Οι αλλαγές στο Λύκειο: Οι δύο τάξεις, οι εργασίες, το «εθνικό απολυτήριο» και η εισαγωγή στα ΑΕΙ

Το νέο πόρισμα της επιτροπής Λιάκου που παρουσιάζει τη νέα δομή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και αναλύει το Λύκειο των δύο τάξεων, που ακολουθεί το τετρατάξιο Γυμνάσιο, παρουσιάζει .

To πόρισμα έχει πάρει το πράσινο φως από το υπουργείο Παιδείας και αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή μέσα στην επόμενη τριετία.

Μεταξύ των που προβλέπονται είναι οι εξής:

  • Το Λύκειο θα εκδίδει μόνο «εθνικό » ή «πιστοποιητικό σπουδών». Δεν θα υπάρχει ούτε βαθμός πρόσβασης ούτε μηχανογραφικό.
  • Για την εισαγωγή φοιτητών, ΑΕΙ και ΤΕΙ θα θέτουν κριτήρια ανά μαθήματα για το 20% της αξιολόγησης των υποψηφίων και το υπόλοιπο 80% θα προκύπτει από το «εθνικό απολυτήριο». Στις σχολές υψηλής ζήτησης ωστόσο η αξιολόγηση μπορεί να επιλέγεται κατά 99% από το «εθνικό απολυτήριο».
  • Κάθε μαθητής θα παρακολουθεί συνολικά έξι μαθήματα, από τα οποία θα επιλέγει τα τέσσερα από τέσσερις κύκλους μαθημάτων και κάποια θα παρέχονται σε δύο επίπεδα (βασικό και υψηλό). Υποχρεωτικά θα είναι η Ελληνική Γλώσσα (περιλαμβάνονται Λογοτεχνία και Ιστορία) και τα Αγγλικά.
  • Για την απόκτηση «εθνικού απολυτηρίου» θα απαιτείται συγγραφή διπλωματικής εργασίας στην τελευταία τάξη του Λυκείου, συμμετοχή σε προγράμματα φυσικής αγωγής και σε προγράμματα Δημιουργικότητας, Εθελοντισμού και Κοινωνικής Προσφοράς.
  • «Πιστοποιητικό σπουδών» θα παίρνουν όσοι μαθητές δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν τις υποχρεώσεις που προβλέπονται για το «εθνικό απολυτήριο». Είτε διότι απέτυχαν σε κάποιο μαθήματα είτε επειδή δεν ολοκλήρωσαν τη διπλωματική τους εργασία κτλ. Και αυτός ο τίτλος όμως θα πιστοποιεί τι ακριβώς έχει επιτύχει ο μαθητής, θα αντιστοιχεί σε ορισμένο αριθμό Ακαδημαϊκών Πιστωτικών Μονάδων του ευρωπαϊκού συστήματος πιστοποίησης προσόντων. Έτσι, οι κάτοχοί του θα μπορούν ακόμη και να διεκδικήσουν την εισαγωγή σε κάποιο τριτοβάθμιο ίδρυμα, εφόσον ικανοποιούν τις προϋποθέσεις που θέτει, ενώ θα μπορούν να φοιτήσουν και σε ιδρύματα κατάρτισης και επαγγελματικής εκπαίδευσης, σε επαγγελματικά ινστιτούτα κτλ.
  • Θα υπάρχει συντελεστής βαρύτητας για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ανάλογα με τις στοχευμένες επιλογές.

Εξετάσεις για εθνικό

Για τις τελικές -ενδοσχολικές- εξετάσεις του «εθνικού απολυτηρίου» η ύλη θα είναι της τελευταίας τάξης του λυκείου, ωστόσο θα θεωρείται ότι ο μαθητής γνωρίζει και όσα διδάχτηκε ήδη (Α’ Λυκείου). Τα θέματα, ως μεταβατική φάση, θα ορίζονται από μια Κεντρική Επιτροπή Εξετάσεων για όλη την Ελλάδα προκειμένου να διασφαλιστεί το αδιάβλητο. Στα επόμενα χρόνια θα είναι διαφοροποιημένα για κάθε σχολείο ή περιφέρεια. Αυτό θα γίνεται με τη χρήση κεντρικής «τράπεζας θεμάτων» και αλγορίθμου για την παραγωγή των διαγωνισμάτων. Θα εμπλουτίζεται διαρκώς με θέματα και θα είναι υπό την παρακολούθηση της Κεντρικής Επιτροπής με τη βοήθεια του κατάλληλου λογισμικού. Στο «εθνικό απολυτήριο» θα συνυπολογίζονται όλες οι δραστηριότητες στις οποίες συμμετείχαν οι μαθητές, όπως και οι επιδόσεις στα δύο χρόνια του Λυκείου.

Ο βαθμός

Προτείνεται ο τελικός βαθμός κάθε μαθήματος να προκύπτει ως ο μέσος όρος του διπλάσιου του γραπτού βαθμού του διαγωνίσματος της Β’ Λυκείου και του βαθμού της προφορικής επίδοσης, υπό την προϋπόθεση ότι αυτός δεν θα αποκλίνει περισσότερο από τρεις μονάδες από τον τελικό γραπτό βαθμό. Στον βαθμό του «εθνικού απολυτηρίου» προσμετρείται σε σημαντικό ποσοστό (10-15%) η επίδοση στη διπλωματική εργασία. Αυτή παρακολουθείται ενδοσχολικά και βαθμολογείται από έναν εκπαιδευτικό του σχολείου και από έναν εκπαιδευτικό άλλου σχολείου.

Η προφορική επίδοση

Ο βαθμός της προφορικής επίδοσης θα προκύπτει ως μέσος όρος των εξής:

  • του μέσου όρου των προφορικών βαθμών των 4ων τετραμήνων (2 στην στην Α’ και 2 στην Β’ Λυκείου),
  • του μέσου όρου των γραπτών εργασιών που θα ζητούνται σε κάθε μάθημα. Οι εργασίες θα είναι τουλάχιστον 2 (μια σε κάθε τάξη) και τα θέματά τους θα προκύπτουν από λίστα προτεινόμενων θεμάτων, ενώ η αξιολόγησή τους θα γίνεται ενδοσχολικά. Από κάθε σχολείο θα ζητείται ορισμένος αριθμός κεντρικά προς επαναξιολόγηση με στόχο τη διαμόρφωση σιγά-σιγά κοινής αντίληψης μεταξύ εκπαιδευτικών ίδιων ειδικοτήτων για την αξιολόγηση σε κάθε αντικείμενο,
  • του βαθμού της γραπτής δοκιμασίας στο τέλος της Α’ Λυκείου.

Η εισαγωγή στα ΑΕΙ

Τα τριτοβάθμια ιδρύματα θα προκηρύσσουν τις θέσεις των εισακτέων και για την επιλογή θα χρησιμοποιούν ποικίλα κριτήρια. Υποχρεωτικά, κατά 80% τουλάχιστον θα στηρίζεται στην πρόοδο των υποψηφίων προς την απόκτηση του «εθνικού απολυτηρίου». Το υπόλοιπο 20% θα μπορεί να συναποτελείται από την πριμοδότηση της επιλογής του υποψηφίου (κατά πόσο δηλαδή επιθυμεί να εισαχθεί σε αυτό το τμήμα) της γλωσσομάθειας ή άλλων στοιχείων, όπως οι ειδικές εξετάσεις συνεντεύξεις, portfolio, επιδόσεις σε αγωνίσματα (για ΤΕΦΑΑ, στρατιωτικές σχολές), επιδόσεις σε καθαρά εργαστηριακά μαθήματα κτλ. Το κάθε τμήμα θα ορίζει αν απαιτείται οι υποψήφιοι να έχουν παρακολουθήσει κάποια μαθήματα σε υψηλό επίπεδο, αν απαιτείται ένας ελάχιστος βαθμός σε κάποιο μάθημα ή ακόμη και συνολικά στο «εθνικό απολυτήριο». Οι αποφάσεις θα τελούν υπό την έγκριση της διοίκησης του πανεπιστημίου και της όποιας κατά νόμο αρχής εποπτεύει τα πανεπιστήμια.

Οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν να μην ακολουθήσουν τις απαιτήσεις του εθνικού , αλλά να πάρουν ένα πιο «ελαφρύ» πρόγραμμα, το οποίο θα οδηγεί σε «πιστοποιητικό φοίτησης». Αυτοί μπορούν να διεκδικήσουν θέσεις σε σχολές που δεν απαιτούν εθνικό απολυτήριο (πχ πολλά από τα τμήματα χαμηλής ζήτησης αλλά όχι ήσσονος σημασίας), χωρίς να σημαίνει ότι δεν θα έχουν υψηλές απαιτήσεις. Για παράδειγμα, το Πολυτεχνείο Κρήτης μπορεί να μη ζητεί «εθνικό απολυτήριο» αλλά να απαιτεί Μαθηματικά και Φυσική σε υψηλό επίπεδο με μέσο όρο και στα δύο περισσότερο από 75%.