Ο προϋπολογισμός του 2017, το ασφαλιστικό και η συνεχής αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, μπορούν να φέρουν νέα μέτρα μέσα στις επόμενες μέρες, που η δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος , θα μπει στην τελική της φάση.

Με βάση την αλληλογραφία που ανταλλάσσεται όλο αυτό τον καιρό μεταξύ του υπουργείου Οικονομικών και των εκπροσώπων των ομάδων από την ΕΕ, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ, υπάρχει ακόμη διαφορά περίπου 0,5% του ΑΕΠ (900 εκατ. ευρώ) για την επίτευξη των στόχων για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ για φέτος και 1,75% του ΑΕΠ το 2017.

Παρά την τεράστια υπέρβαση των εσόδων που φτάνει στα 2,3 δις ευρώ στα τέλη Οκτωβρίου, υπερκαλύπτοντας κατά περίπου μιάμιση φορά το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ (900 εκατ. ευρώ) το 2016, οι δανειστές αμφισβητούν αν η υπέρβαση αυτή θα παραμείνει στο ίδιο ύψος μέχρι και το τέλος του χρόνου, με δεδομένο ότι στατιστικά η εισπραξιμότητα των φόρων έχει μειωθεί.

Επίσης, ζητούν διευκρινίσεις για το πότε και πώς θα καλυφθεί η υστέρηση των 2,5 δις ευρώ, που εμφανίζουν για το δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου οι πρωτογενείς δαπάνες. Ζητούν να μάθουν δηλαδή, ποιες από τις δαπάνες αυτές δεν θα δοθούν ποτέ και ποιες είναι ανελαστικές, και θα πρέπει να καταβληθούν μέσα στον τρέχοντα και τον επόμενο μήνα, κατεβάζοντας το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος κάτω από το 0,5% του ΑΕΠ. Μάλιστα, από την προηγούμενη επίσκεψή τους τον Οκτώβριο, παρατήρησαν ότι στις δαπάνες αυτές, περιλαμβάνονται και 400 εκατ. ευρώ από αμυντικές δαπάνες, οι οποίες δεν κόπηκαν τελικά κατά το τρέχον έτος.

Σε ό,τι αφορά το 2017, αμφισβητούν την «αντοχή» της απόδοσης του μεγάλου φορολογικού βάρους για δεύτερη συνεχή χρονιά, το οποίο θα μεγαλώσει ακόμη περισσότερο από το νέο πακέτο των νέων φόρων που έρχονται από 1/1/ 2017.

Επίσης θεωρούν ότι υπάρχει μια «τρύπα» ύψους 400-450 εκατ. ευρώ , στη χρηματοδότηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης ) για το 2017.

Η πορεία του ασφαλιστικού, μετά την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νόμου τον περασμένο Μάιο, είναι ένα ακόμη σημείο τριβής. Η συνεχής επιδείνωση των οικονομικών μεγάλων ασφαλιστικών ταμείων, όπως το ΙΚΑ και – περισσότερο – ο ΟΑΕΕ, παρά τις περικοπές των συντάξεων και οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή μέτρων του ασφαλιστικού νόμου, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ετήσια εξοικονόμηση του 1% του ΑΕΠ (1,8 δισ. ευρώ) σε ετήσια βάση, δεν επιτυγχάνεται. Το ΔΝΤ έχει επανέλθει στο θέμα, ζητώντας διορθώσεις, επιβάλλοντας στην ουσία την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, δηλαδή την περικοπή των υφιστάμενων συντάξεων, που είναι θεωρητικά το μόνο μέτρο που θα μειώσει την πίεση στα ταμεία και το έλλειμμα του 11% του ΑΕΠ που παρουσιάζει το ασφαλιστικό σύστημα.

Το τρίτο μεγάλο πρόβλημα είναι η συνεχής διόγκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου, παρά το πρόγραμμα εξόφλησης μέσω του δανείου του ΕΜΣ. Το μεγάλο υπόλοιπο των οφειλών (8 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου) και ο πολύ αργός ρυθμός μείωσης τους, έχουν βάλει τους δανειστές στην διαδικασία να ζητούν περικοπές δαπανών κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών υγείας από τα ασφαλιστικά ταμεία και τον ΕΟΠΠΥ, όπου σωρεύονται περίπου τα 6 δισ. από τα 8 δισ. που χρωστά το δημόσιο σε ιδιώτες.