Στους χώρους εργασίας, στη βραδινή έξοδο, στο αμάξι, μέσα στο σπίτι. Το κάπνισμα συνοδεύει κάθε στιγμή της ζωής τόσο των ίδιων των καπνιστών όσο και των γύρω τους.

Πρόκειται για πραγματική επιδημία, η οποία μάλιστα λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις καθώς τα ποσοστά των ατόμων νεαρής ηλικίας που υιοθετούν αυτή τη συνήθεια είναι εξαιρετικά υψηλά.

Γιατροί και ειδικοί επισημαίνουν συνεχώς τους κινδύνους του καπνίσματος, χωρίς αντίκρισμα όμως, μιας και οι θάνατοι που οφείλονται στην κατανάλωση προϊόντων καπνού αυξάνονται χρόνο με τον χρόνο, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να προειδοποιεί ότι μέχρι το 2020 πάνω από 8 εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθαίνουν κάθε χρόνο από το κάπνισμα.

«Είναι απαράδεκτο να μην εφαρμόζεται ο αντικαπνιστικός νόμος» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, Στέφανος Φούσας.

«Είμαστε από τις πρώτες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ενωση στα υψηλά ποσοστά των νέων σε ηλικία καπνιστών και πρώτοι στο παθητικό κάπνισμα! Τα εμφράγματα σε νέους 25-30 ετών είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο.

»Το κάπνισμα σε συνδυασμό με την αδυναμία πρόσβασης σε φάρμακα λόγω της οικονομικής κρίσης έχει αυξήσει κατακόρυφα τα περιστατικά εμφραγμάτων, εγκεφαλικών, καρκίνων των πνευμόνων και αγγειοπαθειών. Ως Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία έχουμε στείλει αναρίθμητες επιστολές στο υπουργείο Υγείας για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου. Βέβαια δεν είναι μόνο ζήτημα νομοθεσίας, αλλά κυρίως εκπαίδευσης. Θα πρέπει οι νέοι άνθρωποι να μυηθούν στην αντικαπνιστική ιδεολογία μέσα από το σχολείο τους», υποστηρίζει ο Στ. Φούσας.

Η εικόνα του καπνιστή στη δυτική κουλτούρα είναι εντελώς αποκομμένη από τα αρνητικά πρότυπα -τουναντίον μάλιστα-, είναι εξαιρετικά προωθημένη ως σύμβολο ανεξαρτησίας και ελευθερίας και διατρέχει ολόκληρο τον δυτικό κόσμο.

Από τον κινηματογράφο μέχρι τις παρέες και το σχολείο, ο καπνιστής είναι ο «ωραίος», ο «επαναστάτης», ο «αντικομφορμιστής».

Η εξοικείωση με το κάπνισμα ξεκινά ήδη μέσα από την οικογένεια, καθώς το 59,6% των ερωτηθέντων απαντά ότι τουλάχιστον ένας από τους δύο γονείς καπνίζουν, ενώ από το 16,7% των μαθητών Γυμνασίου που έχουν δοκιμάσει προϊόντα καπνού, το 39% απαντά ότι καπνίζουν τα αδέλφια τους.

Τα στοιχεία προκύπτουν από την πρόσφατη πανελλαδική έρευνα (Μάρτιος – Μάιος 2016) που διεξήχθη σε 53.842 μαθητές Α’ και Β’ Γυμνασίου, 1.267 σχολείων της χώρας, και είναι αποτέλεσμα συνεργασίας του υπουργείου Παιδείας, Ερευνας και Θρησκευμάτων με τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών (ΙΣΑ) και την Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ).

Παρά το γεγονός ότι παρατηρείται πτωτική τάση στη χρήση καπνού σε ολόκληρη την Ευρώπη, η Ελλάδα κατέχει τη θλιβερή πρωτιά στην κατανάλωση καπνού (38%), σύμφωνα με το τελευταίο Ευρωβαρόμετρο.

Το πρόβλημα βεβαίως δεν εντοπίζεται μόνο στη χώρα μας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το κάπνισμα στις νεαρές ηλικίες λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να υποστηρίζει ότι εφόσον διατηρηθούν οι υπάρχουσες τάσεις, 250 εκατομμύρια άτομα (σημερινοί έφηβοι) θα χάσουν τη ζωή τους από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα.

Λύση η αλλαγή νοοτροπίας

Η πανελλαδική έρευνα που παρουσιάστηκε χθες, με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Χωρίς Κάπνισμα, έδειξε ότι σχεδόν ένας στους δέκα μαθητές Γυμνασίου είναι συστηματικός καπνιστής, ενώ στην πλειονότητά τους οι ερωτηθέντες δοκίμασαν για πρώτη φορά τσιγάρο πριν καν κλείσουν τα δεκατρία.

Πάνω από τους μισούς (67,3%) εφήβους δήλωσαν ότι δοκίμασαν τσιγάρο από περιέργεια, ενώ το ποσοστό των ενεργών νεαρών καπνιστών που δήλωσε ότι προτιμά να καπνίζει με παρέα (72,9%) αποδεικνύει τη θεωρία που λέει ότι το κάπνισμα στις νεαρές ηλικίες λειτουργεί ως μέσον αποδοχής και επικοινωνίας μεταξύ των μελών μιας παρέας παιδιών.

Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ωστόσο ότι η συντριπτική πλειονότητα των παιδιών (87,5%) γνωρίζει καλά ότι το παθητικό κάπνισμα είναι εξαιρετικά επιβλαβές, με το 86,9% μάλιστα να συμφωνεί με την απαγόρευση του καπνίσματος στους κλειστούς δημόσιους χώρους.

«Η λύση δεν βρίσκεται μόνο στη θέσπιση και εφαρμογή της νομοθεσίας, αλλά στην αλλαγή νοοτροπίας» δήλωσε ο Θεοδόσης Πελεγρίνης, υφυπουργός Παιδείας, ενώ ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ και του ΙΣΑ, Γιώργος Πατούλης, τόνισε την ανάγκη διαχρονικής παρέμβασης στα σχολεία.