Λόγω αδυναμίας πληρωμής των συνδρομών, η διαδικτυακή πύλη που δίνει στα ελληνικά πανεπιστήμια πρόσβαση στην επιστημονική βιβλιογραφία έπαψε να ανανεώνει το περιεχόμενό της με νέα τεύχη. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (HEAL-Link) είχε ανακοινώσει από τις 24 Ιουνίου «τη διακοπή των συμβάσεων με όλους τους εκδότες από 1η Ιουλίου λόγω αδυναμίας εξεύρεσης του ήμισυ του προϋπολογισμού για το τρέχον έτος».

Εκπρόσωπος του HEAL-Link, το οποίο έχει έδρα στο ΑΠΘ, δήλωσε στο δικτυακό τόπο του περιοδικού Nature ότι το πρόβλημα χρηματοδότησης υπάρχει εδώ και καιρό, όχι όμως σε τέτοιο βαθμό. «Κάθε χρόνο πληρώναμε ληξιπρόθεσμα. Τώρα, με όλα αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα, πραγματικά δεν μπορούμε να προβλέψουμε τι θα γίνει» είπε.

Ορισμένοι εκδότες έχουν αποδεχθεί το αίτημα μιας τρίμηνης περιόδου χάριτος «με την ελπίδα ότι μπορεί εν τω μεταξύ να βρεθεί το υπόλοιπο ποσό», λέει το HEAL-Link. «Βεβαίως αυτό μπορεί να μη γίνει αποδεκτό από όλους τους εκδότες και η πρόσβαση ενδεχομένως να σταματήσει αμέσως».

Το βιβλιογραφικό αρχείο του HEAL-Link θα παραμείνει πάντως προσβάσιμο. «Το HEAL-Link έχει ζωτική σημασία για τα πανεπιστήμια, τα οποία σπάνια διαθέτουν τα κονδύλια για δικές τους συνδρομές σε επιστημονικές επιθεωρήσεις» επισημαίνει στο Nature ο Νεκτάριος Ταβερναράκης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο Ηράκλειο. Διευκρινίζει πάντως ότι το ινστιτούτο, όπως και άλλοι μη πανεπιστημιακοί ερευνητικοί φορείς στην Ελλάδα, εξαρτώνται λιγότερο από το HEAL-Link καθώς έχουν εξασφαλίσει δικές τους συνδρομές. Το HEAL-Link έχει συμφωνίες με 27 εκδότες, όπως η Elsevier και η Springer, και συγχρηματοδοτείται από τα κονδύλια περιφερειακής ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Λόγω της κρίσης, έχει οικονομικές εκκρεμότητες με ορισμένους εκδότες ακόμη και για τα έτη 2013 και 2014.

Η κατάσταση στο HEAL-Link, σχολιάζει το Nature, έρχεται να προστεθεί σε άλλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ερευνητική κοινότητα εδώ και καιρό. Όπως επισημαίνει ο Δρ Ταβερναράκης, το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας δεν έχει λάβει ούτε ένα ευρώ από τη χρηματοδότηση του 2015 και βασίζεται στα αποθεματικά του.

Πολλοί επιστήμονες, εξάλλου, ανησυχούν ότι μετά το κλείσιμο των τραπεζών δεν θα μπορούν να προμηθεύονται αναλώσιμα από το εξωτερικό. Το άρθρο του Nature προκάλεσε πάντως τις αντιδράσεις ελλήνων αναγνωστών, οι οποίοι διαφωνούν με την εκτίμηση του περιοδικού ότι το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου μπορεί να καθορίσει την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη, και υποστηρίζουν ότι η αδυναμία πληρωμής των εκδοτών οφείλεται όχι στην κυβέρνηση αλλά στην απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας «να κλείσει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα».