταιρειών.

Τα κράτη μέλη θα επικαιροποιούν τα εθνικά τους σχέδια έκτακτης ανάγκης που καθορίζουν τα μέτρα μείωσης της ζήτησης που σχεδιάζουν και θα αναφέρουν τακτικά στην Επιτροπή την πρόοδο των σχεδίων τους.

Η ρύθμιση είναι ένα εξαιρετικό και έκτακτο μέτρο, που προβλέπεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Ως εκ τούτου, θα ισχύει για ένα έτος και η Επιτροπή θα προβεί σε επανεξέταση για να εξετάσει την παράτασή του υπό το φως της γενικής κατάστασης του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην ΕΕ, έως τον Μάιο του 2023.

Το κείμενο που συμφωνήθηκε σήμερα θα εγκριθεί επίσημα μέσω γραπτής διαδικασίας. Η γραπτή διαδικασία θα κινηθεί και θα ολοκληρωθεί τις επόμενες ημέρες, μετά από τεχνικές αναθεωρήσεις του κειμένου.