“Τρέξτε να δηλώσετε τα σας”. Αυτό συμβουλεύουν οι μηχανικοί όσους ιδιοκτήτες ακινήτων δεν έχουν τρέξει να κάνουν ρύθμιση και να πετύχουν κι έκπτωση.

Σε οκτώ μήνες από τώρα ο νόμος για την τακτοποίηση αυθαιρέτων θα είναι παρελθόν και πλέον αρχίζουν τα… δράματα. Οι πολεοδομίες και οι ελεγκτές δόμησης που θα εντοπίζουν αυθαίρετα θα τα κατεδαφίζουν με διαδικασίες – εξπρές.

Πάντως, μέχρι 8 Απριλίου θα μπορεί να γίνει τακτοποίηση με έκπτωση 10%. Μέχρι τη λήξη του νόμου στις 9 Νοεμβρίου 2019 οι ιδιοκτήτες που θα τακτοποιήσουν τα αυθαίρετά τους μετά τις 8 Απριλίου και έως τις 8 Οκτωβρίου 2019 θα πληρώσουν πρόστιμα προσαυξημένα κατά 10%. Και για όσους ιδιοκτήτες πάνε να τα τακτοποιήσουν μετά τις 8 Οκτωβρίου και έως τις 9 Νοεμβρίου θα υπάρχουν προσαυξήσεις στα πρόστιμα κατά 20%.

Ακόμη, διαγράφονται τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης σε περιπτώσεις κατεδάφισης αυθαιρέτων στις περιοχές που επλήγησαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές του Ιουλίου. Πλέον, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται, καθορίζεται ενιαία τιμολόγηση για τις εργασίες κατεδάφισης και απομάκρυνσης των οικοδομικών αποβλήτων, ανεξαρτήτως του χαρακτηρισμού των εργασιών ως έργου ή υπηρεσίας.

Με τον τρόπο αυτόν, σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Περιβάλλοντος, αντιμετωπίζονται προβλήματα που ανέκυπταν όταν οι εργασίες χαρακτηρίζονταν ως ανάθεσης υπηρεσίας και αμείβονταν με βάση τον χρόνο απασχόλησης, με συνέπεια οι εργολάβοι να μην έχουν κίνητρο επιτάχυνσης των διαδικασιών, αφού, είτε ένα είτε εκατό αυθαίρετα γκρέμιζαν, αμείβονταν το ίδιο.

Ηδη, όπως εξηγούν από το υπουργείο Περιβάλλοντος, ξεκίνησε η λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας μέσω της οποίας η διαδικασία έκδοσης ή αναθεώρησης των οικοδομικών αδειών γίνεται πλέον ηλεκτρονικά, χωρίς δηλαδή επαφή με τις Πολεοδομίες, με πλήρη διαφάνεια και διαρκή έλεγχο, συμβάλλοντας στην επιτάχυνση και αποτελεσματικότητα των διαδικασιών για τη διευκόλυνση των πολιτών και των μηχανικών. Επιπλέον, σύμφωνα με πηγές από το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα ακολουθήσει υπουργική απόφαση για τη δημιουργία ηλεκτρονικού συστήματος καταγραφής (e-αυθαίρετα) όλης της διαδικασίας, από τον εντοπισμό μέχρι την κατεδάφιση αυθαιρέτων.

Σε 100 δόσεις μπορεί πλέον να γίνεται η ρύθμιση για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων. Παράλληλα, δίνεται υπό προϋποθέσεις η δυνατότητα τακτοποίησης ακινήτων που κρίθηκαν αυθαίρετα με αμετάκλητη δικαστικήαπόφαση. Πρόκειται για κτίρια των οποίων η οικοδομική άδεια, μεταξύ άλλων, «εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή κανόνων δικαίου που δεν ίσχυαν». Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται, οι μακροχρόνια άνεργοι θα καταβάλουν το 30% των προστίμων και οι δικαιούχοι του προγράμματος κοινωνικής αλληλεγγύης το 20%.

Επιπλέον, εάν ολοκληρωθούν οι εργασίες στατικής επάρκειας, προβλέπεται μείωση προστίμων κατά 30% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας 1 (Μακεδονία και Θράκη), κατά 50% σε περιοχές σεισμικής επικινδυνότητας (Αττική, Δωδεκάνησα και Αν. Αιγαίο) και κατά 60% σε περιοχές σεισμικής επινδυνότητας 3 (π.χ. νησιά Ιονίου).

Σε όσα αυθαίρετα κτίρια έχουν γίνει εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης προβλέπεται μείωση των προστίμων από 30% έως 50%, ανάλογα με τα τετραγωνικά. Την ίδια ώρα, όσοι από τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων πληρώνουν εφάπαξ το πρόστιμο θα έχουν μείωση 20%. Οι ιδιοκτήτες που θα καταβάλουν το 30% του προστίμου θα έχουν έκπτωση 10%. Σημειώνεται πως στην περίπτωση που τα πρόστιμα πληρωθούν μέσα στα προαναφερόνα διαστήματα, οι εκπτώσεις αυτές θα είναι επιπλέον. Για παράδειγμα, εάν το πρόστιμο πληρωθεί έως τις 8 Απριλίου 2019 και εφάπαξ η συνολική έκπτωση θα είναι 30%.

Στο μεταξύ, με βάση τα όσα ισχύουν μειώνονται τα πρόστιμα για τα κτίσματα που δεν διαθέτουν οικοδομική άδεια, αλλά έχουν υπερβάσεις μικρότερες από 100 έως 500 τ.μ. Το ίδιο ισχύει και για τις αυθαίρετες κατασκευές που ανεγέρθηκαν μεταξύ 1983-1993, ενώ εξακολουθούν να ισχύουν οι απαγορεύσεις υπαγωγής των αυθαιρέτων που βρίσκονται σε αιγιαλό, δάση, ρέματα, κοινόχρηστους και αρχαιολογικούς χώρους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), από τη διαδικασία τακτοποίησης αυθαιρέτων έχουν εισπραχθεί γύρω στα 2,2 δισ. ευρώ. Από τα στοιχεία που έχουν κατοχυρωθεί στο πληροφοριακό σύστημα του ΤΕΕ προκύπτει ότι το 25% των κτισμάτων που τακτοποιήθηκαν (ή έχουν μπει στη διαδικασία τακτοποίησης) δεν έχουν καμία οικοδομική άδεια, ενώ το 75% αφορά αυθαιρεσίες με οικοδομική άδεια.

Εξαιτίας της πρόβλεψης του νόμου περί τακτοποιήσεως αυθαιρέτων να επιβαρύνονται όσα αυθαίρετα δεν έχουν καμία (προηγούμενη) έκδοση άδειας, τα αντίστοιχα ποσοστά επιβαρύνουν τις αντίστοιχες δηλώσεις. Ετσι, σε κτίσματα χωρίς οικοδομική άδεια αντιστοιχεί το 28% των προστίμων, ενώ κτίσματα με οικοδομική άδεια περίπου το 72%. Από το σύνολο των έως τώρα επεξεργασμένων στοιχείων προκύπτει ότι 30% των δηλώσεων αφορούν ακίνητα εκτός σχεδίου και το 70% ακίνητα εντός σχεδίου.

Τα παράβολα

Το ύψος των παραβόλων διαμορφώνεται ως εξής:

■ Εως 10 τ.μ. 250 ευρώ

■ Ανω των 100 έως 500 τ.μ. 500 ευρώ

■ Ανω των 500 έως και 2.000 τ.μ. 1.000 ευρώ

■ Ανω των 2.000 τ.μ. και έως 5.000 τ.μ. 4.000 ευρώ

Το παράβολο παραμένει το ίδιο (10.000 ευρώ) για τα αυθαίρετα κτίσματα μεγαλύτερα των 5.000 τ.μ.