Αλεξιάδης: Σωστή η επιβολή εισφοράς αλληλεγγύης στα προνοιακά επιδόματα ΑμεΑ κάτω του 80%!

Τρ. Αλεξιάδης: Ορθώς επιβαρύνονται με εισφορά αλληλεγγύης τα προνοιακά επιδόματα των φορολογουμένων με αναπηρία κάτω του 80%!.

Του Γιώργου Παλαιτσάκη

Tην άποψη ότι τα προνοιακά επιδόματα που καταβάλλονται ανά τακτά διαστήματα και μόνιμα στους αναπήρους με βαθμό αναπηρίας κάτω του 80% θεωρούνται εισοδήματα απαλλασσόμενα μόνο από το φόρο εισοδήματος και ότι ως εκ τούτου υπάγονται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, έστω κι αν δίδονται ως κοινωνικές παροχές για την αντιμετώπιση και κάλυψη δαπανών συγκεκριμένων ειδικών αναγκών στις οποίες υποβάλλονται οι ανάπηροι, διατυπώνει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Τρύφωνα Αλεξιάδης.

Ευθυγραμμίζεται έτσι πλήρως, με την Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και την δικαιώνει ως προς την επιλογή της να προσυμπληρώσει τα ποσά αυτά στους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 των φετινών φορολογικών δηλώσεων, υποχρεώνοντας τους αναπήρους να τα δηλώσουν ως απαλλασσόμενα μόνο από το φόρο εισοδήματος κι όχι κι από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης!

Έτσι, με την σύμφωνη γνώμη και του αναπληρωτή υπουργού, χιλιάδες φορολογούμενοι με αναπηρίες καλούνται φέτος να πληρώσουν ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τα συγκεκριμένα ποσά, ενώ ταυτόχρονα κινδυνεύουν να χάσουν δικαιώματα είσπραξης άλλων κοινωνικών επιδομάτων και απαλλαγών από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. Κι αυτό συμβαίνει πλέον, επειδή τα συγκεκριμένα ποσά, θεωρούμενα ως εισοδήματα, θα συνυπολογίζονται στα συνολικά ετήσια οικογενειακά τους εισοδήματα ανεβάζοντάς τα σε πολλές περιπτώσεις πάνω από τα εισοδηματικά όρια που προβλέπονται για τη χορήγηση κοινωνικών παροχών και απαλλαγών από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Το θέμα της προσυμπλήρωσης των ποσών των προνοιακών επιδομάτων των φορολογουμένων με βαθμό αναπηρίας κάτω του 80% στους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 των φετινών φορολογικών δηλώσεων, όπου δηλώνονται τα ποσά που απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος όχι όμως κι από την εισφορά αλληλεγγύης, είχαν αναδείξει τα dikaiologitika.gr τον περασμένο Απρίλιο, επισημαίνοντας τότε ότι είναι λάθος αυτή η ενέργεια της ΓΓΔΕ, καθώς τα ποσά αυτά είχε γίνει δεκτό με παλαιότερη εγκύκλιο της ίδιας της ΓΓΔΕ ότι δεν έπρεπε να θεωρούνται εισόδημα.

Συγκεκριμένα, με την υπ’ αριθμόν Δ12Α 1117818 ΕΞ2013/23.7.2013 εγκύκλιο που είχε εκδώσει η ΓΓΔΕ είχε διευκρινιστεί ότι:

1) Τα επιδόματα που καταβάλλονται στα άτομα με νοητική υστέρηση, με εγκεφαλική παράλυση, με μεσογειακή αναιμία – αιμορροφιλία, με βαριά αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω, καθώς και σε κωφάλαλα πρόσωπα «δεν συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά χαρακτηριστικά του εισοδήματος, το οποίο ορίζεται ως το περιοδικό αποτέλεσμα από την εκμετάλλευση μιας διαρκούς πηγής, η οποία συνίσταται είτε σε κεφάλαιο (ακίνητα, τίτλοι κλπ), είτε σε εργασία είτε και στα δύο (εμπορική επιχείρηση κλπ) (σχετ. Πολ 1081/2001, με την οποία κοινοποιήθηκε η αριθ. 626/2000 γνωμοδότηση του ΝΣΚ), αλλά αντίθετα συνιστούν κοινωνικές προνοιακές παροχές, μη ανταποδοτικού χαρακτήρα, οι οποίες αντικρίζουν τις πρόσθετες δαπάνες που τους δημιουργεί η πάθησή τους».

2) «Ως εκ τούτου, δεν τίθεται θέμα επιβολής εισφοράς αλληλεγγύης επί των ποσών των επιδομάτων που καταβάλλονται στους πιο πάνω δικαιούχους. Τα ποσά των πιο πάνω επιδομάτων αναγράφονται στους κωδ. 781-782 του εντύπου Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος…».

Σε άλλο σημείο της ίδιας εγκυκλίου αναφερόταν για συγκεκριμένες κατηγορίες προνοιακών επιδομάτων ότι δεν φέρουν τον εννοιολογικό χαρακτήρα του εισοδήματος, καθώς δεν θεωρούνται ανταλλάγματα παροχής εργασίας, ούτε καρποί περιουσιακών στοιχείων, αλλά είναι επιδόματα και βοηθήματα τα οποία έχουν δοθεί, σε συγκεκριμένες ευπαθείς ομάδες φορολογουμένων, ως κοινωνικές παροχές για την αντιμετώπιση και κάλυψη συγκεκριμένων ειδικών αναγκών στις οποίες αυτοί υποβάλλονται.
Ως τέτοια ποσά χαρακτηρίζονταν τα εξής:

α) το προνοιακό επίδομα τυφλότητας

β) το διατροφικό επίδομα που δίνεται στους νεφροπαθείς, καθώς επίσης και σε όσους έχουν κάνει μεταμόσχευση καρδιάς, ήπατος, πνευμόνων και μυελού των οστών,

γ) τα επιδόματα λουτροθεραπείας, εισπνευσοθεραπείας, αεροθεραπείας και ενεσοθεραπείας που καταβάλλουν οι ασφαλιστικοί οργανισμοί στους δικαιούχους ασφαλισμένους,

δ) η μηνιαία οικονομική ενίσχυση που καταβάλλεται σε άτομα με βαριά νοητική υστέρηση, με εγκεφαλική παράλυση, με συγγενή αιμολυτική αναιμία ή αιμορραγική διάθεση, με βαριά αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω, και σε κωφάλαλα άτομα, αντίστοιχα, για την αντιμετώπιση των πρόσθετων δαπανών συντήρησης και περίθαλψής τους, καθώς και για την κάλυψη, εν γένει, των ειδικών αναγκών που προκύπτουν εξαιτίας της αναπηρίας τους.

Όπως είχαν επισημάνει τα dikaiologitika.gr σε δημοσίευμα από τον περασμένο Απρίλιο, τα ποσά αυτά προσυμπληρώθηκαν από τη ΓΓΔΕ κατά λάθος στους κωδικούς 619-620 του πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης, με αποτέλεσμα να θεωρούνται αυτομάτως ως εισοδήματα φοροαπαλλαχθέντα επί των οποίων πρέπει να επιβληθεί ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Έτσι πολλοί ανάπηροι φορολογούμενοι, εξαιτίας της πρόσθεσης των ποσών αυτών στα λοιπά εισοδήματά τους, αναγκάστηκαν να εμφανίσουν στις φορολογικές τους δηλώσεις συνολικά ετήσια εισοδήματα που υπερβαίνουν το όριο των 12.000 ευρώ πάνω από το οποίο προβλέπεται η επιβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και χρεώθηκαν άδικα με την συγκεκριμένη εισφορά. Επίσης, πολλοί άλλοι ανάπηροι φορολογούμενοι, εξαιτίας του γεγονότος ότι τα ποσά αυτά συμπληρώθηκαν στους κωδικούς 619-629 και προσμετρώνται στα συνολικά τους ετήσια εισοδήματα, καλούνται πλέον να πληρώσουν περισσότερη ειδική εισφορά αλληλεγγύης από αυτήν που θα κατέβαλλαν αν δεν γινόταν αυτό το λάθος. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις, ο συνυπολογισμός των ποσών αυτών στα συνολικά ετήσια εισοδήματα των συγκεκριμένων φορολογουμένων ανεβάζει τα εισοδήματα αυτά πάνω από τα εισοδηματικά όρια που προβλέπονται αφενός για την χορήγηση συγκεκριμένων επιδομάτων, όπως το Ε.Κ.Α.Σ., τα επιδόματα στήριξης τέκνων και τα ειδικά επιδόματα τριτέκνων και πολυτέκνων, αφετέρου για τη χορήγηση πλήρους απαλλαγής από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. Έτσι, οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι χάνουν και τα δικαιώματα είσπραξης άλλων επιδομάτων ή δεν μπορούν να απαλλαγούν από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Κανονικά, τα παραπάνω προνοιακά επιδόματα των αναπήρων θα έπρεπε να είχαν προσυμπληρωθεί από τη ΓΓΔΕ στους κωδικούς 781-782 του πίνακα 6, όπου αναγράφονται όλα τα εισπραχθέντα ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα, ώστε να μην συναθροίζονταν στα συνολικά εισοδήματα των δικαιούχων.

Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων απαντώντας στο δημοσίευμα εκείνο του περασμένου Απριλίου εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία επεσήμανε ότι τα προνοιακά επιδόματα των ΑμεΑ συμπεριλαμβάνονται στις κατηγορίες εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις, τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, αλλά δεν απαλλάσσονται απαραίτητα και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις των περιπτώσεων δ΄ και ε΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 14 του ν.4172/13.

Υποστήριξε επίσης ότι «απαλλάσσονται και από την Ειδική Εισφορά Αλληλεγγύης, οι περιπτώσεις που προβλέπονται στις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 29 του ν. 3986/11 και συγκεκριμένα τα εισοδήματα των ολικά τυφλών, καθώς και των προσώπων, που παρουσιάζουν βαριές κινητικές αναπηρίες σε ποσοστό από 80% και άνω».
Συνεπώς, όπως είχε επισημάνει τότε η ΓΓΔΕ, «δεν υφίσταται θέμα λάθους συμπλήρωσης των κωδικών της δήλωσης Ε1 από τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης (Δ.ΗΛΕ.Δ.).», καθώς: «Οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι, που εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες, που απαλλάσσονται, θα πρέπει να συμπληρώσουν τους κωδικούς 905-906 στον πίνακα 2 της δήλωσης εισοδήματος με τα πληροφοριακά στοιχεία. Μόλις συμπληρωθούν αυτοί οι κωδικοί, το πρόγραμμα της εκκαθάρισης αυτόματα καταχωρεί τα εισοδήματά τους στους κωδικούς 617-618 της δήλωσης (σε περίπτωση μη ηλεκτρονικής πληροφόρησης τους 657-658), έτσι ώστε να μην υπολογιστεί ειδική εισφορά αλληλεγγύης».

Στην ανακοίνωσή της εκείνη, η Γ.Γ.Δ.Ε. έδειξε ότι αγνοούσε την υπ’ αριθμόν Δ12Α 1117818 ΕΞ2013/23.7.2013 εγκύκλιο την οποία είχε εκδώσει η ίδια και την οποία αναφέραμε παραπάνω! Προφανώς, εξαιτίας της ασάφειας και των πολλών αδιευκρίνιστων σημείων των διατάξεων του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (του ν. 4172/2013), που τέθηκε σε ισχύ από την 1η-1-2014 και μετά, η Γ.Γ.Δ.Ε. στην ανακοίνωση εκείνη ερμήνευσε την έννοια του εισοδήματος, με τρόπο διαφορετικό από αυτόν που χρησιμοποιούσε μέχρι τις 31-12-2013, όταν ίσχυε ο προηγούμενος Κ.Φ.Ε. (ο ν. 2238/1994).

Στην ερώτηση των τριών βουλευτών απάντησε γραπτώς πριν από λίγες μέρες, στις 20 Ιουλίου, ο αναπληρωτής υπουργός
Οικονομικών Τρύφων Αλεξιάδης, επισημαίνοντας ότι:

«Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. δ’ της παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 4172/2013, ο οποίος ισχύει για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 1-1-2014 και μετά, το εξωιδρυματικό επίδομα και κάθε συναφές ποσό που καταβάλλεται σε ειδικές κατηγορίες ατόμων με αναπηρίες εμπίπτει στις κατηγορίες εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις που απαλλάσσονται από το φόρο.
Με την ΠΟΛ.1094/17.4.2015 εγκύκλιο διαταγή διευκρινίστηκε ότι τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση-βοήθημα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άτομα με ειδικές ανάγκες, ηλικιωμένους, άπορους, κλπ) από το Δημόσιο ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος του άρθρου 7 του ν. 4172/2013 και επομένως δε φορολογούνται.
Τονίζεται ότι η εν λόγω διευκρίνιση αφορά σε ποσά που καταβάλλονται έκτακτα στα άτομα αυτά και δεν αποτελούν εισόδημα. Άλλωστε, συνιστά πάγια θέση της διοίκησης ότι ένα ποσό χαρακτηρίζεται ως εισόδημα όταν υπάρχει περιοδικότητα, μόνιμη πηγή προέλευσης, καθώς και τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής.
Σημειωτέον, με την παρ.25 του άρθρου 72 του ίδιου νόμου επισημάνθηκε ότι από την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013 παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του ν. 2238/1994, συμπεριλαμβανομένων και όλων των κανονιστικών πράξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση αυτού του νόμου, ήτοι και του αριθ. Δ12 Α 1117818 ΕΞ 2013/23.7.2013 εγγράφου.
Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 29 του ν. 3986/2011, όπως αυτές τροποποιήθηκαν με τις διατάξεις της περ. β’ της παρ. 5 του άρθρου 38 του ν.4024/2011, ορίζεται ότι απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης όλα τα εισοδήματα των προσώπων που είναι ολικώς τυφλοί, καθώς και των προσώπων που παρουσιάζουν βαριές κινητικές αναπηρίες σε ποσοστό από ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω, συμπεριλαμβανομένων, κατ’ επέκταση, και των επιδομάτων πρόνοιας και αναπηρίας που λαμβάνουν τα πρόσωπα αυτά.
Τέλος, επισημαίνεται ότι οι διατάξεις της φορολογίας εισοδήματος δίνουν την έννοια του εισοδήματος αποκλειστικά και μόνο για την εφαρμογή των σχετικών φορολογικών διατάξεων. Επομένως, το θέμα ποια εισοδήματα θα ληφθούν υπόψη για την χορήγηση οποιοσδήποτε άλλης φοροελάφρυνσης ή του εκάστοτε επιδόματος ή παροχής ανήκει στην αρμοδιότητα της υπηρεσίας ή του φορέα που τα χορηγεί».

Στην ουσία ο κ. Αλεξιάδης, με την παραπάνω γραπτή απάντησή του στους 3 βουλευτές υποστήριξε ότι:

1) Τα όσα ήξεραν οι ανάπηροι με βάση την εγκύκλιο Δ12Α 1117818 ΕΞ2013/23.7.2013 της Γ.Γ.Δ.Ε. θα πρέπει να τα ξεχάσουν, διότι η συγκεκριμένη εγκύκλιος, η οποία εξαιρούσε τα προνοιακά επιδόματα των αναπήρων από την έννοια του εισοδήματος και ως εκ τούτου διευκρίνιζε ότι αυτά δεν υπόκεινται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, έπαψε να ισχύει από την 1η-1-2014, επειδή βασιζόταν στις διατάξεις του προηγούμενου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994), ο οποίος καταργήθηκε από την 1η-1-2014, ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου Κ.Φ.Ε. (ν. 4172/2013).

2) Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται ως οικονομική ενίσχυση-βοήθημα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (άτομα με ειδικές ανάγκες, ηλικιωμένους, άπορους, κλπ) από το Δημόσιο ή από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς δεν εμπίπτουν σε καμία κατηγορία εισοδήματος και δε φορολογούνται, εφόσον καταβάλλονται έκτακτα στα άτομα αυτά. Αν υπάρχει περιοδικότητα στην καταβολή τους, μόνιμη πηγή προέλευσης, καθώς και τακτική εκμετάλλευση της πηγής αυτής τότε θεωρούνται εισόδημα.

Ως εκ τούτου, με βάση τα όσα ανέφερε στην απάντησή του ο κ. Αλεξιάδης, η Γ.Γ.Δ.Ε. ορθώς έπραξε και προσυμπλήρωσε στους 619-620 του πίνακα 6 της φετινής φορολογικής δήλωσης τα ποσά πολλών τακτά και μόνιμα καταβαλλόμενων προνοιακών επιδομάτων σε αναπήρους!