Πίνακας περιεχομένων

Η ραγδαία διείσδυση της στη δημοσιογραφία προκαλεί ενθουσιασμό και ανησυχία ταυτόχρονα. Εργαλεία που υπόσχονται επιτάχυνση της παραγωγής περιεχομένου και ενίσχυση της ανάλυσης δεδομένων δημιουργούν νέες δυνατότητες, αλλά και νέα διλήμματα. Οι ηθικές προκλήσεις που ανακύπτουν βρίσκονται πλέον στο επίκεντρο των συζητήσεων στον χώρο των μέσων ενημέρωσης, όπως κατέδειξε το πρόσφατο συνέδριο IQ Media Conference, που πραγματοποιήθηκε στις 14 και 15 Απριλίου 2025 στην Αθήνα.
Πού αρχίζει και πού τελειώνει η ευθύνη των δημοσιογράφων;

Η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης στις αίθουσες σύνταξης μπορεί να ενισχύσει την παραγωγικότητα, όμως απαιτείται συνεχής επαγρύπνηση όσον αφορά την ακρίβεια και την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων. Όπως επεσήμανε ο καθηγητής Δημοσιογραφίας Δεδομένων στο Πανεπιστήμιο Columbia, Τζόναθαν Σόμα, η αλληλεπίδραση με την ΤΝ πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως και μια συνέντευξη με ανθρώπινη πηγή: τα όσα «λέει» η μηχανή δεν πρέπει να γίνονται άκριτα αποδεκτά. «Τα δεδομένα δεν είναι αντικειμενικά και η ΤΝ μπορεί να τα ερμηνεύσει ακόμα λιγότερο αντικειμενικά», υπογράμμισε.

Δείτε εδώ

Σύμφωνα με τον ίδιο, η ενσωμάτωση της ΤΝ δεν είναι αναγκαία σε κάθε δημοσιογραφική λειτουργία, ωστόσο μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη σε τομείς όπως η ερευνητική δημοσιογραφία ή η οπτικοποίηση δεδομένων. Για την ώρα, εξειδικευμένες ομάδες ΤΝ δημιουργούνται μόνο σε συγκεκριμένα τμήματα, όπως στους New York Times, όμως αναμένεται η πρακτική αυτή να επεκταθεί, όσο περισσότεροι δημοσιογράφοι εξοικειώνονται με τα εργαλεία.

Δημοσιογραφία: Γιατί η Τεχνητή Νοημοσύνη προκαλεί ηθικά διλήμματα;

Η διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού

Καίριας σημασίας είναι η διατήρηση της εμπιστοσύνης του κοινού, ιδίως όταν η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης ενδέχεται να προκαλεί σύγχυση σχετικά με την αυθεντικότητα και την προέλευση του περιεχομένου. Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Bahareh Heravi, από το Πανεπιστήμιο του Surrey και συνεργάτης του BBC, επισήμανε ότι η ηθική χρήση της ΤΝ πρέπει να βασίζεται σε σαφείς κανόνες και κοινή αποδοχή μεταξύ επαγγελματιών της ενημέρωσης και της τεχνολογίας.

Η ανάγκη για «κόκκινες γραμμές» είναι επιτακτική. Ποια χρήση της ΤΝ είναι αποδεκτή και ποια αλλοιώνει το δημοσιογραφικό λειτούργημα; Η απάντηση, σύμφωνα με την κ. Heravi, δεν είναι στατική. Οι οργανισμοί πρέπει να επανεξετάζουν συνεχώς τις πρακτικές τους, να ενημερώνονται, να πειραματίζονται και να διατηρούν διαφάνεια απέναντι στο κοινό. Η γνωστοποίηση του τρόπου χρήσης της ΤΝ, αλλά και των πηγών της πληροφορίας, είναι απαραίτητο εργαλείο οικοδόμησης εμπιστοσύνης.

Δείτε εδώ

Ηθική και τεχνολογία: Μια σχέση σε εξέλιξη

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η δημοσιογραφία σήμερα, δεν περιορίζονται μόνο στα τεχνικά ζητήματα. Όπως τόνισε η Κατερίνα Σωτηράκου, διευθύντρια του IQ Media Hub, το κρίσιμο ζητούμενο είναι η γεφύρωση της απόστασης μεταξύ της τεχνολογικής καινοτομίας και της ηθικής ευθύνης. «Πρόκειται για τη δημιουργία γεφυρών – μεταξύ δημοσιογράφων και ακαδημαϊκών, μεταξύ τοπικών και παγκόσμιων προοπτικών, μεταξύ τεχνολογίας και ηθικής», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Αυτή η προσέγγιση ενισχύεται και από την ανάγκη εκπαίδευσης και επανειδίκευσης των δημοσιογράφων. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν αφορά μόνο τα εργαλεία αλλά και τις νοοτροπίες. Μοντέλα όπως το ευρωπαϊκό πρόγραμμα IQMedia, που συντονίζεται από το ΕΚΠΑ, λειτουργούν ως κόμβοι καινοτομίας, μεταφέροντας τεχνογνωσία και ενθαρρύνοντας νέες μορφές επικοινωνίας.

Η συμβολή της ελληνικής δημοσιογραφίας

Η Ελλάδα δεν μένει εκτός αυτής της συζήτησης. Το πρόγραμμα Calypso, με τη συμμετοχή του ΕΚΠΑ, στοχεύει στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης μέσω μιας διαδικτυακής κοινότητας χρηστών. Παράλληλα, το πρόγραμμα YOJO του iMEdD θα προσφέρει από το 2026 σε νέους δημοσιογράφους την ευκαιρία να εκπαιδευτούν σε ένα καινοτόμο ψηφιακό newsroom στην Αθήνα, αξιοποιώντας σύγχρονα εργαλεία και υπό την καθοδήγηση έμπειρων επαγγελματιών.

Η ελληνική συμμετοχή στον διεθνή διάλογο για τη σχέση τεχνολογίας και δημοσιογραφίας δείχνει ότι οι ηθικές προκλήσεις δεν αφορούν μόνο τις μεγάλες αγορές. Είναι παγκόσμιες και απαιτούν συλλογικές λύσεις.

Διαβάστε επίσης