Οι επιπτώσεις της κρίσης στην εκπαίδευση.

του Ν. Κορδή

Στα πλαίσια της τακτικής ενημέρωσης των εκπαιδευτικών σας ενημερώνουμε για κάποια στοιχεία που δείχνουν τις πολλαπλές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην εκπαίδευση με βάση τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος myschool. Τα στοιχεία αυτά είναι μέρος της εισήγησης μου για το πρόσφατο 11ο εκπαιδευτικό συνέδριο της ΟΛΜΕ

Ο συνολικός αριθμός των σχολικών μονάδων της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ανέρχεται σε 3455. Από αυτά 1877 είναι Γυμνάσια, 1060 Λύκεια, 508 ΕΠΑΛ και 10 σχολεία εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης (ΠΙΝ 2).

Από τα σχολεία αυτά το 34% βρίσκεται στην περιοχή της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Το 18% των σχολείων βρίσκεται σε νησιά. Το 6% των σχολείων είναι δυσπρόσιτα εκ των οποίων το 55% βρίσκεται στα νησιά. Το πλήθος των σχολικών μονάδων έχει μειωθεί κατά 3%. Η νησιωτικότητα και η γεωμορφολογία της χώρας επηρεάζει σημαντικά τη γεωγραφική διασπορά των σχολικών μονάδων και την ευκολία πρόσβασης σε αυτές. Χαρακτηριστικά το Νότιο Αιγαίο έχει 50 δυσπρόσιτες σχολικές μονάδες, το Βόρειο Αιγαίο 24 και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 23 (ΠΙΝ. 3)

Το 6% των σχολείων της Β/θμιας βρίσκεται σε Δήμους με πληθυσμό λιγότερο από 3000 κατοίκους ενώ το 39% βρίσκεται σε Δήμους με πληθυσμό μέχρι 10000 κατοίκους (ΠΙΝ 4).

Ο συνολικός αριθμός των μαθητών της Δευτεροβάθμιας είναι 601.566 επί συνόλου 1.335.544 σε όλη την εκπαίδευση. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2008 είχαμε 691.760 μαθητές. Συνεπώς υπάρχει μια συνολική μείωση του αριθμού των μαθητών κατά 13%! Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στην αποχώρηση οικονομικών μεταναστών αλλά και ελλήνων με τις οικογένειές τους από τη χώρα, την υπογεννητικότητα αλλά και στη μη συνέχιση της φοίτησης των μαθητών στα ΓΕΛ και στα ΕΠΑΛ μετά το Γυμνάσιο (ΠΙΝ. 5).

Ο συνολικός αριθμός των υπηρετούντων εκπαιδευτικών στη Δευτεροβάθμια είναι 66.196. Το σχολικό έτος 2008-2009 είχαμε συνολικά 185.917 εκπαιδευτικούς εκ των οποίων 103.247 στη Δευτεροβάθμια. Έχουμε συνεπώς μια μείωση των εκπαιδευτικών από το 2008 κατά 37.051 που αντιστοιχεί σε ποσοστό μείωσης 35,88%! (ΠΙΝ 6).

Οι ελαστικές μορφές εργασίας αυξάνονται συνεχώς στη Δημόσια εκπαίδευση! Το σχ. έτος 2011-2012 το ποσοστό των αναπληρωτών επί των μονίμων εκπαιδευτικών ήταν 8% για να φτάσουμε το 2015-2016 στο 14,1%! (ΠΙΝ. 7)

Παράλληλα αυξάνεται και το πλήθος των σχολικών μονάδων που διδάσκει πλέον ο εκπαιδευτικός! Το 18% διδάσκει σε 2 σχολικές μονάδες και το 5% σε 3 και πάνω σχολικές μονάδες! (ΠΙΝ. 8)

Το 60% των Μονίμων Εκπαιδευτικών της δευτεροβάθμιας κατανέμεται μεταξύ 4 βασικών ειδικοτήτων (16358 Φιλόλογοι, 7145 Μαθηματικοί, 7907 Καθηγητές Φυσικών Επιστημών και 7417 Ξένων Γλωσσών). Το 51% των διδακτικών ωρών στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση διδάσκονται με αναθέσεις σε μοναδικές ειδικότητες. Τέλος το 17% των εκπαιδευτικών συμπληρώνει με 2^η ανάθεση το διδακτικό του ωράριο (ΠΙΝ. 9)

Σχετικά με τις παραιτήσεις εκπαιδευτικών υπενθυμίζουμε ότι την 6ετία 2010-2016 είχαμε συνολικά 18.794 αποχωρήσεις από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Πιο αναλυτικά το 2010 είχαμε 2839 αποχωρήσεις, το 2011 3503 αποχωρήσεις, το 2012 3186 αποχωρήσεις, το 2013 3442 αποχωρήσεις, το 2014 3235 αποχωρήσεις ,το 2015 1638 αποχωρήσεις και τέλος το 2016 951 αποχωρήσεις μέχρι τέλη Οκτώβρη.

Ο συνολικός αριθμός των προσλήψεων αναπληρωτών το 2014-15 ήταν 5164 και το 2015-16 6162. Τη φετινή σχολική χρονιά έχουν προσληφθεί στη Γενική, Επαγγελματική και Ειδική Εκπαίδευση 4322 αναπληρωτές.

Η μέση τιμή της ηλικίας όλων των μονίμων εκπαιδευτικών είναι τα 49 έτη. Η αντίστοιχη τιμή όλων των υπηρετούντων (και των αναπληρωτών) είναι τα 48 έτη. (ΠΙΝ.10)

Η μέση τιμή της ηλικίας των μονίμων εκπαιδευτικών ΠΕ02 είναι τα 48 έτη. Η αντίστοιχη τιμή των αναπληρωτών με προϋπηρεσία είναι τα 39 έτη και των αναπληρωτών χωρίς προϋπηρεσία τα 31 έτη. (ΠΙΝ. 11)

Η μέση τιμή της ηλικίας των μονίμων εκπαιδευτικών ΠΕ03 είναι τα 52 έτη. Η αντίστοιχη τιμή των αναπληρωτών με προϋπηρεσία είναι τα 40 έτη και των αναπληρωτών χωρίς προϋπηρεσία τα 31 έτη. (ΠΙΝ. 12)

Η μέση τιμή της ηλικίας των μονίμων εκπαιδευτικών ΠΕ04 είναι τα 52 έτη. Η αντίστοιχη τιμή των αναπληρωτών με προϋπηρεσία είναι τα 41 έτη και των αναπληρωτών χωρίς προϋπηρεσία τα 33 έτη. (ΠΙΝ 13).

Από τα στοιχεία αυτά φαίνεται ότι η οικονομική κρίση και οι πολιτικές λιτότητας έχουν επιβαρύνει συνολικά το δημόσιο σχολείο και τον εκπαιδευτικό ειδικότερα. Η έλλειψη διορισμών τα τελευταία χρόνια, οι αποχωρήσεις 19000 περίπου εκπαιδευτικών, η αύξηση των ελαστικών μορφών εργασίας αποτελούν κάποιες μόνο πτυχές του προβλήματος που επιβαρύνουν σημαντικά τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών. Σε κάθε περίπτωση οι συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών αποτελούν και συνθήκες μάθησης των μαθητών μας! Ο εκπαιδευτικός-λάστιχο για παράδειγμα που μετακινείται σε 3 ή και περισσότερα σχολεία πέρα από τη φυσική του επιβάρυνση, αδυνατεί να αναπτύξει ουσιαστική παιδαγωγική σχέση με τους μαθητές του!

Συναδέλφισσες, συνάδελφοι,

Σε αυτές τις συνθήκες είναι προφανές ότι οι εκλογές για την ανάδειξη αιρετών εκπροσώπων του κλάδου στα υπηρεσιακά συμβούλια στις 2 Νοέμβρη δεν πρέπει να είναι τυπική γραφειοκρατική διαδικασία γραφειοκρατικής διεκπεραίωσης. Για τις ΣΥΝΕΚ, όπως άλλωστε έχει αποδείξει η δράση των αιρετών μας εκπροσώπων, το ζητούμενο είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων για την αγωνιστική διεκδίκηση και βελτίωση των εργασιακών σχέσεων μονίμων και αναπληρωτών, με τη διασφάλιση της διαφάνειας στις υπηρεσιακές μεταβολές, αλλά και με τη συνεχή ενημέρωση των εκπαιδευτικών, των συλλόγων διδασκόντων και των ΔΣ της ΕΛΜΕ, ώστε από κοινού με τους αιρετούς να οργανώνουν δυναμικές παρεμβάσεις του κλάδου απέναντι σε αυθαιρεσίες της διοίκησης και σε οποιαδήποτε μέτρα υποβαθμίζουν το ρόλο και τις εργασιακές συνθήκες των εκπαιδευτικών. Οι αγώνες για τα μεγάλα ζητήματα της Παιδείας: ισχυρό – ποιοτικό δημόσιο σχολείο για όλα τα παιδιά, επαρκής χρηματοδότηση, μαζικοί διορισμοί, 12χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, είναι μπροστά μας, όπως είναι και οι διεκδικήσεις για τα επιμέρους αλλά σοβαρά προβλήματα της καθημερινότητάς μας στα σχολεία.

Σας ευχόμαστε Χρόνια Πολλά και Καλά για την Εθνική μας Εορτή και σας καλούμε να προσέλθετε μαζικά στις εκλογές των Υ.Σ. στις 2 Νοέμβρη!