Σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ, ο υψηλός πληθωρισμός το 2022 προκάλεσε διπλό πλήγμα στους μισθωτούς στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες του ΟΟΣΑ

Αναλυτικότερα, το διαθέσιμο εισόδημά τους συρρικνώθηκε λόγω της σημαντικής μείωσης των πραγματικών μισθών, καθώς οι αυξήσεις των ονομαστικών μισθών ήταν χαμηλότερες από τον πληθωρισμό.

Επιπλέον, το διαθέσιμο εισόδημά τους μειώθηκε και λόγω της υψηλότερης συνολικής φορολογικής επιβάρυνσης (tax wedge) καθώς δεν έγινε τιμαριθμική αναπροσαρμογή στις κλίμακες της φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων και στα εισοδηματικά όρια για τα επιδόματα για τα παιδιά, .

Μείωση 7,4% των πραγματικών μισθών

Στην Ελλάδα, η μείωση των πραγματικών μισθών πέρυσι ανήλθε στο 7,4% και ήταν η τέταρτη μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ μετά την Εσθονία (10%), την Τουρκία (8,8%) και την Ολλανδία (8,3%).

Ο μέσος ονομαστικός μεικτός μισθός στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 1,5% στα 19.912 ευρώ από 19.614 ευρώ το 2021, αλλά ο πληθωρισμός αυξήθηκε 9,7% και έτσι άφησε μία μεγάλη «μαύρη τρύπα» στην αγοραστική δύναμη των μισθωτών.

Επιπλέον, η Ελλάδα και η Ιαπωνία ήταν οι μόνες χώρες του ΟΟΣΑ που ο ονομαστικός μισθός μειώθηκε οριακά στην τριετία 2019-2022, ενώ σε όλες τις άλλες χώρες αυξήθηκε.

Φορολογική επιβάρυνση για τους άγαμους

Σε ό,τι αφορά τη φορολογική επιβάρυνση – που ο ΟΟΣΑ την ορίζει ως το ποσό του φόρου εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών και των εργοδοτών μείον τα επιδόματα, το οποίο στη συνέχεια υπολογίζεται ως ποσοστό στο συνολικό κόστος εργασίας για τους εργοδότες – αυτή μειώθηκε οριακά (κατά 0,02 ποσοστιαίες μονάδες) για τους άγαμους μισθωτούς χωρίς παιδιά με μέσο εισόδημα και διαμορφώθηκε στο 37,1%.

Η εξέλιξη αυτή προέκυψε κυρίως από τη μείωση των εισφορών εργαζομένων και εργοδοτών για την επικουρική ασφάλιση – που μείωσε το tax wedge κατά 0,11 και 0,10 π.μ., αντίστοιχα – η οποία υπερκάλυψε την αύξηση της φορολογίας εισοδήματος κατά 0,18 π.μ.

Για το σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ, ο μέσος συντελεστής για την παραπάνω κατηγορία νοικοκυριών παρέμεινε, επίσης, αμετάβλητος στο 34,6%.

Αύξηση tax wedge για ζευγάρια με δύο παιδιά

Αντίθετα, η συνολική φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 1,52 ποσοστιαίες μονάδες στο 35,7% για παντρεμένους με δύο παιδιά, εκ των οποίων ο ένας έχει μέσο μισθό και ο άλλος το 67% του μέσου μισθού. Όπως σημειώνει ο ΟΟΣΑ, η αύξηση της επιβάρυνσης οφείλεται στο γεγονός ότι νοικοκυριά της κατηγορίας αυτής δεν δικαιούνταν επιδόματα τέκνων λόγω της αύξησης του μέσου μισθού.

Στις χώρες του ΟΟΣΑ η μέση αύξηση του tax wedge για την κατηγορία αυτή ήταν 0,45 π.μ. στο 29,4%, με την Ελλάδα να σημειώνει την τρίτη υψηλότερη αύξηση μετά τη Χιλή (15,95 π.μ.) και τις ΗΠΑ (6,94 π.μ.).

Οριακά αυξημένη κατά 0,03 π.μ. στο 33,7% ήταν πέρυσι το tax wedge και για τα ζευγάρια με δύο παιδιά και έναν εργαζόμενο με μέσο μισθό. Στον ΟΟΣΑ, η αντίστοιχη αύξηση ήταν 1,05 π.μ. στο 25,6%.

Όπως προκύπτει από τα παραπάνω στοιχεία, η φορολογική επιβάρυνση στην Ελλάδα παραμένει σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, με τη διαφορά να είναι μεγαλύτερη στις περιπτώσεις των έγγαμων μισθωτών με παιδιά.

Η προσαρμογή της φορολογίας

Τα αποτελέσματα της έκθεσης, σημειώνει ο ΟΟΣΑ, «υπογραμμίζουν τη σημασία πολιτικών για τον μετριασμό του fiscal drag». Ο Οργανισμός συγκέντρωσε στοιχεία από τις χώρες – μέλη σχετικά με τις πολιτικές αναπροσαρμογής των φορολογικών κλιμάκων, των εισφορών και των εισοδηματικών ορίων για επιδόματα που ήταν σε ισχύ το 2020, από τα οποία προκύπτουν μεγάλες διαφορές.

Σε λιγότερες από τις μισές χώρες, για την ακρίβεια σε 17, υπάρχει αυτόματη αναπροσαρμογή του συστήματος φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, ενώ σε 21 χώρες η προσαρμογή είναι στη διακριτική ευχέρεια των χωρών.

Η πλειονότητα των χωρών προχώρησαν σε προσαρμογή των ασφαλιστικών εισφορών και οι μισές σε προσαρμογή για τα επιδόματα.