«Κανένα σχόλιο». Αυτή ήταν η επίσημη αντίδραση των θεσμών στις χθεσινές εξαγγελίες του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, οι οποίες κατά τους πρώτους υπολογισμούς θα κοστίσουν περί τα 700 εκατ. ευρώ στον Προϋπολογισμό του 2016.

Ωστόσο, αν και η κυβερνητική απόφαση δεν αιφνιδίασε τους θεσμούς, προκάλεσε δυσαρέσκεια, καθώς καθιστά πιο δύσκολες τις διαπραγματεύσεις για τα πρωτογενή πλεονάσματα της περιόδου 2017-2018. Το κοινωνικό μέρισμα που θα καταβληθεί ως 13η σύνταξη σε 1,6 εκατομμύρια συνταξιούχους που λαμβάνουν μηνιαία σύνταξη χαμηλότερη των 850 ευρώ θα κοστίσει 617 εκατ. ευρώ, ενώ η αναστολή της αύξησης 30% του ΦΠΑ σε Λέσβο , Χίο, Σάμο ,Κως και τα νησιά της άγονης γραμμής θα κοστίσει περίπου 80 εκατ. ευρώ.

Να σημειωθεί πως από τις 21 Νοεμβρίου όταν και κατέθεσε η κυβέρνηση στην Βουλή τον Προϋπολογισμό 2017 είχε καταστήσει σαφή την πρόθεσή της για χορήγηση κοινωνικού μερίσματος, εφόσον επιβεβαιωνόταν η εκτίμησή της ότι το πρωτογενές πλεόνασμα εφέτος θα φτάσει (βάση ορισμού του προγράμματος) στο 1,09% του ΑΕΠ.

Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2017 που θα ψηφιστεί τα μεσάνυκτα του Σαββάτου από τη Βουλή το πρωτογενές πλεόνασμα εφέτος αναμένεται να διαμορφωθεί σε 1,907 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,032 δισ. ευρώ σε σχέση με το στόχο.

«Λόγω της υπέρβασης του στόχου θα εξεταστεί άμεσα η δυνατότητα εφάπαξ διάθεσης μέρους της υπέρβασης σε δράσεις για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και προστασίας», σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece κατά την τελευταία επίσκεψη των θεσμών στην Αθήνα οι επικεφαλής των κλιμακίων των ΔΝΤ, ΕΕ, ΕΚΤ και ESM είχαν ενημερωθεί για την πρόθεση της κυβέρνησης να δώσει εντός του 2016, μέρος του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2016 ως εφάπαξ κοινωνική παροχή. Πάντως, σχετικές αναλυτικές συζητήσεις δεν είχαν γίνει σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων.

Κατά πληροφπρίες οι επικεφαλής των κλιμακίων δεν εξέφρασαν ανοικτή διαφωνία στο σχεδιασμό της ελληνικής κυβέρνησης, ωστόσο από την πλευρά της ΕΕ τονίσθηκε πως στη βάση του Μνημονίου το όποιο δημοσιονομικό περιθώριο θα πρέπει να αξιοποιείται μόνον εάν τα μέτρα έχουν «μόνιμη υπεραπόδοση έναντι των στόχων του προγράμματος. Στη βάση αυτή η αρχική σκέψη της κυβέρνησης ήταν το κοινωνικό μέρισμα να κινηθεί στα 380 εκατ. ευρώ, δηλαδή στο 20% του συνόλου του πλεονάσματος. Τελικά αποφασίσθηκε να είναι διπλάσιο και να ξεπεράσει τα 700 εκατ. ευρώ.

Η χθεσινή πρωθυπουργική εξαγγελία φέρεται να δυσαρέστησε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς που θα προτιμούσαν το μέρισμα να χορηγούταν εφόσον τεκμηριωνόταν επισήμως πως η υπεραπόδοση αυτή είναι «διατηρήσιμη και μόνιμου χαρακτήρα» (αυτό θα απαιτούσε να παρέλθει ο Απρίλιος του 2017, κάτι που η κυβέρνηση δεν δέχθηκε). Οι ίδιοι θεωρούν πως το μέρισμα θα έπρεπε να καλύψει το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης του 2017 και πιθανές μειώσεις φόρων και όχι σε μια εφάπαξ παροχή.

Να σημειωθεί πως το ΔΝΤ στη σχετική συζήτηση εμφανίσθηκε να δηλώνει «αναρμόδιο» στην εξέταση των κυβερνητικών αποφάσεων, δεδομένου ότι δεν έχει πρόγραμμα με την Ελλάδα.

Νέες παροχές το 2017

Όπως προαναφέρθηκε η 13η σύνταξη και το πάγωμα της αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά της άγονης γραμμής είναι παροχές που θα βαρύνουν τον εφετινό Προϋπολογισμό, ενώ ο Προϋπολογισμός 2017 περιλαμβάνει άλλου είδους κοινωνικές παροχές όπως:

● Η πλήρης επέκταση του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, το οποίο προβλέπεται ότι θα καλύψει πάνω από 250.000 νοικοκυριά που διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας, με πιστώσεις που ανέρχονται στα 760 εκατ. ευρώ.

● Το πιλοτικό πρόγραμμα μεθόδου αξιολόγησης της αναπηρίας.

● Η διαμόρφωση νέου πλαισίου για την παιδική προστασία (επιτροπεία ανηλίκων, πλαίσιο αναδοχής/υιοθεσίας, νέο πλαίσιο λειτουργίας προνοιακών Νομικών Προσώπων Δημοσίου και Ιδιωτικού Δικαίου.

● Ο Εθνικός Μηχανισμός Συντονισμού, Παρακολούθησης και Αξιολόγησης των Πολιτικών Κοινωνικής Ενταξης και Συνοχής.

● Η λειτουργία ενιαίου φορέα πληρωμής κοινωνικών επιδομάτων προνοιακού χαρακτήρα.

● Το νέο πλαίσιο καταπολέμησης της έλλειψης στέγης ευάλωτων ομάδων με τη σύσταση φορέα διαχείρισης ακινήτων.