Η 21η Σεπτεμβρίου έχει καθιερωθεί διεθνώς ως Παγκόσμια Ημέρα νόσου του Alzheimer. Παγκοσμίως, περισσότεροι από 46,8 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από άνοια και σύμφωνα με την Alzheimer’s Disease International ένα καινούργιο περιστατικό παρουσιάζεται παγκοσμίως κάθε 3 δευτερόλεπτα! Στη χώρα μας, υπολογίζεται ότι υπάρχουν τουλάχιστον 160.000 ασθενείς με άνοια και περισσότερα από 300.000 άτομα που φροντίζουν ασθενείς με άνοια. Οι συνέπειες της νόσου του Alzheimer είναι κοινωνικές, οικονομικές, ιατρικές και ψυχολογικές.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τη νόσο του Alzheimer, ο Ψυχίατρος και Επιστημονικά Υπεύθυνος της Ψυχογηριατρικής Εταιρείας «ο Νέστωρ», Αντώνης Μούγιας, κάνει ιδιαίτερη αναφορά, στην οικονομική επιβάρυνση των ασθενών και των οικογενειών τους, όπως επίσης και στην ψυχική και σωματική επιβάρυνση των φροντιστών ασθενών με Άνοια και Νόσο του Alzheimer, όπως αυτή αποτυπώνεται σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες:
«Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο κέντρο Alzheimer της Ψυχογηριατρικής Εταιρείας «ο Νέστωρ» (Καϊτελίδου και συν. 2013), το κόστος της νόσου του Alzheimer υπολογίστηκε περίπου στα 12.000 ευρώ για τα ήπια και μεσαία στάδια και εκτοξευόταν στα 23.000 ευρώ για τα πιο σοβαρά στάδια της νόσου. Το μεγαλύτερο από αυτό το κόστος (>75%) ήταν το κόστος της φροντίδας από οικογενειακούς ή επαγγελματίες φροντιστές (άμεσο μη υγειονομικό κόστος). Σε μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα (Α. Μούγιας και συν. 2015), η επιβάρυνση σε Έλληνες φροντιστές ασθενών με άνοια, ήταν ιδιαίτερα υψηλή (περίπου οι μισοί φροντιστές βίωναν σημαντική επιβάρυνση) και μάλιστα κατά πολύ, μεγαλύτερη από την επιβάρυνση φροντιστών στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη.
Όλα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω είναι ιδιαίτερα σημαντικά και καταδεικνύουν τις σημαντικές συνέπειες που βιώνουν οι Έλληνες ασθενείς με άνοια και οι φροντιστές τους. Ιδιαίτερα οι φροντιστές αποτελούν τους κρυφούς ασθενείς της νόσου. Οι προκλήσεις όσον αφορά την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση της νόσου του Alzheimer, τη θεραπεία, την αντιμετώπιση της επιβάρυνσης των οικογενειακών φροντιστών και τη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της νόσου είναι τεράστιες».
Αν και πολλά ακόμη χρειάζεται να γίνουν, στη χώρα μας σήμερα, και πιο συγκεκριμένα στις δύο μεγαλύτερες πόλεις, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, λειτουργούν με χρηματοδότηση και εποπτεία από το Υπουργείο Υγείας (στο πλαίσιο του προγράμματος «Ψυχαργώς») εξειδικευμένες δομές, με πολλές υπηρεσίες για τους ασθενείς με νόσο του Alzheimer και τους συγγενείς τους. Όλες οι υπηρεσίες στα κέντρα αυτά είναι δωρεάν.
Δωρεάν Εξειδικευμένη Φροντίδα
Η Ψυχογηριατρική Εταιρεία «Ο Νέστωρ» λειτουργεί δύο Κέντρα Ημέρας για τη νόσο του Alzheimer και την πρώτη Κλινική Βραχείας Νοσηλείας για την ανακούφιση των φροντιστών ασθενών με άνοια.
Οι υπηρεσίες για τους ασθενείς περιλαμβάνουν :
- Δωρεάν αξιολόγηση μνήμης
- Διάγνωση Άνοιας και παρακολούθηση
- Δημιουργική ημερήσια απασχόληση ασθενών με νόσο του Alzheimer
- Κλινική Βραχείας Νοσηλείας
- Ομάδες Νοητικής Ενδυνάμωσης
Στις δραστηριότητες του Οργανισμού Φροντίδας Ηλικιωμένων «ο Νέστωρ», περιλαμβάνονται κι αυτές της Ενεργού Γήρανσης, όπως το πρόγραμμα λέσχης κινηματογράφου «Ασημένιοι θεατές» και τα Προγράμματα Εθελοντισμού. Η Ενεργός γήρανση επιτρέπει στους ανθρώπους μετά τη συνταξιοδότηση, να αξιοποιούν τις δυνατότητές τους, προκειμένου να ζουν με ευημερία και να είναι ενεργοί στην κοινωνία, με τέτοιο τρόπο που να καλύπτονται οι ανάγκες και οι επιθυμίες τους.
Δωρεάν Προγράμματα και Υπηρεσίες για Φροντιστές
Πολλές επίσης είναι και οι υπηρεσίες και τα προγράμματα του Οργανισμού, που απευθύνονται στους φροντιστές των ατόμων με άνοια:
- Ατομική Συμβουλευτική και εκπαίδευση φροντιστών
- Υποστηρικτική Ψυχοθεραπεία
- Ομάδα Γνωσιακής- Συμπεριφορικής Ψυχοθεραπείας (CBT)
- Ψυχοεκπαιδευτικές Ομάδες φροντιστών
- Καφές για Φροντιστές
- Κοινωνική και Νομική Υπηρεσία
- Γραμμή Βοήθειας (SOS) για τη νόσο του Alzheimer 210-3303678
160Plus: Πρωτοποριακό Πρόγραμμα ολοκληρωμένης & εξειδικευμένης φροντίδας για 160 οικογένειες με ανοϊκό ασθενή!
Με την αποκλειστική χρηματοδότηση του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ο Νέστωρ, λειτουργεί από φέτος ένα Πρόγραμμα Βοήθειας στο Σπίτι για 160 ασθενείς με νόσο του Alzheimer και για τις οικογένειές τους. Υπεύθυνος για την προσφορά των υπηρεσιών είναι ο διαχειριστής περίπτωσης (case manager), ο οποίος έχει τον συνεχή συντονισμό στην παροχή υπηρεσιών εξατομικευμένα στην κάθε οικογένεια βάσει των αναγκών της. Η πολυκλαδική ομάδα του προγράμματος αποτελείται από Ψυχολόγο, Κοινωνικό Λειτουργό, Εργοθεραπευτή, Ψυχίατρο, από Οικογενειακούς Βοηθούς καθώς και Εθελοντές. Το πρόγραμμα αυτό είναι πρωτοποριακό όχι μόνο για τη χώρα μας αλλά και διεθνώς. Τα επιστημονικά αποτελέσματα του προγράμματος αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Περισσότερες πληροφορίες για τις υπηρεσίες και τις δράσεις της Ψυχογηριατρικής Εταιρείας «ο Νέστωρ» μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.nstr.gr
Οι διευθύνσεις και τα Κέντρα Ημέρας που λειτουργούν για τη νόσο του Alzheimer σε όλη τη χώρα είναι τα εξής:
- Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συγγενών Διαταραχών (Θεσσαλονίκη) Πέτρου Συνδίκα 13, Τ.Κ. 546 43 Θεσσαλονική τηλ: 2310 810411, 2310 925802
- Ψυχογηριατρική Εταιρεία «Ο Νέστωρ» – Αθήνα Ιωάννου Δροσοπούλου 22, Αθήνα 11257, Κυψέλη τηλ: 210-8235050, 210-8235606, 210-8235620. Fax: 210-8235002.
- Εταιρεία Νόσου Alzheimer & Συναφών Διαταραχών Αθηνών Μάρκου Μουσούρου 89 & Στίλπωνος 33, Παγκράτι 116 36 Τηλ. 210 701327, Fax: 210 6012239
- Ελληνική Εταιρεία Ν. Alzheimer & Συγγενών Διαταραχών Βόλου, Τοπάλη 7, Τ.Κ. 382 21, Βόλος 24210 31227, 24210 87267, 24210 31229
- Εταιρεία Ανάπτυξης Κοινοτικών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας παιδιών και ενηλίκων «Πανάκεια» με έδρα τη Ρόδο τηλ: (+30) 22440 23900 Fax: (+30) 22440 23900
- Ελληνική Εταιρεία Νόσου Alzheimer & Συναφών Διαταραχών Xανίων, Χρυσοπηγής 60, Τ.Κ. 731 34 Χανιά Τηλ. 28210 76050
- Ίασις, Άνω Γλυφάδα Κριμαίας 73, 165 62, Άνω Γλυφάδα Τηλ.: 210-9608020.
Λίγα λόγια για την κλινική εικόνα και τη διάγνωση της νόσου του Alzheimer
Άνοια σημαίνει πως κάποιος παρουσιάζει αρκετά σοβαρές διαταραχές στις ανώτερες λειτουργίες του εγκεφάλου ώστε να του δημιουργείται πρόβλημα στις καθημερινές του λειτουργίες. Η νόσος του Alzheimer αποτελεί την πιο συχνή αιτία άνοιας, υπεύθυνη για το 60% περίπου των περιπτώσεων άνοιας. Συνήθως η έκπτωση στην πρόσφατη μνήμη (με επανάληψη ερωτήσεων, χάσιμο πραγμάτων και δυσκολία στην καθημερινότητα) είναι το πρώτο σύμπτωμα και αργότερα όλες οι ανώτερες λειτουργίες ακολουθούν (λόγος, χρονικός και χωρικός προσανατολισμός, κρίση, εκτελεστικές λειτουργίες). Κατά τη διάρκεια της νόσου διαταραχές συμπεριφοράς (ανησυχία, άγχος, αϋπνία, επαναληπτική συμπεριφορά, διαταραχές της όρεξης) που παρουσιάζει ο ασθενής, δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο το έργο των ατόμων που φροντίζουν. Η πορεία της νόσου είναι προοδευτική κρατάει από λίγα έτη μέχρι δύο δεκαετίες. Στο τέλος της νόσου η αντιμετώπιση είναι καθαρά νοσηλευτική.