Δελτίο Τύπου

Συνέντευξη Α. Λοβέρδου στο Αγιορείτικο Βήμα

Κ. Υπουργέ, την περασμένη εβδομάδα επισκεφθήκατε το Άγιο Όρος. Πως είδατε τον Αθωνα; Τι σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωση;

Η επίσκεψη αυτή δεν ήταν η πρώτη και σίγουρα όχι η τελευταία. Ο Άθως αποτελεί για την Ελλάδα και τον κόσμο όλο σημείο αναφοράς. Ένας τόπος μοναδικός! Κάθε επισκέπτης είναι εξ ορισμού προσκυνητής και οφείλει να προετοιμαστεί όχι μόνο σωματικά αλλά και πνευματικά. Σε αυτή μου την επίσκεψη είχα την ευκαιρία να ζήσω την χαρά μιας μεγάλης εορτής και να συμμετάσχω σε μιαν αγρυπνία με αγιορείτικο τυπικό. Η εμπειρία υπήρξε μοναδική και γι αυτό ευχαριστώ και από εδώ όλους τους πατέρες που μας φιλοξένησαν τόσο γενναιόδωρα.

-Το ΙΕΚ που προτείνατε σε τι θα μπορούσε να βοηθήσει στην Αθωνική Πολιτεία και κατά πόσο είναι εφικτό να προχωρήσει; Πως το άκουσαν αυτό οι Αγιορείτες πατέρες;

Η ιστορική διαδρομή και η προσφορά της Αθωνιάδος στην ελληνική παιδεία, το έθνος και το Άγιον Όρος είναι γνωστά και δεδομένα και δίδουν την αφορμή να διατυπωθούν προτάσεις, προκειμένου να συνεχιστεί η λειτουργία της και να αναβαθμιστεί ο ρόλος και η προσφορά της.
Όπως ίσως γνωρίζετε η απόφαση για ίδρυση ΙΕΚ στην Αθωνιάδα υπάρχει από το 2005. Η πρότασή μου σκοπό έχει να αναβαθμίσει την Σχολή και ταυτοχρόνως να προσφέρει στις 20 Μονές της αθωνικής πολιτείας τους αναγκαίους τεχνίτες για την στήριξη του σημαντικού έργου τους. Γι αυτό και πρότεινα να αναπτυχθούν ειδικότητες σχετικές με την ζωή και το έργο των μονών, όπως αυτές του συντηρητή έργων τέχνης συντήρησης υφάσματος, βιβλιοδεσίας, αγιογραφίας, βυζαντινής μουσικής, ξυλογλυπτικής, αργυροχρυσοχοΐας, μεταλλοτεχνίας, κοσμηματοποιΐας, σχεδίου, δασοκομικής, μελισσοκομίας, οινοποιΐας.
-Με τα Εκκλησιαστικά Σχολεία τι γίνεται ; Υπάρχει σχεδιασμός για λουκέτα; Τοπικοί φορείς από διάφορες περιοχές καταγγέλουν υπόγειες ζυμώσεις….Καθώς ελέχθη ότι εκκληστιακά σχολεία που θα έχουν κάτω από 20 μαθητές ανά σχολείο θα συγχωνευθούν . πχ. Λαμία, Νεάπολη Θεσσαλονίκης;

Το Υπουργείο Παιδείας Θρησκευμάτων μελετά και σχεδιάζει την ουσιαστική και ποιοτική αναβάθμιση της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις, όπως είναι η – για πρώτη φορά – εκπόνηση προγραμμάτων σπουδών και διδακτικών βιβλίων ειδικά για τα εκκλησιαστικά Γυμνάσια και Λύκεια. Πέραν αυτών, μελετούμε τη δημιουργία ενός μονοετούς ή διετούς ιερατικού κύκλου σπουδών στη θέση της παλαιάς Δ΄ τάξης των εκκλησιαστικών Λυκείων και τη σύνδεσή του με την τριτοβάθμια θεολογική εκπαίδευση.

Για όλα τα παραπάνω είμαστε σε επαφή και συνεννόηση με την Εκκλησία, είτε απευθείας με τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο είτε μέσω της Μικτής Επιτροπής Εκκλησίας και Πολιτείας. Μας ενδιαφέρει η ουσιαστική αναβάθμιση και όχι απλώς η συντήρηση κάποιων κατεστημένων σχημάτων στην εκκλησιαστική εκπαίδευση. Το ερώτημα που πρέπει να κυριαρχεί είναι αν η υπάρχουσα κατάσταση της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης υποστηρίζει αποτελεσματικά το ποιμαντικό έργο της Εκκλησίας και τι δομικές αλλαγές απαιτούνται, πέρα από συντεχνιακά ή τοπικά ή άλλα συμφέροντα, ώστε η Εκκλησία να έχει ένα σύγχρονο και επαρκές δίκτυο εκκλησιαστικής εκπαίδευσης για τον ιερό κλήρο και τα μελλοντικά στελέχη της.

Αν η Πολιτεία συνεχίσει να διατηρεί εκκλησιαστικά σχολεία με μαθητικό δυναμικό κάτω από 20 μαθητές, είναι ένα σοβαρό ζήτημα όχι απλώς για τη δύσκολη οικονομική κατάσταση της χώρας αλλά για το ίδιο το επίπεδο και την ποιότητα των σπουδών τους. Ένα σύγχρονο εκκλησιαστικό σχολείο χρειάζεται ένα σοβαρό παιδαγωγικό πλαίσιο αλλά και ένα συγκεκριμένο περιβάλλον υπεύθυνης και οργανωμένης σχολικής και εκκλησιαστικής ζωής. Πάντως, όλα αυτά είναι ζητήματα, τα οποία θα τα προσεγγίσουμε από κοινού με την Εκκλησία και θα βρούμε τις ενδεδειγμένες λύσεις.

-Πως βλέπετε το μέλλον της Αθωνιάδας Ακαδημίας διότι τα προηγούμενα έτη είχε μείνει χωρίς διδασκάλους ακόμα και σε βασικά μαθήματα…Να σας θυμίσουμε ότι το έτος 2010 είχε γίνει μία προσπάθεια να μεταφερθεί η τρίτη τάξη του Λυκείου της Αθωνιάδας Ακαδημίας με τους 8 μαθητές στο εκκλησιαστικό λύκειο Νεαπόλεως. Το γεγονός αυτό αποδόθηκε σε βασικό παράγοντα του υπουργείου αλλά μετά από άμεση παρέμβαση της Ιεράς Κοινότητας απεφεύχθει …..
Εκ του γεγονότος τούτου δόθηκε η εντύπωση ότι το υπουργείο επιδιώκει να κλείσει το γυμνασιακό τμήμα της Αθωνιάδας;

Όπως σας προανέφερα η προσπάθειά μας κατατείνει στον να ενισχυθεί και να αναβαθμισθεί η λειτουργία και ο ρόλος της Αθωνιάδας. Σε αυτό κρίσιμη είναι η συμμετοχή και η προσπάθεια των αγιορειτών πατέρων. Σας θυμίζω πως η Αθωνιάς Εκκλησιαστική Σχολή ιδρύθηκε το 1749 εκεί δε φοίτησαν μεταξύ πολλών άλλων ο Αγ. Κοσμάς ο Αιτωλός καθώς και ο Ρήγας Φεραίος. Είναι λοιπόν αδιανόητη για μένα οποιαδήποτε προσπάθεια υποβάθμισης του έργου της Αθωνιάδας Σχολής.

-Αναφορικά με το θέμα της καμπάνας στους Ιερούς Ναούς. Υπάρχει σχεδιασμός για περαιτέρω περιορισμό ή και πλήρη κατάργηση της καμπάνας;

Αδυνατώ να καταλάβω πως ξεκίνησε αυτή η φήμη. Πριν καν ακόμα αναλάβω τα καθήκοντα μου κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο πως προτίθεμαι να καταργήσω τις καμπάνες. Σας δηλώνω κατηγορηματικά πως δεν υπήρξε και πως δεν θα υπάρξει τέτοια περίπτωση.

-Ποιά είναι η θέση σας για τα ισλαμικά τεμένη που όπως υποστηρίζεται πρέπει να γίνουν και στην Ελλάδα; Οι Τούρκοι συνεχώς υπόσχονται ότι θα προχωρήσουν στο άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης χωρίς όμως αυτό ακόμα να το δούμε…

Το ζήτημα της εκτέλεσης των θρησκευτικών καθηκόντων των μουσουλμάνων στην Ελλάδα σε έναν δημόσιο χώρο είναι ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δεν είναι ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, καθόσον αφορά ανθρώπους οι οποίοι προέρχονται ως πρόσφυγες ή οικονομικοί μετανάστες από άλλες χώρες με ισλαμική θρησκευτική παράδοση.

Η Ελλάδα είναι μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα με προσήλωση στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας και των ανθρωπιστικών αξιών. Η Ελληνική Πολιτεία υπεύθυνα και οργανωμένα με όλες τις νομικές διαδικασίες προχωρεί στη δημιουργία του ισλαμικού τεμένους στην Αθήνα, θεωρώντας ότι αυτό είναι δική της δημόσια υπόθεση και εθνική στρατηγική προς τις αραβικές και όχι μόνον χώρες που έχουν ισλαμική θρησκευτική παράδοση και σαφώς δεν είναι ζήτημα ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Επιπλέον, το ζήτημα αυτό αγγίζει και διαπερνά και την εκκλησιαστική μας πολιτική και διπλωματία, καθόσον όλα σχεδόν τα πρεσβυγενή Ορθόδοξα Πατριαρχεία βρίσκονται σε χώρες με κυρίαρχο ή έντονο το ισλαμικό στοιχείο. Θεωρούμε πάντως ότι η μη κατασκευή του τεμένους μπορεί και να συμφέρει την Τουρκία, η οποία για δικούς της λόγους θέλει να εκμεταλλεύεται την κατάσταση στη Θράκη και να κατηγορεί ανέξοδα την Ελλάδα για ισλαμοφοβία. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα οφείλει να έχει εθνική στρατηγική έναντι της θρησκευτικής ετερότητας και ιδιαίτερα για λόγους εξωτερικής πολιτικής έναντι του Ισλάμ.

-Στην τελική τροχιά έχει μπει το θέμα του τεμένους στο Βοτανικό. Εντύπωση προκαλεί πως η κυβέρνηση προχωράει ακάθεκτη χωρίς να υπολογίζει ούτε τους προβληματισμούς του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος συχνά πυκνά τελευταία δηλώνει πως αρχικά ήταν θετικός αλλά πλέον είναι επιφυλακτικός για το τέμενος δεδομένων των διωγμών των Χριστιανών στη Μ. Ανατολή. Τι πιστεύετε εσείς;

Τα γεγονότα στη Μέση Ανατολή και οι τραγικές περιπέτειες των χριστιανών σε ορισμένες ισλαμικές χώρες σαφώς και μας προβληματίζουν. Έχω επισκεφθεί παλαιότερα το 2002 ως Υφυπουργός Εξωτερικών τη Συρία και τον Λίβανο, καθώς και την εκεί Θεολογική Σχολή του Μπαλαμάντ του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αντιοχείας και είμαι σε θέση να γνωρίζω τα πράγματα και τι ακριβώς διακυβεύεται στον συριακό εμφύλιο για τους εκεί χριστιανούς.

Οι προβληματισμοί του Αρχιεπισκόπου είναι δίκαιοι, ωστόσο, επειδή το ζήτημα αφορά στην άσκηση συγκροτημένης και πολυεπίπεδης εξωτερικής πολιτικής, κυρίως προς τις αραβικές χώρες, θεωρούμε ότι μπορεί να επιτύχουμε πολύ περισσότερα για την υπόθεση των πρεσβυγενών Ορθοδόξων Πατριαρχείων στη Μέση Ανατολή, από το να καθυστερούμε ή να ακυρώσουμε εντέλει την κατασκευή και λειτουργία του και μάλιστα με τους όρους και τους κανόνες της Ελληνικής Πολιτείας, ασκώντας η ίδια την εποπτεία του τεμένους αυτού διά του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Ας μην λησμονούμε ότι αυτή τη στιγμή λειτουργούν παράνομα και ανεξέλεγκτα πλήθος άτυπων τζαμιών στην Αθήνα.

-Ποια είναι η άποψή σας για τη χρησιμότητα του τμήματος Ισλαμικών Σπουδών στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ; Το θέμα έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις και κατά του Γενικού Γραμματέα Γ. Καλαντζή…

Η πρόταση για την ίδρυση ενός προγράμματος Ισλαμικών Σπουδών στη Θεσσαλονίκη σχετίζεται με την επιστημονική προσέγγιση της ισλαμικής θρησκευτικής παράδοσης στο πλαίσιο της ανώτατης εκπαίδευσής μας. Οι ιστορικές σχέσεις του ελληνορθόδοξου πολιτισμού άλλοτε και σήμερα, η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης και η ειρηνική συμβίωσή της με τους χριστιανούς, η θέση και η κατάσταση των πρεσβυγενών Ορθοδόξων Πατριαρχείων στις χώρες με ισλαμική παρουσία, ο σύγχρονος διαθρησκειακός διάλογος, ο οποίος πραγματοποιείται με τον συντονισμό του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου και, τέλος, η εκπαίδευση ιεροδιδασκάλων για τη διδασκαλία του Ισλάμ στα δημόσια σχολεία της Θράκης με την ευθύνη της Ελληνικής Πολιτείας, όπου φοιτούν και μουσουλμάνοι μαθητές και μαθήτριες είναι μια σειρά από σοβαρούς λόγους η Ελλάδα να αναλάβει σοβαρά, υπεύθυνα και θεσμοθετημένα τις ευθύνες αλλά και το πλαίσιο οργάνωσης ενός ανοικτού προς όλους πανεπιστημιακού Προγράμματος Ισλαμικών Σπουδών, όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Πράγματι, το ζήτημα έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις και ελπίζουμε ότι ύστερα από μία σοβαρή διαβούλευση να προχωρήσουμε στην πλέον ενδεδειγμένη διευθέτηση του ζητήματος. Πάντως, το βέβαιο είναι ότι οι μητροπολίτες της Θράκης είναι υπέρ του εγχειρήματος και το στηρίζουν, όπως και το Τμήμα Θεολογίας, το οποίο αποδέχεται τη φιλοξενία αυτού του πανεπιστημιακού Προγράμματος. Οι πρακτικές λεπτομέρειες για την οριστική θεσμοθέτηση και την ακαδημαϊκή οργάνωσή του θα επιλυθούν σε συνεργασία και με την ευρύτερη πανεπιστημιακή κοινότητα.

-Τι θα γίνει με το μάθημα των Θρησκευτικών και με τις εκκλησιαστικές εορτές όπως αυτή των Τριών Ιεραρχών;

Το μάθημα των Θρησκευτικών στη χώρα μας υπηρετεί καθαρά μορφωτικούς σκοπούς και το περιεχόμενο του καλύπτει συγκεκριμένες παιδευτικές ανάγκες. Δεν φιλοδοξεί να αντικαταστήσει την κατήχηση της Εκκλησίας, η οποία, αποτελεί βασική και διακριτή ποιμαντική δραστηριότητά της. Το μάθημα στην Α/θμια και Β/θμια εκπαίδευση διδάσκεται πάντοτε βάσει ενός συγκεκριμένου Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών, υπηρετώντας τους γενικούς στόχους, όπως αυτοί περιγράφονται στον νόμο 1566/85, χωρίς βεβαίως να παραθεωρούνται και οι λοιπές προβλέψεις που αφορούν στη λειτουργία κάθε μαθήματος ενταγμένου στο Ωρολόγιο Πρόγραμμα (διαδικασία αξιολόγησης, εξεταστικές δοκιμασίες, βαθμολόγηση κ.λπ.).

Το μάθημα των Θρησκευτικών είναι ενταγμένο από συστάσεως του Ελληνικού κράτους στον κορμό των μαθημάτων του σχολείου, τα δε Αναλυτικά Προγράμματα του μαθήματος, όπως και όλων των άλλων μαθημάτων, είναι νόμος του κράτους και διδάσκονται υποχρεωτικά.

Το υφιστάμενο μάθημα των Θρησκευτικών συνιστά γνωριμία με τα μορφωτικά αγαθά, τις αξίες και τον πολιτισμό που διαμόρφωσε ο Χριστιανισμός και ιδιαίτερα η Ορθόδοξη Παράδοση. Οι ετερόδοξοι χριστιανοί, το θρησκευτικό φαινόμενο γενικά αλλά και οι μεγάλες θρησκευτικές παραδόσεις των λαών, διδάσκονται εν μέρει στο Δημοτικό σχολείο και συστηματικότερα στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο. Ακόμη, στο πλαίσιο του μαθήματος, τα κοινωνικά και υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου προσεγγίζονται με πνεύμα διαλόγου, ελευθερίας και καταλλαγής. Με άλλα λόγια, το σύγχρονο μάθημα των Θρησκευτικών βοηθά στην κατανόηση της Ορθόδοξης Παράδοσης και εκφράζει τον θρησκευτικό πολιτισμό μας στο πλαίσιο ενός διαπολιτισμικού διαλόγου με τον θρησκευτικά «άλλον» και «διαφορετικό».

Ως προς την σχολική εορτή των Τριών Ιεραρχών το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, ύστερα από σχετική επιστολή της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος μελέτησε επισταμένως το ζήτημα και πρόσφατα τροποποίησε τον χαρακτηρισμό της εορτής των Τριών Ιεραρχών για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση από αργία σε σχολική εορτή, όπως εδώ και χρόνια ισχύει για την Πρωτοβάθμια, ώστε να υπάρχει ενιαία αντίληψη για τον χαρακτήρα της σχολικής αυτής εορτής σε όλες της βαθμίδες της εκπαίδευσης και να μην καταστρατηγείται το νόημα και το περιεχόμενο της σχολικής εορτής και να μετατρέπεται ουσιαστικά σε σχολική αργία.

Έτσι, «Για το σχολικό έτος 2014-15 η θρησκευτική εορτή των Τριών Ιεραρχών την 30η Ιανουαρίου 2015, δεν αποτελεί ημέρα αργίας για τα Γυμνάσια, Γενικά και Επαγγελματικά Λύκεια, δημόσια και ιδιωτικά, ημερήσια και εσπερινά, αλλά ορίζεται, για όλες τις σχολικές μονάδες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ως ημέρα εορτής, κατά την οποία γίνεται εκκλησιασμός και δραστηριότητες σχετικά με την προσφορά των Τριών Ιεραρχών στα γράμματα».
Συνεπώς, οι παραπάνω αλλαγές επιχειρούν τη συμβολική και ουσιαστική νοηματοδότηση της ελληνικής εκπαίδευσης και της σχολικής ζωής. Ιδιαίτερα ως προς την εορτή των Τριών Ιεραρχών, η αλλαγή αυτή ικανοποιεί συγκεκριμένο και δίκαιο αίτημα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.

-Μάθαμε ότι επισκεφθήκατε το κτιριακό συγκρότημα της Αθωνιάδας Σχολής και του οικοτροφείου που δεν κρίνεται και τόσο κατάλληλο για τη στέγαση μαθητών. Υπάρχει σχεδιασμός για νέο κτίριο που θα καλύψει τις σύγχρονες ανάγκες.

Το ζήτημα ετέθει από την επιτροπή των αγιορειτών και θα συζητηθεί στην προσεχή συνάντησή μας στις 22 Ιουλίου.

-Σκέπτεστε να επαναφέρετε τη γενική διεύθυνση θρησκευμάτων παρά τις αντιδράσεις σημαντικών θεσμικών παραγόντων;

Το ζήτημα αυτό αφορά το οργανόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, τη συνολική οργάνωση και συνοχή, τη λειτουργικότητα, την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του παραγόμενου έργου στο πλαίσιο του υπουργείου και ιδιαίτερα της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων. Σύντομα θα λάβουμε τις αναγκαίες και οριστικές αποφάσεις και για το ζήτημα αυτό.

-Σε παλιότερες δηλώσεις σας το 2006 με αφορμή τις αντιδράσεις για την ταινία “Κώδικας Ντα Βίντσι” είχατε πει πως “Η εκκλησία και οι εκπρόσωποι της έχουν βεβαίως κάθε δικαίωμα να τοποθετούνται κριτικά σε ζητήματα της επικαιρότητας. Όμως αυτού του είδους οι αντιδράσεις και το κλίμα θρησκευτικού φανατισμού που δημιουργούν”. Ποια είναι κατά την άποψή σας τα όρια του θρησκευτικού φανατισμού;

Η Ορθόδοξη Εκκλησία ιστορικά και θεολογικά δεν έχει καμία σχέση με το φαινόμενο του θρησκευτικού φανατισμού, το οποίο ως παραφθορά της γνήσιας θρησκευτικής ζωής συναντάται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Αν και στη χώρα μας εμφανίζονται ενίοτε ενδείξεις για τέτοια φαινόμενα, δεν προέρχονται από τους κόλπους της Εκκλησίας. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για υπερβολικό ζήλο, συχνά «ου κατ’ επίγνωσιν», που βλάπτει τη γνησιότητα και την ανεκτικότητα της χριστιανικής πίστης.

-Στην προηγούμενη κυβερνητική σας θητεία, ως υπουργός Υγείας, είχε υπάρξει αντίθεση απόψεων με την Εκκλησία για το θέμα της εικαζόμενης συναίνεσης στις μεταμοσχεύσεις. Πως ευελπιστείτε να εξελιχθεί η συνεργασία σας στο εξής από το νέο σας θώκο;

Όταν τον Αύγουστο του 2011 ως Υπουργός Υγείας επισκέφθηκα τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο είχα δηλώσει:
«Ήρθα εδώ ως υπουργός και μέλος του εκκλησιάσματος. Μας ενώνει η προσπάθεια των ανθρώπων να δοθεί ζωή μέσα από το θάνατο. Φάνηκε ότι μας χωρίζει το ζήτημα της “εικαζόμενης συναίνεσης”, αλλά υπάρχει ενάμισι χρόνος, που μεσολαβεί για να βρεθεί μια λύση». Σε κάθε περίπτωση και τότε και πολύ περισσότερο τώρα οφείλουμε να προχωρήσουμε στην άμεση και από κοινού συνεργασία σε όλα τα ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος για το καλό της χώρας και του κοινωνικού σώματος. Γνωρίζω και συμμερίζομαι τις δίκαιες επιφυλάξεις της Εκκλησίας στα θέματα της βιοηθικής και της «εικαζόμενης συναίνεσης». Είμαστε εδώ για να λύσουμε και όχι να δημιουργήσουμε προβλήματα.

-Πρόσφατα ανακοινώθηκε πως για το 2014 διορίζονται μόλις 125 κληρικοί και υπάλληλοι στην εκκλησία. Περίπου αντιστοιχεί ένας ιερέας ανά Μητρόπολη! Το θεωρείτε δίκαιο;

Ασφαλώς και δεν είναι δίκαιο, όπως γενικότερα επώδυνα είναι και όλα τα μέτρα και οι θυσίες του ελληνικού λαού στην περίοδο αυτή της οικονομικής κρίσης. Μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, αυτού του είδους οι αδικίες θα αποκατασταθούν επ’ ωφελεία του κοινωνικού σώματος, αλλά και του βαρυσήμαντου και πολλαπλώς ευεργετικού για τη χώρα μας ποιμαντικού έργου της Εκκλησίας.

Για το Δελτίο Τύπου πατήστε .