Αυτισμός και μουσικό σχολείο

Οι αυτιστικοί μαθητές στην προσπάθειά τους να συμμετάσχουν στις εξετάσεις των Μουσικών Γυμνασίων ωστε να έχουν δικαίωμα να φοιτήσουν σε αυτά,δυστυχώς δεν τυγχάνουν σε καμία περίπτωση κάποιας μέριμνας ώστε να μπορέσουν να συμμετεχουν ισότιμα στη διαδικασία.

Μαρία Λευτάκη,

Αντιπρόεδρος του Πανελληνίου Σύλλόγου Γονέων, Κηδεμόνων και Φίλων Ατόμων με Αυτισμό και Ειδικές Ανάγκες “Η Αγία Σκέπη”

Και σε αυτή την περίπτωση ισότιμα σημαίνει την ύπαρξη ενός υποστηρικτού προς αυτά τα παιδιά εξεταστικού περιβάλλοντος σχετικά με τις έντονες αισθητηριακές δυσκολίες που εμπεριέχει γι’ αυτά η διαδικασία (μεγάλος αριθμός εξεταζομένων μαθητών σε ενιαίο χώρο, μεγάλος χρόνος αναμονής κτλ) δυσκολίες που στα παιδιά τυπικής ανάπτυξης απλώς απουσιάζουν.

Η Αννίτα, μητέρα του 12χρονου Άγγελου από τη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε μια μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης όλων των αρμοδίων φορέων προκειμένου να εισακουστεί το δίκαιο αίτημά της (αίτημα που τελικά δεν εισακούστηκε), να εφαρμοστεί δηλ. η νομοθεσία που αφορά στα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και μαθησιακές δυσκολίες κατά την εξεταστική διαδικασία. Ο γιος της απέτυχε τελικά στις εξετάσεις που έδωσε προκειμένου να εισαχθεί σε Μουσικό Γυμνάσιο της περιοχής του παρά το γεγονός ότι ο Άγγελος κατά κοινή παραδοχή ειδικών και μη διαθέτει αναμφισβήτητο μουσικό ταλέντο, Και η περίπτωση αυτή δεν αποτελεί την εξαίρεση αλλά τον κανόνα. Εύλογα λοιπόν αντιλαμβάνεται κανείς ότι αυτά τα παιδιά είναι σχεδόν αποκλεισμένα από τα Μουσικά Σχολεία, αφού, ενώ τυπικά έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στις εισαγωγικές εξετάσεις και παρόλο που ειδικά στον αυτισμό συχνά συναντάμε παιδιά με πολύ μεγάλο ταλέντο στη μουσική, στην πράξη αδυνατούν να ανταπεξέλθουν λόγω των δυσκολιών που καλούνται να αντιμετωπίσουν καθώς ο τρόπος που εξετάζονται και το γεγονός ότι το υπουργείο δεν παρέχει συγκεκριμένες οδηγίες όσον αφορά αυτές τις περιπτώσεις προς τους εξεταστές, οι οποίοι δεν έχουν κατά κανόνα καμία γνώση πάνω στα θέματα των ιδιαιτεροτήτων τους, τα εμποδίζει να λειτουργήσουν και να αναδείξουν τις ικανότητές τους. Και φυσικά κατά την βαθμολόγηση απουσιάζει παντελώς η εφαρμογή διακριτικής επιείκειας, η μερική δηλαδή έστω αναγνώριση της πολύ μεγαλύτερης προσπάθειας που αναγκάστηκαν αυτά τα παιδιά να καταβάλουν για να διεκπεραιώσουν την διαδικασία σε σχέση με τους συμμαθητές τους για τους λόγους που προαναφέραμε.

Για την ιστορία θα ήθελα να συμπληρώσω ότι ο γονέας, σε μια δημοκρατική χώρα όπως υποτίθεται ότι είναι η χώρα που ζούμε, δεν δικαιούται να κάνει ένσταση αν θεωρήσει ότι το αποτέλεσμα των εξετάσεων του μουσικού σχολείου είναι άδικο για το παιδί του και τη βαθμολογία από τις εξετάσεις (γραπτές και προφορικές) την παίρνει απ’ το σχολείο (αν την πάρει…) μετά από δικές του επίμονες προσπάθειες και με πολύ μεγάλη δυσκολία. Την ίδια στιγμή που όλοι οι ιθύνοντες ισχυρίζονται ότι οι εξετάσεις των μουσικών σχολείων είναι αδιάβλητες …

Παραθέτω παρακάτω αυτούσια την επιστολή διαμαρτυρίας της συγκεκριμένης μητέρας με την ελπίδα ότι, ενώνοντας τη φωνή της με τη δική μας, θα καταφέρουμε κάποια στιγμή να ανατρέψουμε την υπάρχουσα κατάσταση που θέλει παιδιά στο φάσμα του αυτισμού, αποκλεισμένα από τα μουσικά σχολεία.

“Ονομάζομαι Άννα Τιάντση. Είμαι μητέρα του Άγγελου Αθανασιάδη ο οποίος επιθυμεί να συμμετάσχει στις εξετάσεις με σκοπό την εισαγωγή του στο Μουσικό Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης.
Σε ερώτηση που έκανα στους αρμόδιους της σχολικής μονάδας -την ημέρα πού συμπλήρωσα και την αίτηση συμμετοχής του- σχετικά με το ποιες είναι οι ειδικές εκπαιδευτικές διαδικασίες οι οποίες πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να καταφέρει ο γιος μου, ο οποίος είναι στο φάσμα του αυτισμού με αναπηρία 67% (υπάρχει και η απόφαση από τα ΚΕΠΑ για το ποσοστό αναπηρίας όπως επίσης και από τα ΚΕΔΔΥ για τη στήριξή του από εκπαιδευτικό παράλληλης στήριξης πλήρους ωραρίου και προφορική εξέταση), να εξεταστεί στα γραπτά – ακρόαση cd και συμπλήρωση ερωτηματολογίου-, η απάντηση που έλαβα ήταν ότι δεν προβλέπεται καμία ειδική διαδικασία επειδή οι εξετάσεις έχουν πανελλαδικό χαρακτήρα.
Επικοινώνησα με το υπουργείο όπου κατόπιν σωρείας τηλεφωνημάτων, κατάφερα να συνομιλήσω με τον διευθυντή δευτεροβάθμιας, ο οποίος μου απάντησε ακριβώς το ίδιο και μου έφερε σαν λόγο την αντίδραση των υπόλοιπων γονέων στη θέα ενός παιδιού που εξετάζεται μόνο ή συνοδεύεται διακριτικά από τον ιδιώτη δάσκαλο ειδικής αγωγής ο οποίος επί 4μισι χρόνια στήριζε τον γιο μου στο δημοτικό, αφού η δημόσια παράλληλη δεν έφτασε ποτέ!
Αξίζει να αναφέρω ότι η εξέταση γίνεται στο αμφιθέατρο του σχολείου, στο οποίο βρίσκονται όλα τα παιδιά μαζί,- περίπου 240 όπως μας ενημέρωσαν- και πρέπει να ακούσουν το cd και να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο που τους δίνεται όπως προανέφερα.
Υπό αυτές τις συνθήκες θεωρώ ότι ο γιος μου ο οποίος υποφέρει από διάσπαση προσοχής και έντονες δυσκολίες αισθητηριακής και συναισθηματικής ολοκλήρωσης (φασαρία, ζέστη, πολυκοσμία, έντονα ερεθίσματα, εκνευρισμό και άγχος που οδηγεί σε κατάρρευση, κ.α.), χάνει το δικαίωμα να αντιμετωπιστεί ως αξιοπρεπής αυτιστικός μαθητής και καταλήγει να εξετάζεται ως νευροτυπικός , που δεν είναι!
Η εξέταση των υποψηφίων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή ειδικές μαθησιακές δυσκολίες που αναφέρονται στο Ν.3699/2008 (ΦΕΚ 199 Α΄), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 28 του Ν.4186/2013 (ΦΕΚ 193 Α΄) και με το άρθρο 51 του Ν.4547/2018 (ΦΕΚ 102 Α΄), γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις της με αριθμ. Φ.253/155439/Β6(ΦΕΚ 2544 Β΄/30-12-2009) Υπουργικής Απόφασης. Ήδη με την Αρ.πρω.Φ.251/77753/Α5/16-05-2019 ΥΠΠΕΘ Εγκύκλιο ορίστηκαν τα ζητήματα περί <<εξέτασης μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες πανελλαδικές εξετάσεις λυκείων 2019>> όπου συγκεκριμένα στην παρ Δ. με τίτλο ”ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ” αναφέρεται ότι:
<< Οι υποψήφιοι /ες με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες πρέπει να αντιμετωπίζονται με τέτοιον τρόπο ώστε να είναι σε καλή ψυχολογική κατάσταση και να αποδώσουν σύμφωνα με τις γνώσεις και τις ικανότητές τους.>> (……)
<<Πρόκειται για μαθητές/ες ικανούς/ες να παρακολουθήσουν το πλήρες Αναλυτικό Πρόγραμμα της τάξης τους και εμποδίζονται από από δυσκολίες στη διαχείριση του χρόνου, του γραπτού λόγου και στην απόδοση των γνώσεών τους ΜΕ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ.(……)
Α) Όσον αφορά τους/τις μαθητές/τριες με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (Δ.Α.Φ.) προτείνονται τα εξής: Κατά την τρίωρη αξιολόγηση των μαθητών με διαταραχές αυτιστικού φάσματος, επιτρέπονται οι ρουτίνες που επιθυμούν και δεν παραβιάζουν τους γενικούς κανονισμούς (πχ. ένα συγκεκριμένο αντικείμενο πάνω στο θρανίο, ή μια συγκεκριμένη θέση σε σχέση με τον φωτισμό, κ.α.). Επίσης φροντίζουμε για την αποφυγή ερεθισμάτων που παρενοχλούν τους μαθητές με ΔΑΦ να συγκεντρωθούν και αφορούν στην ιδιαίτερη λειτουργικότητά τους ως προς τις αισθήσεις τους (θόρυβοι ή συζητήσεις στο φόντο της αίθουσας, αποφυγή βλεμματικής επαφής, μεταβολές του φωτισμού, κλπ.)

Κατά την αξιολόγηση – βαθμολόγηση οι μαθητές με ΔΑΦ έχουν ανάγκη από πολύ συγκεκριμένες και προβλέψιμες διαδικασίες οι οποίες βοηθούν στη μέγιστη απόδοσή τους (πχ μπορεί να ζητήσουν να σταθούν όρθιοι ή να καθίσουν πιο πλάγια, μπορεί να αποδιοργανώνονται από το επίμονο βλέμμα, κλπ). (…..)>>.
<<Οι μαθητές με Δ.Α.Φ. που συνοδεύονται από εκπαιδευτικό παράλληλης στήριξης δικαιούνται να συνοδεύονται από τον /την συγκεκριμένο /νη εκπαιδευτικό και στην αξιολόγηση – βαθμολόγηση, ώστε να επιτυγχάνουν ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ ΠΟΥ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ. Οι εκπαιδευτικοί Π.Σ. δεν παρεμβαίνουν, δεν εξηγούν, δεν βοηθούν τον/την εξεταζόμενο/νη αλλά μπορούν να υποστηρίζουν τον/την μαθητή/τρια με τις μη λεκτικές παραινέσεις και τους οπτικούς δείκτες που έχουν καθιερώσει μεταξύ τους προκειμένου να επιτυγχάνεται η συνεργασία>>. (…..)

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί και η τελευταία παράγραφος του εδαφίου Β <<όσον αφορά τους μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες>>:
…<<Επισημαίνεται ότι η ιδιαίτερη αντιμετώπιση των εξεταζόμενων δε συνιστά σε καμία περίπτωση επιεική αξιολόγηση ή άλλης μορφής ιδιαίτερη μεταχείριση, αλλά σκοπεύει μόνο στην παροχή της δυνατότητας να εξωτερικεύσουν τις γνώσεις, τις οποίες λόγω της πάθησής τους αδυνατούν να εξωτερικεύσουν με τον γραπτό λόγο. (…..)>>.

Σύμφωνα με όλα τα παραπάνω ζητώ την αυτονόητη αναλογική εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων και στις εισαγωγικές εξετάσεις για το μουσικό γυμνάσιο. Όταν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο που καλύπτει τις εκπαιδευτικές ανάγκες των ΑΜΕΑ για εισαγωγή τους σε ΑΕΙ και ΤΕΙ δεν βρίσκω τον λόγο να μην εφαρμόζονται και για τις εξετάσεις στα υπόλοιπα δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα, τη στιγμή που οι περισσότεροι μαθητές ΑΜΕΑ υπήρξαν από πάντα και δεν έγιναν ξαφνικά στο Λύκειο!
Επίσης ζητώ τον νόμο που αποκλείει τα ΑΜΕΑ από ειδικές εκπαιδευτικές διαδικασίες για εισαγωγή τους στα μουσικά γυμνάσια.
Δεν θεωρώ ότι δικαιολογίες όπως αυτή του διευθυντή Δευτεροβάθμιας περί ΄΄αντίδρασης των υπόλοιπων γονέων΄΄ έχουν νομική και πραγματική υπόσταση.

Παρακαλώ για τις σύντομες και εύστοχες ενέργειές σας γιατί δεν υπάρχει χρονικό περιθώριο για επιπλέον αναμονή.
Την παρούσα επιστολή θα κοινοποιήσω στους διευθυντές δευτεροβάθμιας σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα όπως επίσης και στην κ. Δεδούση, νομικό σύμβουλο του υπουργείου Παιδείας με την οποία συνομίλησα χθες.
Επιφυλάσσομαι για κάθε νομικό μου δικαίωμα.

Ευχαριστώ,

Τιάντση Άννα.”