: Με ποιά μέτρα θα απεξαρτηθεί η Ευρώπη από το ρωσικό αέριο – Στήριξη σε καταναλωτές και επιχειρήσεις

Πιο αναλυτικά, μέτρα ανάσχεσης της ενεργειακής κρίσης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και πολιτικές που προτάσσουν την χρήση εναλλακτικών πηγών εφοδιασμού χωρίς να δαιμονοποιούν ορυκτά καύσιμα όπως ο λιγνίτης, ο άνθρακας ή τα πυρηνικά περιλαμβάνει μεταξύ άλλων η νέα εργαλειοθήκη που ανακοίνωσε χθες η Κομισιόν επιταχύνοντας τον μεγάλο στόχο που είναι η μετάβαση στις καθαρές μορφές ενέργειας.

Στην σκιά της πολεμικής σύρραξης που δημιουργεί πρωτόγνωρες συνθήκες σε όλη την Ευρώπη, η Επιτροπή προτείνει πλαφόν στις τιμές ενέργειας (ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου), προσωρινά φορολογικά μέτρα για τα υπερκέρδη ηλεκτροπαραγωγών (windfall profits) με στόχο την αναδιανομή τους στους καταναλωτές αλλά και στοχευμένες δράσεις για επιχειρήσεις που πλήττονται από την αστάθεια των τιμών με την παροχή κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων (δανείων και εγγυήσεων).

Σύμφωνα με πληροφορίες, την ευρωπαϊκή πολιτική ενστερνίζεται και η ελληνική κυβέρνηση, η οποία με νέα παρέμβασή της στην Κομισιόν ζητά να υπάρξει πλαφόν στα τιμολόγια της χρηματιστηριακής πλατφόρμας συναλλαγών TTF λόγω των αδικαιολόγητα υψηλών διακυμάνσεων που εμφανίζει που πριν λίγες μέρες έφτασε τα 345 ευρώ/MW χωρίς κανένα εμπόδια στην ομαλή τροφοδοσία της αγοράς.

Σχετική επιστολή εστάλη ήδη από τον Πρωθυπουργό στην Πρόεδρο της ΕΕ Ούρσουλα Φον Ντε Λάιεν με στόχο να αντιμετωπιστούν οι στρεβλώσεις και τα παιχνίδια κερδοσκοπίας με τους traders σε μια κρίσιμη περίοδο συνολικά για την αγορά ενέργειας.

Πώς θα ενισχυθούν οι καταναλωτές

Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, η έκτακτη φορολόγηση των επιχειρήσεων δεν θα μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ και επισημαίνεται ότι θα πρέπει να επιτρέπει στους παραγωγούς να καλύπτουν το κόστος τους.

Σε ότι αφορά τα μέτρα, προτείνεται η ενίσχυση να χορηγηθεί με τη μορφή στήριξης ρευστότητας (δάνεια ή εγγυήσεις) για μέγιστη διάρκεια 6 μηνών για μεγάλες προβληματικές επιχειρήσεις ή έως 18 μήνες για μικρομεσαίες.

Επιχειρήσεις που δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες, μπορούν επίσης να επωφεληθούν εάν αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας λόγω εξαιρετικών και απρόβλεπτων συνθηκών, με προτεραιότητα τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και στους μεσάζοντες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες λόγω του αυξημένου κόστους προμήθειας.

Η Επιτροπή απέφυγε χθες να ανοίξει τα χαρτιά της σχετικά με την έκδοση ομολόγου που νωρίτερα είχε δημοσιεύσει το Bloomberg, με στόχο την χρηματοδότηση αμυντικών και ενεργειακών αναγκών στα πρότυπα του προγράμματος SURE που αξιοποιήθηκε για την στήριξη των εργαζομένων την περίοδο της πανδημίας.

Το θέμα αναμένεται να τεθεί στην προσεχή Σύνοδο Κορυφής που ξεκινά αύριο 10 Μαρτίου και θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή στις 11 του μήνα.

Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα μαζί με την Ρουμανία και την Βουλγαρία έχουν ταχθεί υπέρ μια Ευρωπαϊκής λύσης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας λόγω της έντασης και του μεγέθους της κρίσης.

Χθες το απόγευμα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Οικονόμου φωτογραφίζοντας την νέα κυβερνητική παρέμβαση των επιδοτήσεων για τον Μάρτιο, μίλησε για οριζόντια μέτρα, τονίζοντας όμως ότι θα υπάρξουν και στοχευμένες πολιτικές στήριξης. Ανάμεσα σε αυτές εκτιμάται ότι θα είναι και σε επιχειρήσεις που έχει αποσταθεροποιηθεί η λειτουργία τους από τους μεγάλους κραδασμούς της κρίσης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικαιροποίησε χθες την εργαλειοθήκη των Βρυξελλών για να αντιμετωπίσει τον εφιάλτη του ενεργειακού κόστους, παρουσιάζοντας το νέο δόγμα του «REPowerEU», που περιλαμβάνει τον ευρωπαϊκό χάρτη για το μετριασμό των δυσμενών επιπτώσεων του πολέμου αλλά και τα μέτρα απεξάρτησης από το Ρωσικό αέριο.

Πώς θα γίνει η απεξάρτηση από του Ρώσους

Στόχος της Κομισιόν είναι να αντικαταστήσει τα 100 από τα 155 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) ρωσικού αερίου που εισήγαγε το 2021. Όπως ανακοινώθηκε χθες τα 50 bcm θα υποκατασταθούν από υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από χώρες όπως το Κατάρ, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος, και η Αφρική, τα 20 bcm με ένα γρήγορο σχέδιο εγκατάστασης νέων μονάδων ΑΠΕ, τα 14 bcm από εξοικονόμηση ενέργειας και τα 10 bcm από άλλους αγωγούς μεταφοράς αερίου (π.χ. ΤAP, Αλγερία, Νορβηγία).

Παράλληλα θα συνεχιστούν οι συζητήσεις στο πλαίσιο του G7 και με μεγάλους παγκόσμιους αγοραστές φυσικού αερίου (Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Κίνα, Ινδία).

Πλήγμα οι υψηλές τιμές για την οικονομία

Η έκθεση που παρουσίασαν χθες ο εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της ΕΕ Frans Timmermans και η Επίτροπος Ενέργειας Kadri Simson, επισημαίνει ότι οι πολύ υψηλές τιμές της ενέργειας αποτελούν ένα σοβαρό πλήγμα στην οικονομία.

Όπως εκτίμησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πριν την εισβολή, το σοκ των τιμών της ενέργειας υπολογιζόταν ότι θα μείωνε την αύξηση του ΑΕΠ κατά περίπου 0,5 ποσοστιαίες μονάδες το 2022.

Οι συνεχιζόμενες υψηλές τιμές της ενέργειας είναι πιθανό να αυξήσουν τη ενεργειακή φτώχεια και να επηρεάσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.

Ήδη, σύμφωνα με το κείμενο της έκθεσης πάνω από τα μισά από τα χυτήρια αλουμινίου και ψευδαργύρου της ΕΕ λειτουργούν με μειωμένη δυναμικότητα ή έχουν κλείσει προσωρινά.

Η Ευρώπη υπολογίζεται ότι έχασε 650.000 τόνους πρωτογενούς δυναμικότητας αλουμινίου, δηλαδή περίπου το 30% της παραγωγής της.

Οι εναλλακτικές πηγές τροφοδοσίας

Για τις ανάγκες του νέου σχεδίου, η ΕΕ θα επιστρατευτεί όλο το βαρύ «οπλισμό» των ΑΠΕ σε συνδυασμό με την επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, την αύξηση της διείσδυσης των φωτοβολταικών στις στέγες, την ενθάρρυνση των διμερών συμβολαίων (PPA’s) αλλά και την εξάπλωση των αντλιών θερμότητας που εκτιμάται ότι μπορούν να συμβάλλουν στην γενναία αποκλιμάκωση των τιμών.

Το σχέδιο Fit for 55 προβλέπει τον διπλασιασμό της δυναμικότητας φωτοβολταϊκών και αιολικών της ΕΕ έως το 2025 και τριπλασιασμό έως το 2030, εξοικονομώντας 170 bcm ετήσιας κατανάλωσης φυσικού αερίου.

Με την ενθάρρυνση της ανάπτυξης ηλιακών φωτοβολταϊκών συστημάτων σε στέγες έως και 15 TWh φέτος, η ΕΕ θα μπορούσε να εξοικονομήσει επιπλέον 2,5 bcm αερίου.

Μέτρα λαμβάνουν οι Βρυξέλλες και για τη ανατροφοδότηση των αποθηκών φυσικού αερίου ώστε να απαιτείται πληρότητα 90% στις αρχές Οκτωβρίου κάθε έτους από 30% που είναι σήμερα στα κράτη – μέλη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε μάλιστα πως ξεκίνησε έρευνα κατά της ρωσικής Gazprom η οποία «εφαρμόζει ασυνήθιστες επιχειρηματικές πρακτικές» σε σχέση με το επίπεδο αποθεμάτων στις αποθήκες που ελέγχει στην Ε.Ε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΕ δείχνει να βάζει νερό στο κρασί της και στο θέμα των ορυκτών καυσίμων. Όπως δήλωσε χθες ο κ. Timmersman, το φυσικό αέριο είναι το καύσιμο γέφυρα, ωστόσο ορισμένα κράτη – μέλη μπορεί να προτιμήσουν το λιγνίτη ή την πυρηνική ενέργεια ως καύσιμο μετάβασης προς τις ΑΠΕ, όπως ήδη φαίνεται από τις αποφάσεις του Βελγίου για τα πυρηνικά εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής.