Χριστουγεννιάτικο Μήνυμα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς μας
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ Γεννηθέντι ἀδελφοί,
Ἡ Γέννηση τοῦ Σωτῆρος καί Λυτρωτοῦ ἡμῶν κατά τήν ἀνθρώπινή Του φύση, πρό περίπου δύο χιλιάδων ἐτῶν, συνέβη κατά τό πάνσοφο θεῖο σχέδιο σέ περίοδο γεωπολιτικῆς εἰρήνης καί ἁρμονίας ὑπό τόν Καίσαρα Αὔγουστο τῆς Ρώμης, ὥστε ἀργότερα ἡ διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου νά ἐπιτευχθεῖ εὐχερέστερα· κατά τήν ἱερά Ὑμνογραφία τῆς Ἐκκλησίας μας «Αὐγούστου μοναρχήσαντος ἐπί τῆς γῆς ἡ πολυαρχία τῶν ἀνθρώπων ἐπαύσατο … καί ὑπό μίαν βασιλείαν ἐγκόσμιον αἱ πόλεις γεγένηνται».
Πόσο διαφορετική ἀπό ἐκείνην εἶναι ἡ σημερινή κατάσταση, ὅταν παγκοσμίως, παρά τήν τεχνική πρόοδο τοῦ ἀποστατοῦντος κόσμου, ἐπικρέμανται τώρα «φόβοι καί προσδοκίαι τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ» ποικίλων δεινῶν (Λουκ. 21, 26)!
Ἐάν ὅμως ἀπουσιάζει ἐν πολλοῖς στίς μέρες μας ἡ γεωπολιτική εἰρήνη, καί μάλιστα ἡ εὐσεβής καί ἔνθεη ἐκείνη τήν ὁποία ἡ Ὀρθόδοξη Αὐτοκρατορία τῆς Ρωμηοσύνης μας διατήρησε ἐπί αἰῶνες, ὡστόσο τό κοσμοσωτήριον ἔργο τοῦ τικτομένου ἐν τῇ Ἁγίᾳ Πόλει Βηθλεέμ Σωτῆρος Χριστοῦ, «τοῦ ἀναβάντος ὑπεράνω πάντων τῶν οὐρανῶν, ἵνα πληρώσῃ τά πάντα» (Ἐφ. 4,10), εἶναι διά παντός τέλειο – χωρίς νά χρῄζει συμπληρώσεως ἤ ἀνανεώσεως – ἀνεξάλειπτο, παγκόσμιο καί νικητήριον ἐπί τοῦ κόσμου, διότι «μείζων ἐστίν ὁ ἐν ἡμῖν ἤ ὁ ἐν τῷ κόσμῳ» (Α΄ Ἰω. 4, 4)· τῆς δικῆς Του πολιτείας καί Βασιλείας ἔχουμε πολιτογραφηθεῖ πολῖτες μέσῳ τοῦ Παναγίου Σώματος τῆς Ἐκκλησίας· «ἐπεγράφημεν οἱ πιστοί ὀνόματι Θεότητος, Σοῦ τοῦ Ἐνανθρωπήσαντος ἐκ τῆς Ἁγνῆς». Ἡ ἰδιότητα αὐτή τῆς κατά Χριστόν πολιτείας δέν εἶναι καταχωρισμένη μόνον σέ χαρτιά καί ἐκφαινόμενη σέ ἔργα πολιτισμοῦ, ἀλλά στόν ἔσω ἄνθρωπο τῆς καρδίας, μέ ἐσωτερική ἄνωθεν ἐκ Θεοῦ βεβαιότητα · εἶναι «ἐγγεγραμμένη οὐ μέλανι, ἀλλά Πνεύματι Θεοῦ ζῶντος, οὐκ ἐν πλαξί λιθίναις, ἀλλά ἐν πλαξί καρδίαις σαρκίναις» (Β΄ Κορ. 3,3).
Οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ μόνοι αὐθεντικοί ἑρμηνευτές τῆς ἐν Χριστῷ ἀποκαλύψεως τῆς εὐδοκίας τοῦ Θεοῦ, οἱ διάδοχοι τῶν ἁγίων Πατριαρχῶν καί Προφητῶν καί Ἀποστόλων, διεισδύουν εἰς βάθος στό ἀπερινόητο μυστήριο τῆς Ἐνανθρωπήσεως τοῦ Παντοκράτορος Θεοῦ καί ἐξάγουν ἀπό τά βάθη τοῦ Πνεύματος διδάγματα ἅγια, ἱερά, πού ἀνυψώνουν τόν νοῦν καί τήν καρδιά μας πολύ μακρύτερα ἀπό μιά ἁπλῆ, ἑορταστική καί ἠθικολογική ἀντιμετώπιση τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ ὡς ἑνός «παραδείγματος»· μᾶς εἰσάγουν στό εὐρύτερο πλαίσιο τῆς θείας Οἰκονομίας, τῆς ἀνακαινίσεως τοῦ ἀνθρώπου, ἀπαρχή τοῦ ὁποίου ὑπῆρξε ἡ ἱστορική κατά σάρκα Γέννηση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Ὁ δικός μας Συμπολιοῦχος τῆς Θεσσαλονίκης ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀναπτύσσει μέ θεϊκή σοφία τό πῶς ἡ Ἐνανθρώπηση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἀναδεικνύει μεταξύ ἄλλων ὄχι μόνον τήν θεία φιλανθρωπία, ἀλλά καί τήν θεία δικαιοσύνη · ἔτσι ὁ Χριστός μᾶς διδάσκει ἐμπράκτως τό νά εἴμαστε δίκαιοι, ἀκόμη καί ὅταν μποροῦμε νά δροῦμε μέ ἀκατάβλητη ἰσχύ, ὥστε νά γίνει ἡ δικαιοσύνη αἰώνιο κτῆμα μας· «διδαχθῆναι δέ καί τούς ἀνθρώπους ἔδει τήν δικαιοσύνην ἐνταῦθα δι΄ ἔργων ἐν τῷ καιρῷ τῆς θνητότητος ἐπιδείκνυσθαι, ἵν’ ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἀθανασίας τήν δύναμιν λαβόντες, ἀκατάβλητον ἔχωσι».
Σέ τί συνίσταται, ὅμως, ἡ θεία αὐτή δικαιοσύνη ἐν προκειμένῳ, χάριν τῆς ὁποίας ὁ Θεός Λόγος ἐνηνθρώπησε, ἄν καί ἦταν δυνατόν νά καταργήσει κατ’ εὐθεῖαν, χωρίς νά γεννηθεῖ ὡς ἄνθρωπος, τήν δύναμη τοῦ διαβόλου καί τοῦ θανάτου; Ἐν πρώτοις, ἐπειδή ἡ ἀνθρωπότητα νικήθηκε ἀπό τόν διάβολο διά τῆς προπατορικῆς παρακοῆς, ἦταν ἀπαραίτητο τώρα νά νικήσει τόν ἀρχέκακον ὄφι ἡ ἀνθρώπινη φύση, καί ὄχι ἀπ’εὐθείας ὁ Παντοδύναμος Θεός· «ἔδει ὑπό τῆς νικηθείσης φύσεως νικηθῆναι τόν νικήσαντα … ἔδει τε καί ἀναγκαῖον ἦν ἄνθρωπον γενέσθαι ἁμαρτίας ἄγευστον ἐσόμενον»· ὅμως μόνον ὁ Θεάνθρωπος μποροῦσε νά εἶναι ὡς ἄνθρωπος ἐντελῶς ἀναμάρτητος, ὥστε νά νικήσει, καθότι εἶναι «τῆς τοῦ διαβόλου δουλείας δικαίως ἐλεύθερος». Ἐπίσης, ἐπειδή ὅλοι οἱ μέχρι τότε ἄνθρωποι φαίνονταν κληρονόμοι τῆς προπατορικῆς φθορᾶς, τῶν συνεπειῶν τῆς ἁμαρτίας τῶν Πρωτοπλάστων, κατηγορεῖτο ἀδίκως ἡ ἀνθρωπίνη φύση ὡς ἐκ τῆς δημιουργίας της κακή· μέ τήν Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ ἀποκαθίσταται καί ἀποδεικνύεται ὄχι μόνον ἐκ φύσεως καλλίστη, ἀλλά κατάλληλη νά τήν ἐνδυθεῖ καί ὁ ἴδιος ὁ ἐπί πάντων Θεός· «διά τοῦτο ἀναλαμβάνει τήν ἀνθρωπίνην φύσιν Θεός, ἵνα δείξῃ τοσοῦτον ἁμαρτίας οὖσαν ἐκτός, καί τοσοῦτο κεκαθαρμένην, ὡς καί ἑνωθῆναι Τούτῳ δύνασθαι καθ΄ ὑπόστασιν καί συνδιαιωνίζειν Αὐτῷ ἀδιαίρετον». Ἔτσι δικαιώνεται καί ἡ ἀρχαία θεία παιδαγωγία ἐπί τῶν πρωτοπλάστων, οἱ ὁποῖοι ἔγιναν θνητοί «φθόνῳ τοῦ πονηροῦ καί συγχωρήσει δικαίᾳ τοῦ Ἀγαθοῦ», διότι θά ἦταν ἄδικο νά ἔχει τιμωρήσει ὁ Θεός τήν ἀνθρώπινη φύση, ἄν θά ἦταν αὐτή ἐξ ὁρισμοῦ κακή, «ὡς μή δικαίως καταδικάσας τόν ὑπ’ Αὐτοῦ γεγονότα καταδίκης ἄξιον ἄνθρωπον»
Περαιτέρω, ἡ θεία δικαιοσύνη ἐξισορροπεῖ τήν κακία τοῦ διαβόλου κατά τοῦ ἀνθρωπίνου γένους: ὁ διάβολος, «τῆς τυραννίδος ἐραστής, τῇ δικαιοσύνῃ μαχόμενος»,ἀδίκως μᾶς φθόνησε, ὁ Θεός καί Πλάστης μας δικαίως ἀγάπησε τήν σωτηρία μας· ὁ πονηρός μέ ἀδικία καί δόλο διενήργησε ὅσα ὁδήγησαν στήν πτώση μας, ἐνῷ ὁ Σωτήρ μέ δικαιοσύνη καί σοφία ἐπέφερε τήν τελεία ἧττα τοῦ διαβόλου· «ὡς ἐκεῖνος ἀδίκως ἠράσθη τῆς ἀπωλείας τοῦ Θεοῦ πλάσματος, οὕτως ἐνδίκως ὁ πλάσας ἠράσθη τῆς σωτηρίας τοῦ πλαστουργήματος· καί ὡς ἐκεῖνος ἀδικίᾳ καί δόλῳ τήν νίκην ἑαυτοῦ καί τήν τοῦ ἀνθρώπου πτῶσιν κατέπραξεν, οὕτως ὁ ἐλευθερωτής ἐν δικαιοσύνῃ καί σοφίᾳ τήν ἧτταν εἰς τέλος τοῦ ἀρχεκάκου καί τήν ἀνακαίνισιν τοῦ οἰκείου ἐξείργασται πλάσματος». Σέ ὅλα αὐτά διαλάμπει ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἐνεργεῖ δικαίως καί ὄχι τυραννικῶς: «αὕτη γάρ ἀρίστη τάξις, προηγεῖσθαι τήν δικαιοσύνην τῆς δυνάμεως, καί τοῦτο θείας ὡς ἀληθῶς καί ἀγαθῆς δεσποτείας, ἀλλ’ οὐ τυραννίδος ἔργον τῇ δικαιοσύνῃ τήν δύναμιν ἕπεσθαι».
Ἡ ἄκτιστη θεία Σοφία καί Πρόνοια, Ταμίας καί Παροχεύς τῆς ὁποίας εἶναι ὁ ἐνανθρωπήσας Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἐνυπόστατος Σοφία τοῦ Πατρός, βλέπουμε ὅτι ἐπιβλέπει ὅλη τήν πορεία τῆς ἱστορίας τοῦ κόσμου μας· οἱ ἅγιοι Πατέρες πάντοτε καί ἐν προκειμένῳ μᾶς τονίζουν ὅτι οἱ δυσχέρειες τοῦ παρόντος βίου, κατά μίμηση τοῦ Γεννωμένου καί διωκομένου Χριστοῦ, εἶναι ἀπαραίτητη προετοιμασία γιά τήν σωτηρία μας, «πρός διόρθωσιν τῶν ἁμαρτημάτων, πρός γυμνασίαν, πρός κατάληψιν[=συνειδητοποίησιν] τῆς τοῦ βίου τούτου ταλαιπωρίας, πρός προτροπήν τοῦ ἐπιθυμεῖν διαπύρως τήν καινήν ὄντως ζωήν καί μακαριότητα» μολονότι παραμένουμε «ἀοράτως ἐνδεδυμένοι Χριστόν». Ἡ ἱερά ὑμνογραφία μᾶς προτρέπει, λοιπόν, αὐτές τίς ἡμέρες νά προετοιμασθοῦμε καταλλήλως, ἱερουργώντας ἐσωτερικῶς τήν ἀπολύτρωσή μας μέ τήν ἱερά Ἐξομολόγηση καί τά δάκρυα μετανοίας, «ἱερουργεῖσθαι τό λύτρον γινώσκοντες ἐκ τῶν ἰδίων σπλάγχνων τε καί δακρύων πηγῆς, Χριστῷ διά τῆς ἐξαγορεύσεως πιστοί προσέλθωμεν», ὥστε νά συμμετάσχουμε στήν παγκόσμια χαρά · «ᾄσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ, καί ἐν εὐφροσύνῃ ἀνυμνήσατε λαοί, ὅτι δεδόξασται» !
Μέ θερμότατες εὐχές γιά εὐλογημένα Χριστούγεννα,
Ὁ Καθηγούμενος τοῦ Ἱ. Ἡσυχαστηρίου Παντοκράτορος
† Ἀρχιμανδρίτης Κύριλλος
καί οἱ σύν ἐμοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί