Λιτότητα και νέα μέτρα φέρνει η απόφαση για το χρέος

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε πέρασε ξανά την δική του γραμμή και είναι ο μεγάλος «νικητής» στο Eurogroup, αφού η Ελλάδα πρέπει να δεσμευθεί για νέο «ισχυρό πακέτο μέτρων», διατήρηση του στόχου για τα πρωτογενή πλεονάσματα στο 3,5% του ΑΕΠ τουλάχιστον έως το 2021, να λάβει μέτρα μέσω του δημοσιονομικού «κόφτη»… διαρκείας σε κάθε δημοσιονομικό «παραστράτημα», να κάνει σημαντικές υποχωρήσεις στα εργασιακά. Από την άλλη δεν πήρε καμία περαιτέρω δέσμευση για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, πριν από το 2018.

Από την άλλη βέβαια η Αθήνα, πήρε τα βραχυπρόθσμα μέτρα για το χρέος, που επίσης επιθυμούσε ο κ. Σόιμπλε, μιας και είναι ανώδυνα για την πολιτική του. Αφενός δεν επιβαρύνουν τους φορολογούμενους των κρατών της Ευρωζώνης (για αυτό και δεν περνά από τα Κοινοβούλια τους), αφετέρου δεν επιβαρύνουν τους Γερμανούς πολίτες ! Για να πάρουμε τα πράγματα ένα- ένα.

Πήρε τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος η Κυβέρνηση

Η απόφαση του Eurogroup για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, όπως αυτή ανακοινώθηκε από τον πλέον αρμόδιο, τον επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ θα οδηγήσει έως το 2060, σε ελάφρυνση του χρέους έως και 20% ΑΕΠ.

Η ελάφρυνση του χρέους θα έρθει από την μετατροπή των επιτοκίων από κυμαινόμενα σε σταθερά, την ανταλλαγή ομολόγων με τον ESM, αλλά και μέσω συνδυασμένης χρηματοδότησης των μελλοντικών εκταμιεύσεων του ESM.

Συγκεκριμένα το βραχυπρόθεσμο πακέτο περιλαμβάνει:

– Την εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής του EFSF βάσει των υφιστάμενων μέσων σταθμισμένων ωριμάνσεων, στα 32,5 έτη.

– Την άρση της αύξησης του επιτοκιακού περιθωρίου κατά 200 μονάδες βάσης, σχετικά με την εξαγορά χρέους του δεύτερου ελληνικού προγράμματος για το 2017.

– Τη χρήση της χρηματοδοτικής στρατηγικής του ESM/EFSF ανάλογα με την κατάσταση των αγορών για την μείωση του ρίσκου των επιτοκίων χωρίς την επιβολή επιπρόσθετου κόστους στις χώρες που συμμετείχαν σε προγράμματα. Το μέτρο αυτό θα χρησιμοποιηθεί μέσω: α)της ανταλλαγής τίτλων του ESM/EFSF που στηρίζουν τα δάνεια για την τραπεζική ανακεφαλαιοποίηση στην Ελλάδα β)το swap επιτοκίων του ESM για τον περιορισμό του ρίσκου από υψηλότερα επιτόκια στις αγορές γ)την εισαγωγή ανάλογχης χρηματοδότησης για μελλοντικές εκταμιεύσεις στην Ελλάδα υπό το τρέχον πρόγραμμα.

Όπως τόνισε ο κ. Ρέγκλινγκ, αν και η μετατροπή των επιτοκίων σε σταθερά θα αυξήσει παροδικά το τρέχον επιτοκιακό κόστος, το όφελος για το Ελληνικό Δημόσιο έως το 2060 θα είναι η μείωση του χρέους, η οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τεχνοκρατών θα αγγίζει το 20% του ΑΕΠ (περίπου 40 δισ. ευρώ).

Σύμφωνα με το σχέδιο μέτρων που εκπόνησε ο ESM η ανταλλαγή των ομολόγων θα επιφέρει τη μεγαλύτερη επίδραση, ενώ η δεύτερη μεγαλύτερη επίδραση προκύπτει από τα SWAPS δηλαδή τις συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίων. Ωστόσο, όπως γίνεται σαφές και από την έκθεση του ESM τα ακριβή αποτελέσματα στο χρέος σε βάθος χρόνου δεν μπορούν να εκτιμηθούν με απόλυτη ακρίβεια, καθώς σε αυτό θα παίξει ρόλο τόσο η πορεία της οικονομίας όσο και η πορεία των αγορών.

Με Πρόσθετα μέτρα στις «αποσκευές» επιστρέφει ο Τσακαλώτος

Η συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα εγείρει κατ’ αρχάς ζήτημα για το 2018. Αν και η ελληνική πλευρά υποστηρίζει ότι το αρχικό «κενό» έχει σχεδόν κλείσει κι ότι το Ταμείο δεν ζητάει μέτρα για το 2018, η ανακοίνωση του Eurogroup θέτει ως προαπαιτούμενο για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, τη λήψη μέτρων κι επειδή αξιολόγηση χωρίς την υπογραφή του ΔΝΤ δεν υπάρχει, μένει να διαπιστωθεί πόσα και ποια μέτρα θα απαιτηθούν.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία επίσημη πρόβλεψη του Ταμείου ήταν ότι με τα έως τώρα μέτρα η Ελλάδα θα πετύχει πλεόνασμα 1,6% το 2018 και όχι 3,5%.

Ωστόσο, το ακόμη χειρότερο είναι ότι με «γερμανικό δάκτυλο» πάγωσε η όποια σκέψη ή συζήτηση για δημοσιονομική χαλάρωση μετά από το 2018 κι έτσι μέχρι νεωτέρας η Αθήνα πρέπει να πιάνει 3,5%.

Σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, ακόμα κι έτσι δεν χρειάζεται η λήψη νέων μέτρων, καθώς η εκτιμώμενη αύξηση του ΑΕΠ σε συνδυασμό με τα ήδη ληφθέντα μέτρα, «κλειδώνουν» τέτοια πλεονάσματα.

Πάντως, στο ανακοινωθέν του Eurogroup γίνεται σαφής αναφορά σε μηχανισμό και διαρθρωτικά μέτρα, τα οποία θα οδηγούν σε πλεονάσματα 3,5%.

Η σχετική αναφορά παραπέμπει σε «κόφτη» διαρκείας και όχι μόνο, καθώς η συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα συνεπάγεται τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων. Και δώ πρέπει να θυμίσουμε ότι η θέση του ΔΝΤ για τον «κόφτη» ήταν ότι πρέπει να οριστεί εκ προοιμίου ρητά και συγκεκριμένα ποιες δαπάνες θα περικόπτονται και όχι ποιες δαπάνες θα εξαιρούνται.

«Ραντεβού» το 2017 για τα σκληρά μέτρα της αξιολόγησης

Στο άλλο μεγάλο μέτωπο, δηλαδή αυτό της δεύτερης αξιολόγησης, για ακόμα μια φορά αναδείχθηκε η αδυναμία μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών θα βρουν κοινό τόπο στα εργασιακά, με αποτέλεσμα να χαθεί ακόμα ένα χρονικό ορόσημο που είχε θέσει η κυβέρνηση.

Η ολοκλήρωση της αξιολόγησης μεταφέρεται πλέον στις αρχές του 2017, καθώς όπως είπε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ αμέσως μετά το χθεσινό Eurogroup «υπάρχει ακόμα αρκετή δουλειά να γίνει». Πλέον το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις αλλαγές που απαιτούν οι θεσμοί να γίνουν στα εργασιακά, καθώς όλο το προηγούμενο διάστημα δεν βρέθηκε λύση.

Οι διαπραγματεύσεις θα συνεχίσουν σε τεχνικό επίπεδο, ενώ θα υπάρξει και νέα κάθοδος στην Αθήνα των επικεφαλής των τεχνικών κλιμακίων των Θεσμών. Πλέον το νέο χρονικό ορόσημο για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης θα πρέπει να θεωρείται η πρώτη συνεδρίαση του Eurogroup για το 2017 στις 26 Ιανουαρίου.

Έως τότε η κυβέρνηση θα πρέπει να δοκιμάσει τις αντοχές της αναφορικά με τη συμφωνία που θα πρέπει να κάνει με τους Θεσμούς στο μέτωπο των εργασιακών, εάν θέλει να υπάρξει συμφωνία έως το επόμενο Eurogroup. Παρόλα αυτά ο χρόνο που απομένει και πάλι είναι ιδιαίτερα περιορισμένος, καθώς οι Θεσμοί θα «κατεβάσουν τα μολύβια» λίγο πριν τα Χριστούγεννα έως και τις 9 Ιανουαρίου, εξαιτίας των εορτών.

antenna