Μια δυσάρεστη έκπληξη για περίπου 1 εκατ. συνταξιούχους, κυρίως του δημοσίου αλλά και του ιδιωτικού τομέα, έκρυβε τελικά το πολυνομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή, αργά το βράδυ του Σαββάτου, η κυβέρνηση, καθώς εκτός από τις μειώσεις των συντάξεων και την αύξηση των εισφορών, προβλέπει και κατάργηση των επιδομάτων που λαμβάνουν.
Συνολικά, το μαχαίρι στη συνταξιοδοτική δαπάνη ανέρχεται σε 2,49 δισ. ευρώ το 2019, ώστε το καθαρό δημοσιονομικό «κέρδος» να είναι 1% του ΑΕΠ. Παράλληλα προβλέπονται, όπως ήταν γνωστό, μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, πάγωμα όλων των συντάξεων έως το 2021 και έμμεση αύξηση εισφορών.
Οι ανατροπές εκτιμάται ότι αφορούν σε εκατομμύρια ασφαλισμένους, κυρίως συνταξιούχους. Το μέτρο της μείωσης ή κατάργησης σε ορισμένες περιπτώσεις των «προσωπικών διαφορών» στις κύριες συντάξεις από το 2019 εκτιμάται ότι αφορά 1,1 εκατ. συνταξιούχους.
Άλλες 200.000 συνταξιούχοι -κάποιοι συγκαταλέγονται στους προηγούμενους 1,1 εκατ.- θα υποστούν περικοπές και στις επικουρικές τους.
Η κατάργηση των οικογενειακών επιδομάτων και μάλιστα εκτός του πλαφόν της τάξης του 18% αφορά, όπως εξηγεί στο Euro2day.gr ο πρώην υπουργός Εργασίας Γιώργος Κουτρουμάνης, τουλάχιστον 1 εκατ. συνταξιούχους.
Μάλιστα, κάποιοι ενδέχεται μαζί με την περικοπή της προσωπικής διαφοράς, να δουν τις συντάξεις τους το 2019 να μειώνονται έως και κατά 30%.
Σχεδόν όλοι οι πρώην δημόσιοι υπάλληλοι λαμβάνουν επίδομα συζύγου της τάξης των 35 ευρώ τον μήνα. Το επίδομα ανήλικου ή ανάπηρου τέκνου κατά μέσο όρο ανέρχεται σε 50 ευρώ. Αλλά και οι συνταξιούχοι που προέρχονται από το ΙΚΑ ενδέχεται να χάσουν έως και 300 ευρώ τον μήνα, στην περίπτωση που λαμβάνουν επίδομα ανήλικων τέκνων που φθάνει ακόμη και τα 300 ευρώ στην περίπτωση μητέρων με 3 ανήλικα τέκνα. Μένει να εξειδικευθεί αν η περικοπή στον ιδιωτικό τομέα αφορά στα επιδόματα τέκνων ή μόνο στο επίδομα συζύγου.
Όσο για τις περικοπές συντάξεων, οι μειώσεις για κάποιες κατηγορίες κυρίως χαμηλοσυνταξιούχων θα είναι πολύ σημαντικές.
Οι απώλειες θα είναι διαφορετικών ταχυτήτων, θα ξεκινούν από 1 ευρώ και θα φθάνουν έως και τα 300 για τις κύριες και τα 70 ευρώ για τις επικουρικές, ενώ το μαχαίρι πέφτει ακόμη και στις πολύ χαμηλές συντάξεις.
Στους διπλά χαμένους συγκαταλέγονται περίπου 100.000 συνταξιούχοι, οι οποίοι χάνουν και από την κύρια και από την επικουρική, κατ’ ανώτατο όριο 18% των συντάξεών τους. Περίπου 60.000 από αυτούς θα χάσουν τα περισσότερα, καθώς είναι εκείνοι που εισπράττουν σήμερα σημαντικές προσωπικές διαφορές στην επικουρική τους.
Πρόκειται στην πράξη για επικουρικές που διασώθηκαν πέρυσι, καθώς ανήκουν σε συνταξιούχους με σχετικά χαμηλές παροχές (1.300 ευρώ μεικτά από το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης ή 1.170 ευρώ καθαρά). Μόνη «σωτηρία» η πρόβλεψη ότι στο πλαφόν του 18% θα συμπεριληφθεί και η μείωση -όπου υπήρχε- που επιβλήθηκε το καλοκαίρι του 2016.
Μεγάλοι χαμένοι θα είναι όσοι σήμερα λαμβάνουν τα κατώτατα όρια στις κύριες και επικουρικές, όπως για παράδειγμα μητέρες ανηλίκων που συνταξιοδοτήθηκαν με μειωμένη σύνταξη και θα υποστούν το πλαφόν του 18%, αλλά και χιλιάδες άτομα με αναπηρία που λαμβάνουν κατά κανόνα χαμηλές αναπηρικές συντάξεις, οι οποίες επηρεάζονται πολύ από τη μείωση της εθνικής σύνταξης, ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας. Μειώσεις θα υπάρξουν και στις συντάξεις χηρείας.
Στους χαμένους συγκαταλέγονται και όσοι συνταξιοδοτούνται από τον Μάιο του 2016, που ξεκίνησε η εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου, και έως το 2018. Και αυτό γιατί ενώ ο νόμος προέβλεπε μια «περίοδο προσαρμογής», το νομοσχέδιο προβλέπει ότι οι προσωπικές διαφορές θα κοπούν κανονικά από το 2019. Σύμφωνα με τον κ. Κουτρουμάνη, η διάταξη «ακουμπάει» περίπου 120.000 άτομα, που είτε έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης, είτε θα συνταξιοδοτηθούν έως το 2018.
Το πάγωμα των συντάξεων
Το σύνολο των συνταξιούχων ακουμπάει το μέτρο του «παγώματος» των συντάξεων, καθώς το νομοσχέδιο προβλέπει ότι αυξήσεις με βάση την αύξηση του ΑΕΠ και τον πληθωρισμό θα δοθούν από την 1η Ιανουαρίου 2022.
Έως τότε, είτε θα… μειώνονται, είτε θα παραμείνουν παγωμένες… Μάλιστα, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι οι συνταξιούχοι που μετά τη μείωση του 2019 θα συνεχίσουν να έχουν «προσωπική διαφορά», γιατί θα διασωθεί ένα μέρος της λόγω του πλαφόν του 18%, δεν θα δουν αύξηση όχι μόνο μέχρι το 2021 αλλά και μετά, έως ότου μηδενιστεί η εναπομείνασα προσωπική διαφορά.
Οι κερδισμένοι
Υπάρχουν, βέβαια, περίπου 350.000 συνταξιούχοι που έχουν «αρνητική» προσωπική διαφορά, κατά συνέπεια από το 2019 θα λάβουν αυξήσεις. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι θα ισχύσει ο νόμος Κατρούγκαλου για αυτούς, και θα λάβουν μέσα σε 5 χρόνια, το σύνολο της προσωπικής διαφοράς.
Οι εισφορές
Η ανατροπή στον υπολογισμό των εισφορών αφορά 1,4 εκατ. ασφαλισμένους ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και αυτοαπασχολούμενους, φαίνεται όμως από την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους ότι οι αυξήσεις στο τελικό ποσό, τουλάχιστον το 2018, θα επιφέρουν έσοδα στον ΕΦΚΑ μόλις 53 εκατ. ευρώ. Οι επιβαρύνσεις, σύμφωνα με το υπουργείο, αφορούν περίπου 450.000 ασφαλισμένους.