Η ιδιωτική εκπαίδευση αποτελεί έναν κρίσιμο τομέα στον οποίο συγκλίνουν οi ανάγκες των μαθητών, των οικογενειών και των εκπαιδευτικών. Ωστόσο, η πρόσφατη διείσδυση μεγάλων κερδοσκοπικών funds στα ιδιωτικά σχολεία της Ελλάδας προκαλεί σοβαρά ερωτήματα για τη διαφάνεια και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Με εξαγορές ιστορικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από διεθνείς οργανισμούς που αντιμετωπίζουν τα σχολεία αποκλειστικά ως οικονομικές επιχειρήσεις, αναδύονται ανησυχίες για την υποβάθμιση των εκπαιδευτικών αξιών, αλλά και για την πιθανή καταστρατήγηση εργασιακών δικαιωμάτων.
Η ανησυχία αυτή ενισχύεται από την εμπειρία άλλων χωρών, όπου τέτοιες πρακτικές απέφεραν αρνητικά αποτελέσματα, τόσο για τους μαθητές όσο και για το διδακτικό προσωπικό.
Σε διεθνές επίπεδο, όπως αναφέρει η Guardian, κερδοσκοπικά funds όπως η Cognita αντιμετώπισαν δριμεία κριτική από γονείς και εκπαιδευτικούς για τη μείωση των παιδαγωγικών επενδύσεων και τη μετατροπή των σχολείων σε “μηχανές” κέρδους.
Η στρατηγική αύξησης των διδάκτρων και περιορισμού των δαπανών για προσωπικό και υποδομές όχι μόνο υποβάθμισε την ποιότητα της εκπαίδευσης, αλλά και προκάλεσε εκτεταμένη δυσαρέσκεια στους άμεσα εμπλεκόμενους. Παράλληλα, η επιβολή περιορισμών στη δημόσια έκφραση των εκπαιδευτικών και η καλλιέργεια κλίματος φόβου ανέδειξαν την απουσία ουσιαστικής λογοδοσίας από τους οργανισμούς αυτούς.
Η περίπτωση της Ελλάδας, όπου πρόσφατα 5 ιδιωτικά σχολεία εξαγοράστηκαν από ξένα funds, αναδεικνύει την ανάγκη για αυστηρούς ελέγχους και για πολιτικές που θα διασφαλίζουν την εκπαιδευτική ποιότητα και τη διαφάνεια. Οι φωνές που υποστηρίζουν ότι τα σχολεία πρέπει να αντιμετωπίζονται ως κοινά αγαθά και όχι ως επιχειρηματικά προϊόντα, επαναφέρουν το ζήτημα της κοινωνικής ευθύνης και της προστασίας των δικαιωμάτων των εργαζομένων και των μαθητών.
Η διεθνής εμπειρία δείχνει πως η ανεξέλεγκτη είσοδος τέτοιων οργανισμών μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, γεγονός που καθιστά αναγκαία την κριτική αξιολόγηση των σχετικών πρακτικών.
Αναλυτικά το άρθρο της ΟΙΕΛΕ:
Τα funds μέσα από τα μάτια των γονέων σε δημοσίευμα της Guardian: «Αρμέγουν τα σχολεία για το κέρδος εις βάρος της εκπαίδευσης των παιδιών» – Καμιά παιδαγωγική επένδυση, κακοπληρωμένοι οι εκπαιδευτικοί
Περιστατικά βίας στα σχολεία: «Οι εκπαιδευτικοί στο έλεος του Θεού»
Ζούμε εδώ και κάποιους μήνες στον «αστερισμό» της εισβολής των funds στην ελληνική ιδιωτική εκπαίδευση. Μέχρι στιγμής, 5 ιδιωτικά σχολεία έχουν εξαγοραστεί από κερδοσκοπικούς οργανισμούς του εξωτερικού, ενώ ακούγεται έντονη φημολογία για ακόμη 2. Η Ομοσπονδία μας έχει τονίσει ότι δεν ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το ποιος είναι ο ιδιοκτήτης σε κάποιο σχολείο, αλλά για το αν παρέχονται ποιοτικές υπηρεσίες, αν υπάρχει διαφάνεια στις διαδικασίες ώστε να προστατεύεται το εκπαιδευτικό αγαθό και αν υπάρχει σεβασμός στα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζόμενων (εκπαιδευτικών και υποστηρικτικού προσωπικού). Τα μέχρι στιγμής δείγματα δεν είναι θετικά, καθώς το fund Inspired (που ελέγχει 2 από τα πιο ιστορικά σχολεία της χώρας, τη Σχολή Μωραΐτη και τον Κωστέα-Γείτονα), έχει επιβάλει ένα αδιανόητο, αντισυνταγματικό ψηφιακό «φίμωτρο» στους εκπαιδευτικούς, απαγορεύοντάς τους να κάνουν αναρτήσεις με πολιτικό, θρησκευτικό και οικονομικό περιεχόμενο στα προσωπικά (!) κοινωνικά τους δίκτυα.
Η ΟΙΕΛΕ το τελευταίο διάστημα βρίσκεται σε επικοινωνία με συνδικαλιστές σε χώρες που δραστηριοποιούνται τα funds αυτά, ιδίως στη Βρετανία. Όσα μας μεταφέρονται δεν είναι ενθαρρυντικά. Η κυβέρνηση των Συντηρητικών, με τον ακραία νεοφιλελεύθερο Υπουργό Παιδείας Michael Gove, επιχείρησε την πλήρη ιδιωτικοποίηση του εκπαιδευτικού συστήματος με τα funds να εξαγοράζουν τμήματα της λειτουργίας ακόμη και δημόσιων σχολείων! Ένα fund που βρέθηκε στο κέντρο της δημοσιότητας πριν από κάποια χρόνια, λόγω της εμπλοκής του με ένα από τα πιο γνωστά «ανεξάρτητα» σχολεία της Βρετανίας, το Southbank International School, είναι η Cognita που πρόσφατα εξαγόρασε τα Εκπαιδευτήρια Δούκα. Η δράση και οι κακές πρακτικές που το fund επέβαλε, προκάλεσαν την μήνι των γονέων του σχολείου, οι οποίοι σε ανακοίνωσή τους κατηγόρησαν την Cognita ότι «αρμέγει το σχολείο για κέρδη εις βάρος της εκπαίδευσης των παιδιών». Στην ανακοίνωσή τους οι γονείς αναφέρουν, μεταξύ άλλων:
«Η Cognita που είχε κέρδη 3 εκατομμυρίων λιρών από το σχολείο το 2010 με σχεδόν 20% λειτουργικά κέρδη, δεν έχει προσφέρει καμία προστιθέμενη αξία στο σχολείο από τότε που έγινε ιδιοκτήτης του πριν από τρία χρόνια και έχει κυνικά κακοπληρωμένο προσωπικό, μέχρι και την παρέμβασή μας πέρσι. Πλήρωσαν 22 εκατομμύρια λίρες για το σχολείο, που δεν διέθετε πραγματικά περιουσιακά στοιχεία καθώς τα σχολικά κτίρια ήταν όλα μισθωμένα (…) Προκειμένου να αποπληρώσουν το χρέος αγοράς, η στρατηγική τους ήταν να αυξήσουν επιθετικά τα δίδακτρα και να ελαχιστοποιήσουν τις επενδύσεις σε εκπαιδευτικούς και εγκαταστάσεις»
Δεν είναι, όμως μόνο οι γονείς εξοργισμένοι με την Cognita, αλλά και οι συνδικαλιστικές ενώσεις των εκπαιδευτικών. Σχετικά με την υπόθεση της Cognita, o Martin Johnson, τότε Γενικός Γραμματέας του Συνδικάτου Εκπαιδευτικών στην τυπική και ανώτατη εκπαίδευση, τόνισε: «Τα μέλη μας ανησυχούν όλο και περισσότερο από την εισβολή ανεξέλεγκτων κερδοσκοπικών οργανώσεων στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Υπάρχει μια σειρά από μεγάλες τρύπες στα σχέδια της κυβέρνησης, αλλά μακράν η μεγαλύτερη είναι η λογοδοσία».
Θα πρέπει, επίσης, να τονιστεί ότι επικεφαλής της Cognita ήταν εκείνη την περίοδο ο Chris Woodhead, μια αμφιλεγόμενη φιγούρα στο χώρο της εκπαίδευσης. Υπήρξε επικεφαλής του Ofsted, της ανεξάρτητης αρχής για την αξιολόγηση. Έχει υποστεί σκληρή κριτική στο χώρο της εκπαίδευσης, διότι ήταν αντίθετος σε κάθε μορφή προοδευτικής παιδαγωγικής και διότι καλλιέργησε ένα κλίμα φόβου και χαμηλού ηθικού στα βρετανικά σχολεία.
Καλούμε την κυβέρνηση και το Υπουργείο Παιδείας να αναλογιστούν, αν η ιδιωτική εκπαίδευση θα βελτιωθεί με την εισαγωγή ανεξέλεγκτων οργανισμών που δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για την Παιδεία, αλλά αντιμετωπίζουν τα σχολεία ως αμιγείς επιχειρήσεις. Η υιοθέτηση κακών πρακτικών από άλλες χώρες, μάλλον ως παράδειγμα προς αποφυγήν κι όχι ως πρότυπο θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται.
Κλείνουν σχολεία λόγω σεισμών στη Θεσσαλονίκη