Το νέο – Τα bonus και οι παγίδες του νέου συστήματος Το πρώτο εξάμηνο του 2024 θα ξεκινήσει η εφαρμογή της νέας αρχιτεκτονικής του εξατομικευμένου επιδόματος ανεργίας που θα συνδέεται με τον πρότερο εργασιακό μισθό και ασφαλιστικό βίο του ανέργου αλλά και με την κατάρτιση και θα καταβάλλεται πέραν των 12 μηνών.

Σύμφωνα με την Ημερησία, το bonus του μεταβλητού ποσού – που τους πρώτους μήνες μετά την απόλυση μπορεί να φτάνει έως τα 1.300 ευρώ – θα δίνεται στους ανέργους που έχουν διανύσει περισσότερα από 4 χρόνια στην αγορά εργασίας. Αντίθετα όσοι έχουν 3 χρόνια θα αρκεστούν στο μίνιμουμ ποσό των 479 ευρώ. Όσα περισσότερα χρόνια έχει διανύσει ο άνεργος στην αγορά εργασίας, τόσο υψηλότερο θα είναι το επίδομα που θα λάβει.

Επίσης το συνολικό ετήσιο ποσό του επιδόματος ανεργίας – όπως προκύπτει από τον κατώτατο μισθό – δεν θα αυξηθεί αλλά θα καταβάλλεται εμπροσθοβαρώς. Δηλαδή μεγαλύτερο επίδομα τους πρώτους μήνες και μικρότερο στη συνέχεια, ενώ για πολλούς θα τελειώνει νωρίτερα από τους 12 μήνες, ανάλογα με τον μισθό του πρώην εργαζόμενου. Προκειμένου να μην πέσει το επίδομα ανεργίας κάτω από τους 12 μήνες για όλους, έρχονται αλλαγές και στο επίδομα μακροχρόνια ανέργων.

Συγχωνεύονται επίδομα ανεργίας και μακροχρόνιας ανεργίας

Ειδικότερα δρομολογούνται αλλαγές και στο επίδομα ανεργίας για τους μακροχρόνια ανέργους ύψους σήμερα 200 ευρώ. Το επίδομα καταργείται και συγχωνεύεται στο νέο επίδομα ανεργίας ενώ θα γίνουν πιο ελαστικά τα εισοδηματικά κριτήρια προκειμένου να χορηγείται σε περισσότερους δικαιούχους.

Επιπλέον εξετάζεται να διευρυνθεί το διάστημα καταβολής του επιδόματος για όσους έχουν εργαστεί αρκετά χρόνια και έχουν καταβάλει περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές.

Το νέο σύστημα επιδότησης αλά κάρτ που βασίζεται στις προτάσεις της επιτροπής Πισσαρίδη θα υλοποιηθεί αρχικά πιλοτικά με βάση αντιπροσωπευτικό δείγμα περίπου 20.000 ανέργων (δεν έχει οριστικοποιηθεί ο αριθμός) σε εθνικό επίπεδο και στοχευμένες γεωγραφικές περιοχές.

Αυτή τη στιγμή, το επίδομα των 200 ευρώ για τους μακροχρόνια ανέργους καταβάλλεται μετά τους 12 μήνες της τακτικής επιδότησης και για τους επόμενους 12 μήνες, ενισχύοντας τον άνεργο συνολικά για 24 μήνες.

Σήμερα την ενίσχυση των 200 ευρώ την λαμβάνουν μόνο 20.000 – 25.000 άνεργοι ετησίως λόγω των κριτηρίων που υπάρχουν, όταν οι μακροχρόνια άνεργοι στα μητρώα της ΔΥΠΑ για περισσότερους από 12 μήνες ήταν 488.714 το Σεπτέμβριο φέτος, το 58,4% του συνόλου των ανέργων.
Το κλιμακωτό ποσό του επιδόματος ανεργίας

Αναφορικά, τώρα με το επίδομα ανεργίας, το ύψος του νέου επιδόματος δεν θα συνδέεται με τον κατώτατο μισθό όπως σήμερα αλλά θα είναι συνάρτηση της θέσης εργασίας.

Συγκεκριμένα θα προβλέπεται ότι το πρώτο χρονικό διάστημα μετά την απόλυση να δίδεται στον άνεργο αυξημένο ποσό επιδόματος – πιο κοντά στο μισθό του –, το οποίο μπορεί να μειώνεται σταδιακά όσο περνούν οι μήνες, χωρίς όμως να πέφτει κάτω από το σημερινό όριο των 479 ευρώ ανά μήνα ή όπου αυτό φτάσε με βάση τον κατώτατο μισθό.

Αυτή την περίοδο οι υπηρεσίες της Δημόσιας Υπηρεσίας Προώθησης Απασχόλησης επεξεργάζονται διάφορα μοντέλα που θα εφαρμοστούν στους «υβριδικούς» ανέργους. Σύμφωνα με τα μοντέλα το επίδομα θα διακρίνεται σε δύο μέρη. Το σταθερό και το μεταβλητό, ενώ θα ισχύει και ένα ανώτατο πλαφόν που δεν θα ξεπερνά τα 1300 ευρώ.

Καταβολή εμπροσθοβαρώς

Σήμερα ο απολυμένος δικαιούται από τη ΔΥΠΑ επί 14 μήνες (12 μήνες + τα δώρα) επίδομα ύψους 479 ευρώ ήτοι συνολικά 6.706 ευρώ. Προσοχή! Το συνολικό ποσό που θα λαμβάνει ο άνεργος ετησίως δεν θα αυξηθεί αλλά θα καταβάλλεται εμπροσθοβαρώς. Δηλαδή ο άνεργος θα δικαιούται να πάρει συνολικά 12 μηνιάτικα όπως προκύπτουν με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού με βάση τον κατώτατο μισθό. Θα τα παίρνει όμως σε μικρότερο διάστημα – π.χ. σε 8 ή 10 μήνες – ως ισχυρότερο κίνητρο επιστροφής στην εργασία.

Τους πρώτους τρεις μήνες της ανεργίας το επίδομα θα ανέρχεται στο 65% του μέσου μηνιαίου μισθού του ανέργου στα προηγούμενα 3 έτη,
Το δεύτερο τρίμηνο θα μειώνεται στο 60%.

Το τρίτο τρίμηνο στο 55%

και μετά τους 9 μήνες θα υποχωρεί στο σημερινό ύψος του επιδόματος ανεργίας, στα 479 ευρώ.

Παράδειγμα

Για παράδειγμα, αν ο εργαζόμενος που απολύθηκε ελάμβανε μέσο μισθό 1200 ευρώ, θα λάβει:

τους πρώτους τρεις μήνες ως επίδομα ανεργίας 780 ευρώ
τον τέταρτο, πέμπτο και έκτο μήνα θα λάβει 720 ευρώ
τον έβδομο, όγδοο και ένατο μήνα θα λάβει 660 ευρώ
ενώ τους υπόλοιπους μήνες του έτους το επίδομα θα κατέβει στο μίνιμουμ ποσό των 479 ευρώ.

Με όριο τα 4 χρόνια δουλειάς

Το μπόνους του μεταβλητού ποσού θα δίνεται στους ανέργους που έχουν διανύσει περισσότερα από 4 χρόνια στην αγορά εργασίας. Αντίθετα όσοι έχουν 3 χρόνια θα αρκεστούν στο μίνιμουμ ποσό των 479 ευρώ. Όσα περισσότερα χρόνια έχει διανύσει ο άνεργος στην αγορά εργασίας, τόσο υψηλότερο θα είναι το επίδομα που θα λάβει.

Τα γενναιόδωρα ποσά έως 1300 ευρώ, θα κατευθύνονται σε ανέργους με πάνω από 20 χρόνια στην αγορά εργασία και υψηλούς μισθούς.

Τα ποσοστά της παροχής σε σχέση με το μισθό και οι διαβαθμίσεις δεν έχουν ακόμα «κλειδώσει» ενώ αυτήν την περίοδο γίνεται επεξεργασία των μοντέλων για την επιλογή του δείγματος των ανέργων στους οποίους θα εφαρμοστεί πιλοτικά το νέο σύστημα.

Σύνδεση με κατάρτιση

Ταυτόχρονα, θα υπάρχει σύνδεση του ανέργου με τα προγράμματα κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων που αναπτύσσονται ραγδαία από τη ΔΥΠΑ. Ουσιαστικά, θα παρέχεται το συγκεκριμένο κίνητρο ώστε ο άνεργος να μπορεί να παρακολουθήσει ενεργά κάποιο από τα προγράμματα αυτά, έτσι ώστε να λάβει το αντίτιμο της συμμετοχής του, που είναι 1.000 ευρώ, αφού λάβει την ανάλογη πιστοποίηση.

Όμως για το διάστημα που θα συμμετάσχει σε αυτά, το επίδομα ανεργίας θα μειώνεται ή θα αναστέλλεται η καταβολή του. Το τελευταίο στοιχείο, μένει να καθοριστεί από τη διοίκηση της ΔΥΠΑ, σε σχέση και με τα δημοσιονομικά περιθώρια που θα υπάρχουν για τη χορήγηση επιδομάτων ανεργίας από τον Οργανισμό.

Ο στόχος της αλλαγής

Στόχος της αλλαγής του τρόπου παροχής των επιδομάτων είναι το σύστημα να καταστεί δικαιότερο ,να ενισχυθεί η αποτελεσματικότητα των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης και να δοθούν κίνητρα στον άνεργο να ενεργοποιηθεί ως προς την εξεύρεση θέσης εργασίας τους πρώτους μήνες της ανεργίας καθώς όπως έχει παρατηρηθεί όσο περνάει ο καιρός , οι άνεργοι απογοητεύονται και παραμένουν ανενεργοί για χρόνια στο μητρώο της ΔΥΠΑ.

Γι’ αυτό τον λόγο αναμένεται να θεσπιστεί ως υποχρέωση του ανέργου να είναι διαθέσιμος για κατάρτιση και έτοιμος να επανενταχθεί εκ νέου στην αγορά εργασίας το ταχύτερο δυνατό. Παράλληλα το νέο σύστημα στοχεύει στον περιορισμό των αντικινήτρων καθώς είναι γνωστό ότι πολλοί άνεργοι καταφεύγουν στη μαύρη εργασία για να μη χάσουν το επίδομα.

Το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί σε συνεργασία με την αρμόδια διεύθυνση της ΕΕ και χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με 58.600.000 € .