Το δημοσιονομικό ανάγεται και πάλι σε ένα από τα βασικά προβλήματα της δεύτερης αξιολόγησης απειλώντας μάλιστα και με νέα μέτρα αν δεν πειστούν οι δανειστές ανεξάρτητα από την ύπαρξη του δημοσιονομικού «κόφτη».

Παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, μόνο πέντε μήνες μετά την ψήφιση μέτρων συνολικού ύψους 5,4 δισ.ευρώ (3,6 δισ. ευρώ φόροι και 1,8 δισ. ευρώ από το ασφαλιστικό) το οικονομικό επιτελείο αντιπαρατίθεται με τους εκπροσώπους των δανειστών για έσοδα και δαπάνες.

Παρά την υπέρβαση των εσόδων κατά 1,5 δισ. ευρώ το εννιάμηνο , οι δανειστές αμφιβάλλουν αν η πορεία αυτή μπορεί να συνεχιστεί και το επόμενο μέχρι και το τέλος του 2016 και πολύ περισσότερο το 2017.

Τούτο διότι, η αύξηση των εσόδων προήλθε από την αύξηση των υφιστάμενων φόρων αλλά όχι από την αύξηση της εισπραξιμότητας κάτι που θα συνέβαινε αν υπήρχε κάποιο αποτέλεσμα στην φοροδιαφυγή.

Για παράδειγμα τα έσοδα από το ΦΠΑ στο τέλος του εννιαμήνου παρουσιάζουν αύξηση 12% αλλά η αύξηση του μέσου συντελεστή την διετία 2015 – 2016 έχει αυξηθεί κατά 20% ενώ η φοροδιαφυγή στο βασικό έμμεσο φόρο βρίσκεται κοντά στο 30%.

Με αυτό το δεδομένο οι δανειστές αμφιβάλλουν αν μπορεί να πιαστεί το 1,8 δισ. ευρώ των πρόσθετων εσόδων από την αύξηση και άλλων έμμεσων φόρων σε καύσιμα, τσιγάρα, τηλεφωνία, καφέ, συνδρομητική τηλεόραση, που θα εφαρμοστούν στο σύνολο τους το 2017.

Μεγαλύτερο είναι το πρόβλημα που εντοπίζεται στις δαπάνες . Η συνολική εικόνα της υστέρησης πρωτογενών δαπανών κατά 2 δισ. ευρώ από τα μέσα του χρόνου αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής, αφού σύμφωνα με τους εκπρόσωπους της ΕΕ και του ΔΝΤ δημιουργούν στρεβλή εικόνα για το πρωτογενές πλεόνασμα και συνεχώς νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές.

Εκτός από τις περικοπές στις δαπάνες που δεν έγιναν ποτέ οι δανειστές εντόπισαν αδικαιολόγητα μεγάλες αποκλίσεις στα ελλείμματα των ασφαλιστικών Ταμείων και ειδικά του ΟΑΕΕ και του ΙΚΑ που θα ενταχθούν από το 2017 στον ΕΟΠΠΥ.

Η τρύπα του ΚΕΑ

Μείζον θέμα αποτελεί και η χρηματοδότηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος (Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης όπως έχει μετονομαστεί ) η οποία παρουσιάζει μια τρύπα η οποία κυμαίνεται από 300 έως και 400 εκ. ευρώ ανάλογα με το ποιος από τους δανειστές την υπολογίζει.

Συνολικά το προσχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει την εξοικονόμηση πόρων συνολικού ύψους 760 εκ. ευρώ από την χρηματοδότηση του ΚΕΑ το οποίο αναμένεται να εφαρμοστεί από 1/1/2017 σε όλη την χώρα. Από τα χρήματα αυτά, το υπουργείο οικονομικών μπορεί να εξασφαλίσει 300 εκ. ευρώ που έχει προγραμματίσει για αύξηση των κονδυλίων για υγεία και παιδεία.

Αλλά 120 -130 εκ ευρώ θα προέλθουν από το μαξιλάρι που θα έχει το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2017 το οποίο σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ θα φτάσει το 1,8% του ΑΕΠ από 1,75% που προβλέπει το πρόγραμμα . Η διαφορά του 0,05% , αν επιτευχθεί μπορεί να δοθεί για τη χρηματοδότηση του ΚΕΑ.

Ωστόσο μέχρι και τα 760 εκ. ευρώ λείπουν 300 εκ. ευρώ τα οποία είχαν προγραμματιστεί στα μέσα του χρόνου μέσα από την αναμόρφωση των ειδικών μισθολογίων . Μετά την αλλαγή στρατηγικής και την απόφαση οι αλλαγές στα ειδικά μισθολόγια να έχουν ουδέτερο δημοσιονομικό αποτέλεσμα δημιουργήθηκε η τρύπα των 300 εκ. ευρώ που θα πρέπει να κλείσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες.