Η μελέτη του τέρατος (1939)
Το πείραμα αυτό διεξήχθη από τον «ειδικό» λογοθεραπευτή και ψυχολόγο Wendell Johnson, με τη βοήθεια της φοιτήτριας Mary Tudor Jacobs, το 1939. Ο Johnson πίστευε πως το τραύλισμα ήταν μία επίκτητη συμπεριφορά, την οποία απέδιδε σε εξωγενείς παράγοντες, όπως η συνεχής κριτική από τον γονέα προς το παιδί, ακόμα και για την παραμικρή ατέλεια της ομιλίας.
Για το πείραμα επιλέχθηκαν είκοσι δύο ορφανά, που δεν είχαν προηγούμενο πρόβλημα με την ομιλία τους. Στόχος του Wendell ήταν να προκαλέσει τη διαταραχή αυτή στα ορφανά, τα οποία είχαν χωριστεί σε δύο ομάδες.
Η μία ομάδα λάμβανε συνέχεια επαίνους για τη θετική λογοθεραπεία, ενώ η δεύτερη ομάδα λάμβανε επανειλημμένες επιπλήξεις, αποκαλώντας τους συμμετέχοντες «τραυλούς».
Μέχρι το τέλος της μελέτης, κανένα από τα υπό εξέταση υποκείμενα της δεύτερης ομάδας αρνητικής θεραπείας δεν είχε παρουσιάσει τραύλισμα, αλλά η όλη εμπειρία οδήγησε σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και ανεπανόρθωτες βλάβες στην ψυχολογία των παιδιών.
Το φρεάτιο της απόγνωσης (δεκαετία ’70)
Ο Δρ. Harry Harlow πήρε μικρά μαϊμουδάκια ρήσους, που είχαν ήδη δεθεί με τη μητέρα τους, και τα τοποθέτησε μέσα σε ένα κάθετο φρεάτιο από ανοξείδωτο ατσάλι, μόνα τους, χωρίς να έχουν καμία επαφή, με στόχο να τους κόψει αυτό το δεσμό.
Τα μαϊμουδάκια έμειναν κλεισμένα στο φρεάτιο για πάνω από έναν χρόνο. Πολλά βγήκαν από κει ψυχωτικά, και δεν κατάφεραν να αναρρώσουν ποτέ, ενώ δύο πέθαναν γιατί αρνούνταν να φάνε.
Ο Harlow κατέληξε στο συμπέρασμα πως μία ευτυχισμένη και φυσιολογική παιδική ηλικία δεν προστατεύει κάποιον από την κατάθλιψη. Κάποιοι πιστεύουν πως το αμερικανικό κίνημα για την απελευθέρωση των ζώων γεννήθηκε ως αποτέλεσμα της παραφροσύνης του Harlow.
Ο όρος «φρεάτιο της απόγνωσης» αποδόθηκε από τον ίδιο τον Harlow στο κάθετο φρεάτιο, ενώ διέθετε και μία συσκευή που ο ίδιος ονόμαζε «Η μέγγενη του βιασμού».
David Reimer
To 1965, γεννήθηκε ένα αγοράκι στον Καναδά. Όταν ήταν 8 μηνών, υπεβλήθη σε περιτομή, αλλά από ιατρικό λάθος το πέος του υπέστη έγκαυμα. Οι γονείς του επισκέφτηκαν τον ψυχολόγο John Money, ο οποίος τους παρότρυνε να υποβάλλουν το παιδί σε αλλαγή φύλου. Οι γονείς συμφώνησαν, χωρίς να γνωρίζουν τις πραγματικές προθέσεις του γιατρού, που ήθελε να αποδείξει ότι η ανατροφή είναι αυτή που καθορίζει το φύλο ενός ατόμου και όχι η φύση.
Ο David, που κατόπιν ονομάστηκε Brenda, απέκτησε κατασκευασμένο κόλπο και υπεβλήθη σε ορμονοθεραπεία. Ο Money χαρακτήρισε το πείραμα επιτυχές, χωρίς όμως να αναφέρει τις επιπτώσεις από την επέμβαση στην οποία υπεβλήθη η Brenda. Συμπεριφερόταν κατά πολύ όπως ένα κανονικό αγόρι, ενώ πολλές φορές τα συναισθήματά της ερχόντουσαν σε σύγκρουση για διάφορα θέματα.
Όλο αυτό προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση στην οικογένεια. Η μητέρα της Brenda εμφάνισε αυτοκτονικές τάσεις, ο πατέρας της έγινε αλκοολικός, ενώ ο αδερφός της παρουσίασε σοβαρή κατάθλιψη. Τελικά, οι γονείς της αποφάσισαν να της αποκαλύψουν την αλήθεια για το φύλο της όταν ήταν 14 χρονών. Η Brenda αποφάσισε να γίνει και πάλι David, σταμάτησε να παίρνει οιστρογόνα και ξανακατασκεύασε το πέος του.
Ο Money δεν δημοσιοποίησε περαιτέρω αποτελέσματα, επιμένοντας πως το πείραμά του ήταν επιτυχές και αποσιωπώντας πολλές λεπτομέρειες από την εμφανή μάχη του David με την πραγματική του ταυτότητα. Όταν ο David έγινε 38 ετών, αυτοκτόνησε.
Το Σχέδιο 4,1
Με κωδικό όνομα «Project 4.1» σχεδιάστηκε μια ιατρική δοκιμασία από τις Αρχές των ΗΠΑ για εκείνους τους κατοίκους των νησιών Marshall που είχαν εκτεθεί σε μεγάλες δόσεις ραδιενέργειας από την πυρηνική δοκιμή Castle Bravo της 1ης Μαρτίου 1954 στην ατόλη του Μπικίνι. Στην πρώτη δεκαετία της δοκιμής, τα αποτελέσματα της πυρηνικής έκρηξης ήταν ασαφή και διφορούμενα, χωρίς να είναι στατιστικά δυνατό να συσχετιστεί η έκθεση στη ραδιενέργεια με προβλήματα υγείας: παρά τον αυξημένο αριθμό κρουσμάτων αποβολών και δύσμορφων γεννήσεων, δεν προέκυπτε στατιστική σημαντικότητα.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν ωστόσο οι επιπτώσεις της πυρηνικής έκρηξης ήταν αναντίρρητες: μέχρι το 1974, το 1/3 των παιδιών είχε εμφανίσει νεοπλασματικές ασθένειες, με τις κυβερνητικές υπηρεσίες να περιορίζονται να δηλώσουν πως γνώριζαν ήδη τις τραγικές επιπτώσεις της πυρηνικής ενέργειας για την υγεία του πληθυσμού που έχει εκτεθεί στην καταστρεπτική της δράση. Όσο για το ίδιο το πείραμα, που οδήγησε σε μεγαλύτερη κατανόηση των επιπλοκών της υγείας των θυμάτων του πυρηνικού ολέθρου, θεωρήθηκε από τους συμμετέχοντες ότι τους είχαν συμπεριφερθεί ως πειραματόζωα και ινδικά χοιρίδια σε πυρηνικό πείραμα…
Το Σχέδιο MKULTRA
Το «Project MKULTRA» ή «MK-ULTRA» ήταν το κωδικό όνομα για το απόρρητο ερευνητικό πρόγραμμα της CIA για τον έλεγχο του ανθρώπινου νου, που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’50 και συνεχίστηκε τουλάχιστον μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’60. Η προσπάθεια χειραγώγησης της νοητικής κατάστασης των υποκειμένων και η προσδοκώμενη αλλαγή της εγκεφαλικής τους λειτουργίας συντελέστηκε μέσω της αθρόας χορήγησης ναρκωτικών και παραισθησιογόνων ουσιών, αλλά και άλλων «μεθοδολογιών». Περίφημη είναι η χορήγηση LSD στους υπαλλήλους της CIA, σε στρατιωτικό προσωπικό, κυβερνητικούς παράγοντες, ιερόδουλες, ψυχασθενείς αλλά και μέλη του γενικού πληθυσμού για να μελετήσουν τις αντιδράσεις των «κατηγοριών» αυτών στην ψευδαισθησιακή δράση της ουσίας.
Κανείς δεν γνώριζε βέβαια ότι υποβαλλόταν σε χρήση ναρκωτικών ουσιών, με την ίδια τη στρατολόγηση πειραματικών υποκειμένων να είναι επίσης παράνομη. Η CIA έφτασε μέχρι και στο σημείο να λειτουργήσει μια σειρά οίκων ανοχής για να στρατολογήσει άντρες που θα ντρέπονταν να δημοσιοποιήσουν τα γεγονότα: τους χορηγούσαν εν αγνοία τους LSD και άλλες ουσίες και κατέγραφαν τις αντιδράσεις τους μαγνητοσκοπώντας τις ερωτικές περιπτύξεις. Το 1973, ο διευθυντής της CIA, Richard Helms, παρήγγειλε την καταστροφή των φακέλων του MKULTRA, αφήνοντας τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες του πειράματος στο σκοτάδι…
Το «Εργαστήριο Δηλητηρίου» της Σοβιετικής Ένωσης
Το «Εργαστήριο Δηλητηρίου» των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών, επίσης γνωστό ως Εργαστήριο 1, Εργαστήριο 2 ή «Θάλαμος», ήταν μια σειρά μυστικών εγκαταστάσεων για την έρευνα και ανάπτυξη δηλητηρίων και νέων μεθόδων εξόντωσης. Οι σοβιετικοί έλεγξαν εδώ μια μεγάλη ποικιλία δηλητηριωδών ουσιών και αερίων σε φυλακισμένους, αντιφρονούντες συνήθως, με στόχο την παραγωγή ενός άγευστου και άοσμου χημικού που θα παρέμενε μη ανιχνεύσιμο μετά τον θάνατο.
Τα δηλητήρια παρουσιάζονταν μάλιστα ως «θεραπείες», με τους τροφίμους να μην έχουν άλλη επιλογή από το να τα δοκιμάσουν. Τελικά, το πολυπόθητο δηλητήριο με τις επιδιωκόμενες ιδιότητες παράχθηκε, το περίφημο C-2, έπρεπε λοιπόν να δοκιμαστεί και πάλι στους φυλακισμένους: οι σοβιετικές «επιστημονικές» αναφορές κάνουν λόγο ακόμα και για φυσική αλλαγή του υποκειμένου, με το θύμα να γίνεται πιο κοντό σε μέγεθος, να εξασθενεί αμέσως, να παραμένει ήρεμο και αμίλητο μέχρι να το βρει ο θάνατος μέσα σε 15 λεπτά. Ο επικεφαλής του προγράμματος μάλιστα, βιοχημικός Grigory Mairanovsky, δοκίμασε το νέο δηλητήριο σε μια μεγάλη ποικιλία ανθρώπων διαφόρων ηλικιών και κατηγοριών, για να έχει μια πληρέστερη εικόνα της δράσης του. Πέρα από τα φρικτά πειράματα, μια σειρά από άνθρωποι εκτελέστηκαν προσωπικά από τον Mairanovsky με άλλα δηλητήρια…