Ακίνητα: Ποιά η ρύθμιση που έρχεται για την εξαγορά των καταπατημένων

Όσοι έχουν ακίνητα θα μπορούν να αγοράσουν από το κράτος τις εδαφικές εκτάσεις που καταπάτησαν έναντι τιμήματος.

Χάος με τα καταπατημένα

Όπως αναφέρει το in, λύση στο χρόνιο πρόβλημα με τα καταπατημένα και ανταλλάξιμα ακίνητα του Δημοσίου θα επιχειρήσει να δώσει το υπουργείο Οικονομικών δρομολογώντας μια νέα ρύθμιση που θα δίνει, υπό όρους και αυστηρές προϋποθέσεις, τη δυνατότητα σε όσους έχουν καταπατήσει δημόσια ακίνητα να τα εξαγοράσουν για να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους κυριότητας.

Με το νομοσχέδιο το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μετά το Πάσχα οι αυθαίρετοι κάτοχοι των δημόσιων εκτάσεων θα έχουν το δικαίωμα να εξαγοράσουν από το κράτος τις εδαφικές εκτάσεις που καταπάτησαν έναντι τιμήματος το οποίο θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και με ποσοστό έκπτωσης το οποίο θα κλιμακώνεται ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της καταπάτησης και το είδος του ακινήτου.

Το «κλειδί» της ρύθμισης θα είναι η χρονική διάρκεια της κατοχής του καταπατημένου ακινήτου με ορόσημο το 1970 ή το 1980. Για να εγείρει κάποιος αξιώσεις εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει στην κατοχή του το δημόσιο ακίνητο πάνω από 50 χρόνια, αν ληφθεί υπόψη ως έτος βάσης το 1970, ή πάνω από 40 χρόνια, αν η αφετηρία είναι το 1980.

Για όσους έχουν καταπατήσει δημόσια ακίνητα μετά το 1970 ή το 1980 το σχέδιο νόμου δεν θα δίνει τη δυνατότητα εξαγοράς, θα προβλέπει την απομάκρυνση από τα παρανόμως καταπατημένα ακίνητα, ενδεχομένως και με πρόστιμο. Το τίμημα θα διαφοροποιείται και θα λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή, θα είναι χαμηλό για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, για ευπαθείς ομάδες όπως πολύτεκνοι και ανάπηροι και για περιπτώσεις που επί του καταπατημένου ακινήτου έχει ανεγερθεί πρώτη κατοικία. Ειδικά για την εξαγορά αγροτικών εκτάσεων θα πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο κάτοχος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης. Το τίμημα ανάλογα με το ύψος του θα εξοφλείται σε δόσεις.

Η συζήτηση που έχει ανοίξει για την εξαγορά καταπατημένης δημόσιας γης από τους αυθαίρετους κατόχους επαναφέρει στο προσκήνιο αμαρτωλές ιστορίες του παρελθόντος. Στην Αττική 8 στα 10 ακίνητα του Δημοσίου βρίσκονται στα χέρια των καταπατητών. Στη Θεσσαλία και στη Στερεά Ελλάδα 7 στα 10 και στα νησιά του Αιγαίου 6 στα 10. Εκτιμάται ότι από το σύνολο της δημόσιας περιουσίας έχει καταπατηθεί το 47% των αστικών ακινήτων και το 64% των αγροτικών εκτάσεων.

Το φαινόμενο της καταπάτησης δημόσιας περιουσίας είναι τόσο παλιό όσο η δημόσια περιουσία. Οι καταπατητές των δημόσιων ακινήτων εμφανίζονται στην Εφορία και στα δικαστήρια ως νόμιμοι ιδιοκτήτες των ακινήτων με τίτλους ιδιοκτησίας που είτε δημιούργησαν οι ίδιοι ή δικαιοπάροχοί τους ή με τίτλους που δημιούργησαν απώτατοι καταπατητές μετά το 1884. Στα καταπατημένα δημόσια κτήματα έχουν ανεγερθεί κατοικίες, ακόμη και πολυκατοικίες, εργοστάσια, αποθήκες, αγροτικά ακίνητα, εργαστήρια και κτίρια για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση που είτε ιδιοκατοικούνται είτε εκμισθώνονται σε τρίτους και οι αυθαίρετοι κάτοχοι εισπράττουν τα ενοίκια.

Πάντως δεν είναι η πρώτη φορά που επιχειρείται να μπει μια τάξη στο χάος των καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου.

Από το 1995 και μετά, όλες οι κυβερνήσεις ασχολήθηκαν με το θέμα. Επιτροπές συγκροτήθηκαν, νομοσχέδια συντάχθηκαν, αλλά κανένα δεν έφθασε στη Βουλή. Τα σχέδια κατέληγαν πάντα σε κάποιο συρτάρι στο υπουργείο Οικονομικών.

Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, η τακτοποίηση των κατεχόμενων Δημόσιων και Ανταλλάξιμων Κτημάτων στοχεύει στην εξάλειψη κοινωνικών αδικιών ιστορικά τεκμηριωμένων, συγκρούσεων και διεκδικήσεων που εκδηλώνονται κάθε φορά που η πολιτεία προσπαθεί να προστατεύσει με συγκεκριμένα μέτρα, αλλά με χρονική υστέρηση, την περιουσία της, στην εισροή σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό, στην αποτελεσματική προστασία της κοινόχρηστης περιουσίας του Δημοσίου και στην απελευθέρωση των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών και των δικαστηρίων από σημαντικό αριθμό δικών, εξόδων και γραφειοκρατικών διαδικασιών.