Ακρίβεια: Στόχος είναι η συγκράτηση ή και απορρόφηση ενός μέρους των αυξήσεων σε υπηρεσίες και αγαθά ευρείας κατανάλωσης που ροκανίζουν την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων.
Σύμφωνα με την Ημερησία, στόχος είναι να περιοριστούν στο βαθμό που είναι δυνατό οι επιπτώσεις στα εισοδήματα.
Oπως ανέφερε μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, «προσπαθούμε να απαλύνουμε αυτό το κόστος και να μετριάσουμε το βάρος στους ευάλωτους καταναλωτές, αλλά η πιθανότητα με ένα μαγικό τρόπο να έρθει κάποιος από το υπερπέραν και να μας δώσει μερικά δισεκατομμύρια ακόμη για να μην υπάρξει καμία επίπτωση, είναι μηδενική» και κατέληξε ότι «όποιος νομίζει ότι έχει βρει το μαγικό αυτό χαλί που κουβαλά λεφτά στην ελληνική οικονομία, δεν έχει συναίσθηση της πραγματικότητας».
Η εξασφάλιση μιας συμφωνίας κυρίων με τους ιδιοκτήτες σούπερ μάρκετ για απορρόφηση των αυξήσεων στις τιμές στα τρόφιμα που γεμίζουν το καλάθι της νοικοκυράς, η επιδότηση των λογαριασμών στην ενέργεια και η δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού αποτελούν τις τρεις βασικές παρεμβάσεις.
Εάν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε παρά το μεγάλο δημοσιονομικό κόστος η κυβέρνηση θα προχωρήσει από τον προσεχή Μάρτιο ή Απρίλιο στη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ σε 10-15 προϊόντα που γεμίζουν το καλάθι της νοικοκυράς.
Η κυβέρνηση απορρίπτει τη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ από το 13% στο 6% για μια σειρά προϊόντων ευρείας κατανάλωσης τη δεδομένη χρονική στιγμή λόγω του υψηλού δημοσιονομικού κόστους, που αγγίζει το 1,5 δισ. ευρώ, για 10-15 προϊόντα.
Το ετήσιο κόστος μόνο για τη μείωση του συντελεστή στο ψωμί ανέρχεται σε 140 εκατομμύρια ευρώ. Δεν απορρίπτει, όμως, το ενδεχόμενο μιας προσωρινής μείωσης του ΦΠΑ το επόμενο διάστημα. Με τoν προϋπολογισμό του 2022 να βρίσκεται στο ξεκίνημα της εκτέλεσής του και τη διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των θεσμών σε εξέλιξη, δεν θα μπορούσε να υποβάλει τέτοιο αίτημα στην Κομισιόν αυτή τη χρονική περίοδο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στην περίπτωση που συνεχιστούν οι ανατιμήσεις προϊόντων και η πίεση στα εισοδήματα, τότε το θέμα θα τεθεί ξανά υπό εξέταση τον προσεχή Μάρτιο. Το οικονομικό επιτελείο θέλει να έχει μια σαφή εικόνα για τα δημοσία οικονομικά του πρώτου διμήνου του έτους, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει σε μείωση των συντελεστών συγκεκριμένων προϊόντων.
Η όποια μείωση θα είναι προσωρινή οπότε και το κόστος θα επιμεριστεί ανάλογα με τη διάρκεια που θα εφαρμοστεί.
H κυβέρνηση επιδιώκει ένα μορατόριουμ στις ανατιμήσεις κυρίως με τις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ που έχουν έστω και μικρά περιθώρια απορρόφησης των αυξήσεων. Οι συζητήσεις για μια «συμφωνία κυρίων» για απορρόφηση του αυξημένου κόστους από την αγορά για μικρό χρονικό διάστημα ώστε να μην περάσουν οι αυξήσεις στους καταναλωτές, είναι καθημερινές.
Οπως υποστηρίζουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, τα σούπερ μάρκετ κατά την περίοδο της πανδημίας κατέγραψαν σημαντικά κέρδη και είχαν σημαντική αύξηση στον τζίρο τους, οπότε έχουν τα περιθώρια για τέτοιες κινήσεις. Μάλιστα υπενθυμίζουν ότι το 2022 ενεργοποιούνται οι μειωμένοι συντελεστές του φόρου εισοδήματος, ότι έχει ήδη γίνει πράξη η μείωση της προκαταβολής φόρου, ότι μετατέθηκε για έξι μήνες η εκκίνηση της διαδικασίας αποπληρωμής των επιστρεπτέων προκαταβολών και ότι έχουν ήδη συμπεριληφθεί όλες οι επιχειρήσεις στο μέτρο της επιδότησης των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, ώστε να καλυφθεί μέρος της επιβάρυνσης από τις ανατιμήσεις.
Η συμφωνία δεν είναι εύκολη υπόθεση όπως έχει δείξει και κάθε ανάλογη κίνηση που έχει γίνει πολλές φορές κατά το παρελθόν σε περιβάλλον ανατιμήσεων. Tο μείζον πρόβλημα πάντως για τις μεγάλες επιχειρήσεις αποτελεί αυτή τη στιγμή το ενεργειακό κόστος, καθώς αποτελεί ένα σημαντικό ποσοστό της τάξεως του 20% του συνόλου για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Από την κυβέρνηση αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο ενισχύσεων στο ενεργειακό σκέλος, ενώ είναι βέβαιο ότι οι επιδοτήσεις θα συνεχιστούν και το Φεβρουάριο.
Σε μια προσπάθεια ελάφρυνσης από την πρωτοφανή αύξηση του ενεργειακού κόστους, η κυβέρνηση θα συνεχίσει και το Φεβρουάριο τις επιδοτήσεις των λογαριασμών.
Οσον αφορά τις επιχειρήσεις, εξετάζεται η επιδότηση να είναι προσαρμοσμένη ανά επαγγελματικό κλάδο ανάλογα με τη βαρύτητα του ενεργειακού κόστους στη λειτουργία της επιχείρησης. Kλιμακωτή θα είναι η επιδότηση για τα νοικοκυριά.
Το εκρηκτικό κοκτέιλ που δημιουργείται από τις ανατιμήσεις προϊόντων λόγω του ενεργειακού κόστους αναμένεται να διογκωθεί περαιτέρω, καθώς παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι θα σημειωθούν νέες αυξήσεις σε μια σειρά από βασικά αγαθά, όπως το αλεύρι, τα τυροκομικά, τα ζυμαρικά, ο καφές, η ζάχαρη, τα αρτοσκευάσματα, τα αυγά, τα κατεψυγμένα τρόφιμα.
Πρόκειται για μία δύσκολη εξίσωση που καλείται να λύσει η κυβέρνηση καθώς πρέπει να λάβει υπόψη τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες, αλλά και τη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Οι εκπρόσωποι του οργανωμένου λιανεμπορίου και δη των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ, δυσκολεύονται να απορροφήσουν τις αυξήσεις λόγω του αυξημένου λειτουργικού κόστους, κυρίως από την ενεργειακή επιβάρυνση, ενώ έχουν να αντιμετωπίσουν και τη μείωση της κατανάλωσης, η οποία έχει αρχίσει και γίνεται έντονα αισθητή. Οι καταναλωτές, υπό τον φόβο περαιτέρω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματός τους, περιορίζουν τις αγορές τους στις απολύτως απαραίτητες.