Τριάντα επτά τράπεζες από δέκα χώρες-μέλη της Ευρωζώνης- ανάμεσά τους και οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες- που καλύπτουν συνολικά το 70% του ενεργητικού των τραπεζών στην Ευρωζώνη, θα συμμετάσχουν στα stress test, τα «τεστ αντοχής» του 2018.

Τραπεζικά στελέχη, που μίλησαν στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, εκφράζουν την αισιοδοξία τους για τις επιδόσεις των ελληνικών τραπεζών, με δεδομένο πως οι παραδοχές ακόμα στο δυσμενές, δηλαδή το απαισιόδοξο σενάριο, από τα δύο που θα ληφθούν υπόψη στα τεστ, είναι σχετικά ήπιες και πολύ πιο βελτιωμένες σε σύγκριση με το δυσμενές σενάριο των τεστ αντοχής του 2015.

Η πιο απαισιόδοξη παράμετρος της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής για τις μακροοικονομικές παραδοχές αφορά τις τιμές των ακινήτων, παράμετρος, όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, κρίσιμη για τις τράπεζες, καθώς τα ακίνητα αποτελούν τις εμπράγματες εξασφαλίσεις για μεγάλο αριθμό δανείων. Η περίπτωση του δυσμενούς σεναρίου περιλαμβάνει πτώση τόσο για τα οικιστικά όσο και τα εμπορικά ακίνητα κατά περίπου 17,5%. Πτώση των τιμών των ακινήτων οδηγεί σε μείωση της αξίας των εγγυήσεων, επιβάλλοντας στις τράπεζες να διενεργήσουν περισσότερες προβλέψεις.

Επιτελικά στελέχη τραπεζών εκτιμούν ότι τα τελικά αποτελέσματα του τεστ αντοχής θα είναι απόλυτα διαχειρίσιμα και ακόμα και αν προκύψουν κάποιες κεφαλαιακές ανάγκες, θα καλυφθούν από την αγορά. Όπως επισημαίνουν, οι ελληνικές τράπεζες και το ανθρώπινο δυναμικό τους έχουν πλέον αποκτήσει μεγάλη εμπειρία σε παρόμοιες διαδικασίες και σε ελέγχους από τις εποπτικές αρχές, γνωρίζει κάθε πτυχή της διαδικασίας και διατηρεί υψηλό επίπεδο συνεργασίας με τις αρμόδιες εποπτικές αρχές.

Πανευρωπαϊκή άσκηση

Η έναρξη της πανευρωπαϊκής άσκησης αντοχής (stress test) των τραπεζών ανακοινώθηκε την Τετάρτη από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA), δίνοντας παράλληλα στη δημοσιότητα τα μακροοικονομικά σενάρια, ένα βασικό και ένα δυσμενές, στα οποία θα βασιστεί.

Το stress test έχει σχεδιαστεί για να δώσει στις εποπτικές αρχές, τις τράπεζες και άλλους παράγοντες της αγοράς ένα κοινό αναλυτικό πλαίσιο, ώστε να συγκρίνουν με συνέπεια και να αξιολογήσουν την αντοχή των τραπεζών της ΕΕ σε οικονομικά σοκ.

Η άσκηση δεν θα περιλαμβάνει όρια αποτυχίας, καθώς τα αποτελέσματά της θα χρησιμεύσουν ως εισροή στη Εποπτική Διαδικασία Ελέγχου και Αξιολόγησης

Το βασικό σενάριο, όπως ανακοινώθηκε, είναι εναρμονισμένο με τις προβλέψεις που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τον Δεκέμβριο, ενώ το δυσμενές σενάριο υποθέτει την υλοποίηση τεσσάρων συστημικών κινδύνων, που θεωρούνται σήμερα ότι αποτελούν τις σημαντικότερες απειλές για τη σταθερότητα του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα. Το δυσμενές σενάριο έχει σχεδιαστεί ώστε να διασφαλίζει επαρκές επίπεδο δυσκολίας σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Το μακροοικονομικό σενάριο περιλαμβάνει μεταβλητές, όπως το ΑΕΠ, τον πληθωρισμό, την ανεργία, τις τιμές στοιχείων ενεργητικού και τα επιτόκια. Καλύπτει την τριετία 2018-2020.

Με βάση το δυσμενές σενάριο, το ΑΕΠ της ΕΕ το 2020 είναι κατά 8,3% χαμηλότερο σε σχέση με το βασικό, με την απόκλιση να είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τις προηγούμενες ασκήσεις αντοχής.

Τι προβλέπεται για τις 4 συστημικές τράπεζες

Για τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες που εποπτεύονται από την ΕΚΤ, όπως ανακοινώθηκε, θα ισχύσει το ίδιο stress test με βάση το σενάριο και τη μεθοδολογία της EBA. Το χρονοδιάγραμμα όμως θα επιταχυνθεί και τα αποτελέσματα αναμένεται να δημοσιευθούν τον Μάιο του 2018 αντί τον Νοέμβριο που ισχύει για τις άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, ώστε να ολοκληρωθεί η άσκηση πριν από το τέλος του τρίτου προγράμματος στήριξης.

Όσον αφορά την Ελλάδα, το δυσμενές σενάριο προβλέπει μία σωρευτική υστέρηση του ΑΕΠ κατά 10% έως το 2020 σε σχέση με το βασικό σενάριο.

Ειδικότερα, το βασικό σενάριο προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,4% φέτος, 2,5% το 2019 και 2,4% το 2020, ενώ το αρνητικό σενάριο προβλέπει ρυθμούς ανάπτυξης -1,3% φέτος, -2,1% το 2019 και 0,2% το 2020. Για το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα, το βασικό σενάριο προβλέπει τη σταδιακή μείωσή του στο 16,6% το 2020 (19,9% φέτος και 18,3% το 2019), ενώ με το αρνητικό σενάριο προβλέπεται μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 19,1% το 2020 (20,6% φέτος και 20,0% το 2019), δηλαδή υπάρχει μία απόκλιση 2,5 ποσοστιαίων μονάδων από το βασικό σενάριο.

Ο πληθωρισμός με το βασικό σενάριο εκτιμάται περί το 1% στην τριετία (0,9% φέτος, 1,0% το 2019 και 1,1% το 2020),ενώ με το αρνητικό σενάριο εκτιμάται αισθητά χαμηλότερος (0,0% φέτος,-1,1% το2019 και -1,8% το 2020).

Για τις τιμές των κατοικιών, το βασικό σενάριο προβλέπει μικρές μεταβολές (-0,5% φέτος, 0,5% το 2019 και 1,0% το 2020), ενώ το δυσμενές σενάριο προβλέπει σημαντική μείωσή τους (-7,3% φέτος, -6,7% το 2019 και -3,6% το 2020), με μία σωρευτική απόκλιση των τιμών κατά 17,4% έως το 2020 σε σχέση με το βασικό σενάριο.

Η ίδια σωρευτική απόκλιση (17,4%) εκτιμάται για την τριετία και όσον αφορά τις τιμές των εμπορικών ακινήτων, αλλά οι προβλέψεις είναι λίγο χαμηλότερες τόσο για το βασικό όσο και για το δυσμενές σενάριο. Συγκεκριμένα, με το βασικό σενάριο προβλέπεται μία αύξηση των τιμών αυτών κατά 0,3% και για τα τρία χρόνια, ενώ οι προβλέψεις για το δυσμενές είναι -9,2%, -6,1% και -2,2% για το 2018, το 2019 και το 2020, αντίστοιχα.

Για τις τιμές των μετοχών το δυσμενές σενάριο εκτιμά ότι θα είναι χαμηλότερες από ότι στο βασικό σενάριο κατά 30,9% φέτος, κατά 28,2% το 2019 και 22,2% το 2020, ενώ για τα μακροπρόθεσμα επιτόκια προβλέπεται ότι θα είναι υψηλότερα στο αρνητικό σενάριο κατά 1,31 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, κατά 1,33 μονάδες το 2019 και κατά 1,26 μονάδες το 2020.