Φανταστείτε να μπορούσατε με ένα κλικ στον υπολογιστή, όχι μόνο να ξέρατε τι θα ήσασταν σε θέση να χτίσετε οπουδήποτε στην Ελλάδα, αλλά και με μια εκτύπωση της συγκεκριμένης πληροφορίας να λαμβάνατε επιτόπου την άδεια οικοδομής.

Δεν αποτελεί σενάριο επιστημονικής φαντασίας αλλά πρωτοβουλία που προωθεί το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ). Μια πρωτοβουλία η οποία, ούτε λίγο ούτε πολύ, εάν υλοποιηθεί, θα ισοδυναμεί με μικρή επανάσταση για τον τρόπο και κυρίως για τον χρόνο με τον οποίο αδειοδοτούνται μεγάλες και κυρίως μικρές καθημερινές επενδύσεις και κατασκευές στη χώρα. Ισοδυναμεί με το τέλος της γραφειοκρατίας αλλά και των φαινομένων διαφθοράς.

Το ΤΕΕ και ο πρόεδρός του Γιώργος Στασινός προτείνουν, ουσιαστικά, μια ολοκληρωμένη, θεσμικά θωρακισμένη και σύγχρονη λύση για τη δημιουργία ενός και μόνο ψηφιακού χάρτη, κοινού για όλη τη δημόσια διοίκηση αλλά και για τους πολίτες, με όλες τις «θεσμικές γραμμές», δηλαδή με όλα τα απαραίτητα για την αδειοδότηση κάθε είδους επένδυσης γεωχωρικών δεδομένων.

Η ύπαρξή του θα μπορούσε να έχει αποτρέψει την εμφάνιση εκατοντάδων προβλημάτων που έχουν ανακύψει με τις άμεσες ξένες και εγχώριες επενδύσεις, αλλά ακόμα περισσότερο να διευκολύνει τους απλούς ιδιώτες που ενδιαφέρονται να χτίσουν ή να αγοράσουν από ένα σπίτι έως ένα μαγαζί.

Ο ψηφιακός χάρτης παρουσιάστηκε τις προηγούμενες ημέρες σε όλους τους φορείς της αγοράς, συμπεριλαμβανομένων των κατασκευαστικών, των τραπεζών, των συμβουλευτικών οίκων, των ξένων επιχειρηματικών ομίλων και οίκων και των συνδέσμων επιχειρήσεων, όπως ο ξενοδοχειακός, των κρατικών φορέων που είναι επιφορτισμένοι με την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, ακόμα και των εκπροσώπων της δικαστικής εξουσίας. Και όπως θα περίμενε κανείς, τυγχάνει ευρύτατης αποδοχής. Αυτών των σχεδιασμών κοινωνός είναι και η κυβέρνηση, και ειδικότερα το υπουργείο Οικονομίας και το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, που έχουν δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Στόχος του ψηφιακού χάρτη, όπως έχει ονομάσει το ΤΕΕ το εν λόγω πρότζεκτ, είναι να μπορεί ο οποιοσδήποτε πολίτης, μηχανικός ή επενδυτής, από το σπίτι του ή το γραφείο του, με το πάτημα ενός κουμπιού στον υπολογιστή του, να πάρει ολοκληρωμένη, έγκυρη και θεσμικά ασφαλή πληροφορία, με ισχύ διοικητικής πράξης, για το τι επιτρέπεται, τι απαγορεύεται, με ποιους όρους και προϋποθέσεις, για να φτιάξει αυτό που τον ενδιαφέρει. Να γνωρίζει, δηλαδή, με ένα κλικ στον ψηφιακό χάρτη την οικοδομική και ρυμοτομική γραμμή, τις δασικές εκτάσεις, τους αρχαιολογικούς χώρους, τη γραμμή αιγιαλού, τις προστατευόμενες περιοχές, τα ρέματα, τους όρους δόμησης και τις χρήσεις γης, και, όταν τελειώσει το Κτηματολόγιο, τα όρια των οικοπέδων, και το σύνολο των παραπάνω πληροφοριών να αποτελεί μία και μοναδική διοικητική πράξη, σύμφωνα με την οποία θα εκδίδονται οι απαραίτητες άδειες, εξηγεί στην «Κ» ο πρόεδρος του ΤΕΕ.

Μπορεί, όμως, μια τέτοια ιδέα να «περπατήσει» στην Ελλάδα και τι πρέπει να γίνει ώστε να υλοποιηθεί; Οπως είπε ο κ. Γ. Στασινός στην «Κ», απαιτείται «πολιτική απόφαση για τον προσδιορισμό του ψηφιακού χάρτη ως μεταρρύθμισης-προτεραιότητας για τη χώρα, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα-στόχο». Θα ακολουθήσει η σύνταξη προδιαγραφών του έργου, που μπορεί να φέρει εις πέρας το ΤΕΕ, και κατόπιν η εξασφάλιση της χρηματοδότησής του με ένταξη στο ΕΣΠΑ, την οποία μπορούν να εξασφαλίσουν τα υπουργεία Οικονομίας και Ψηφιακής Πολιτικής. Ακολούθως, συνεχίζει ο Γ. Στασινός, θα πρέπει να εκδοθούν εγκύκλιοι από τα υπουργεία (Περιβάλλοντος, Πολιτισμού, Αγροτικής Ανάπτυξης, Οικονομικών, Εσωτερικών, Υποδομών κ.λπ.) για την αναγκαία συνεργασία των υπηρεσιών με το ΤΕΕ. Και φυσικά, απαιτείται νομοθετική ρύθμιση για τη θεσμοθέτηση διοικητικής πράξης (όροι δόμησης, χρήσεις γης, θεσμικές γραμμές), παραγόμενης κατευθείαν από τα διαθέσιμα στοιχεία του ψηφιακού χάρτη.

Οι τέσσερις πυλώνες του ψηφιακού χάρτη δόμησης

Ο ολοκληρωμένος ψηφιακός χάρτης δόμησης έχει βασιστεί σε τέσσερις πυλώνες.

1. Δημιουργία βάσης δεδομένων με συμπληρωματική πληροφορία που αφορά τις διοικητικές πράξεις μερικής εφαρμογής της πολεοδομικής νομοθεσίας καθώς και κτηματολογικές πληροφορίες.
Εργασίες, δηλαδή, που αφορούν τη σάρωση, τη γεωαναφορά και την εισαγωγή στη βάση δεδομένων της πολεοδομικής πληροφόρησης των τεχνικών εκθέσεων για τον προσδιορισμό με σαφή τρόπο της ρυμοτομικής και οικοδομικής γραμμής, σύμφωνα με την ισχύουσα ρυμοτομία (πολεοδομική νομοθεσία), ή των διαγραμμάτων εφαρμογής για την εφαρμογή στο έδαφος των ρυμοτομικών και οικοδομικών γραμμών που εγκρίθηκαν με τις διατάξεις του 1923.

2. Τήρηση της υφιστάμενης γενικής και ειδικής πολεοδομικής νομοθεσίας και της σχετικής νομολογίας και διαχείριση της επικαιροποίησής της. Συμπλήρωση, δηλαδή, της βάσης δεδομένων της πολεοδομικής νομοθεσίας, που παρήχθη στο πλαίσιο του έργου Ηλεκτρονική Πολεοδομία ΙΙ και καλύπτει τη νομοθεσία έως το 2009, και τη διαρκή και αδιάλειπτη ενημέρωση αυτής, ώστε να παρέχεται στους μηχανικούς έγκυρη και γρήγορη πληροφόρηση.

Επιπλέον, περιλαμβάνεται η δημιουργία αντίστοιχου λογισμικού για την υποστήριξη τόσο των διαδικασιών και της ροής του νομοπαρασκευαστικού σταδίου όσο και των διαδικασιών έκδοσης και δημοσίευσης ΦΕΚ και ενημέρωσης της βάσης από τον αρμόδιο φορέα, όπως το υπουργείο, η αποκεντρωμένη διοίκηση και περιφέρεια.

Η βάση θα ενσωματώνει τη νομοθεσία που δημιουργεί περιορισμούς στη δόμηση και είναι αρμοδιότητα άλλων φορέων (π.χ., αρχαιολογικοί χώροι, αιγιαλός, ρέματα-διαχείριση υδάτων, δημόσιων υποδομών κ.λπ.).

3. Υποβολή δεδομένων από πιστοποιημένους χρήστες σε παραγωγική λειτουργία. Η υποβολή των δεδομένων, που αφορούν αιτήματα πολιτών για την έκδοση αδειών δόμησης ή εγκατάστασης χρήσης ή για τροποποίηση εγκεκριμένου ρυμοτομικού ή πολεοδομικής μελέτης που θα οδηγήσει σε έγκριση απόφασης και έκδοση σχετικού ΦΕΚ, προβλέπεται να γίνεται από τους μηχανικούς-μελετητές σε διάδραση με το ηλεκτρονικό σύστημα «Εκδοση οικοδομικών αδειών-αυθαιρέτων» ή με το σύστημα «Ηλεκτρονική πολεοδομία: γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών για τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις της χώρας».

4. Ολοκλήρωση των στοιχείων δόμησης στο πολεοδομικό υπόβαθρο δεδομένων. Τόσο στο έργο «Ηλεκτρονική πολεοδομία: γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών για τις νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις της χώρας» όσο και στις προτεινόμενες επεκτάσεις και βελτιώσεις είναι αναγκαία η συσχέτιση και η ολοκλήρωση πληροφοριών του πραγματικά δομημένου περιβάλλοντος.

Επίσης, με την υλοποίηση και άλλων συναφών έργων ολοκληρωμένων πληροφοριακών συστημάτων, όπως του αρχαιολογικού κτηματολογίου, της δημόσιας περιουσίας (αιγιαλοί/παραλίες και αντικειμενικές αξίες), της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας (ψηφιακές υπηρεσίες βιομηχανίας, επιχειρηματικότητας και βιώσιμης ανάπτυξης), προκύπτει επιτακτικά η ανάγκη δημιουργίας υπηρεσιών «μιας στάσης» για την εξυπηρέτηση του πολίτη, του μηχανικού και των ελεγκτικών μηχανισμών.