Σιγά σιγά οι δρόμοι Βρετανίας και ΕΕ χωρίζουν. Ποια θα είναι η επόμενη μέρα από τη συμφωνία; Ποιες οι σχέσεις των δύο πλευρών;

Η Μεγάλη Βρετανία και η ΕΕ κατέληξαν σε μια 26σέλιδη πολιτική δήλωση για τη διαμόρφωση των μελλοντικών σχέσεων της χώρας με την ΕΕ μετά το Brexit στις 29 Μαρτίου, η οποία έρχεται να προστεθεί στη βασική συμφωνία περί αποχώρησης της χώρας από την ΕΕ, η οποία καθορίζει τη διαδικασία του «διαζυγίου» αλλά και την προβλεπόμενη μεταβατική περίοδο μέχρι το Δεκέμβριο του 2020.

Το κείμενο που αφορά τη διαμόρφωση των σχέσεων Μ. Βρετανίας και ΕΕ στη μετά-Βrexit εποχή δεν έχει ακόμη προσλάβει νομική δεσμευτικότητα αλλά υπόσχεται μια «φιλόδοξη, ευρεία, βαθιά και ευέλικτη συνεργασία» που θα περιλαμβάνει την οικονομική και εμπορική συνεργασία, τη συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης, της εξωτερικής πολιτικής, της ασφάλειας και της άμυνας». Τα θέματα αυτά θα χρειαστούν βέβαια να λάβουν την έγκριση των υπόλοιπων 27 χωρών-μελών της ΕΕ αύριο στις Βρυξέλλες, ενώ οι λεπτομέρειες θα συγκεκριμενοποιηθούν μετά την ημερομηνία-σταθμό της 29ης Μαρτίου.

Νέες μορφές οικονομικής συνεργασίας

Οι δύο πλευρές συμφώνησαν πάντως καταρχήν να δημιουργήσουν μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου που θα σέβεται τους κανόνες της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς, της Τελωνειακής Ένωσης αλλά και τους κανόνες της βρετανικής, εσωτερικής αγοράς. Η νέα μορφή συνεργασίας θα συνδυάζει ρυθμιστικούς κανόνες, τελωνειακή συνεργασία και θα διασφαλίζει παράλληλα τον ελεύθερο και ανοιχτό ανταγωνισμό. Ωστόσο η συμφωνία αυτή αναγνωρίζει επίσης το δικαίωμα της Μ. Βρετανίας να ακολουθεί μια ανεξάρτητη πολιτική διεθνούς εμπορίου έναντι των υπόλοιπων χωρών του κόσμου. Οι δύο πλευρές προσμένουν επίσης η μια από την άλλη τη μη επιβολή ειδικών δασμών ή άλλων επιβαρύνσεων ή ποσοτικών περιορισμών.

Επίσης το κείμενο αυτό περιέχει ειδική μνεία για το τέλος της ελεύθερης διακίνησης προσώπων, εργαζομένων, αγαθών και υπηρεσιών της ΕΕ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Διασφαλίζεται ωστόσο ότι δεν θα απαιτείται βίζα για παραμονή περιορισμένου χρόνου στην χώρα, ενώ το ίδιο κείμενο αναφέρει ότι θα υπάρξει ειδική πρόβλεψη «εισόδου και παραμονής» για όσους έρχονται για σπουδές, έρευνα, πρακτική εξάσκηση και προγράμματα ανταλλαγών.

Eιδικότερα για τον τομέα του εμπορίου, οι δύο πλευρές συμφωνούν στην υιοθέτηση «φιλόδοξων, συνολικών και ισορροπημένων ρυθμίσεων αναφορικά με τις εμπορικές και επενδυτικές δραστηριότητες και υπηρεσίες». Σκοπεύουν μάλιστα να μη κινηθούν στο πλαίσιο που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου αλλά βάσει όσων ορίζουν συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου της ΕΕ με χώρες όπως ο Καναδάς ή η Ιαπωνία. Η νέα εταιρική σχέση Μ. Βρετανίας και ΕΕ θα αφορά χρηματοπιστωτικές, οικονομικές, μεταφορικές, ταχυδρομικές υπηρεσίες αλλά και τον κρίσιμο τομέα των τηλεπικοινωνιών.

Παραμένουν ισχυροί οι δεσμοί ΕΕ-Λονδίνου

Σύμφωνα με όλα αυτά, ακόμη και μετά το Brexit oι εμπορικές και οικονομικές σχέσεις του Λονδίνου, που αποτελεί παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό κέντρο, με τις Βρυξέλλες θα συνεχίσουν να είναι στενές. Πράγματι η Μ. Βρετανία φαίνεται ότι έχει δεχθεί να κάνει αρκετές υποχωρήσεις στο πεδίο αυτό. Από την 26σέλιδη κοινή δήλωση προκύπτει επίσης η βούληση και των δύο πλευρών να δημιουργήσουν «ισοδύναμα» για να διευκολυνθούν οι διασυνοριακές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Στόχος του Λονδίνου είναι άλλωστε, όπως φαίνεται, και η επιδίωξη παρόμοιων συμφωνιών με τις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία.

Πάντως πέρα από το πεδίο της καθαρά οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας ΕΕ και Μ. Βρετανία δηλώνουν επίσης στο ίδιο κείμενο την πρόθεσή τους να διατηρηθεί η συνεργασία, μεταξύ άλλων, και στο πεδίο της δικαιοσύνης στον ίδιο μάλιστα βαθμό που ισχύει σήμερα – από τη στιγμή βέβαια που κάτι τέτοιο θα είναι τεχνικά και νομικά δυνατό. Συμφωνούν επίσης να αναζητήσουν νέες μορφές συνεργασίας με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων αλλά και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασφάλειας Αεροπορίας.