Όλα όσα είπε στη Βουλή – Στην ανάγκη το ρολόι της εκπαίδευσης να δείξει προς τον 21ο αιώνα, αναφέρθηκε ξεκινώντας την ομιλία του στην Ολομέλεια της Βουλής ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης.

Συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τις μεταρρυθμίσεις, που προβλέπει το νομοσχέδιο για τα δημόσια , καθώς οι σχετικές διατάξεις καταλαμβάνουν τη συντριπτική πλειοψηφία των άρθρων του, ο υπουργός ξεκίνησε από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης: «Ο Πρύτανης του Δημοκριτείου μίλησε για ιστορική στιγμή. Η πρόταση ήταν από το Δημοκρίτειο, εγκρίθηκε από την ΕΘΑΑΕ. Η πρόταση αυτή είχε αγκαλιαστεί από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων. Εμείς είμαστε απόλυτα διατεθειμένοι να ενσωματώσουμε και νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουν τεθεί από την αντιπολίτευση και θα το κάνουμε με πολύ θετικό πνεύμα, όπως θέλουμε». Και συνέχισε: «Δεν μπορώ να σκεφτώ έναν λόγο γιατί αυτό να μην το ψηφίσει κανείς, ιδιαίτερα δε σχετιζόμενο σε ό,τι αφορά το Διεθνές Πανεπιστήμιο, ότι σκοπεύουμε να το στηρίξουμε περαιτέρω».

Για το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, είπε: «Είναι κάτι που εδώ και 30 χρόνια θέλουμε να το δούμε να αναπτύσσεται και να ισχυροποιείται περισσότερο. Να αυτονομείται περισσότερο. Παύει να ισχύει ότι ο υπουργός Παιδείας θα διορίζει τον Πρόεδρο του ΕΑΠ. Γιατί να μην το στηρίξει κάποιος αυτό;».

Σχετικά με τις υπόλοιπες διατάξεις για τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια, ο υπουργός εξήγησε πως έχουν προκύψει στη συντριπτική τους πλειοψηφία έπειτα από εκτενή συζήτηση με τη Σύνοδο των Πρυτάνεων, όπως και οι ίδιοι αναγνώρισαν στη συζήτηση με τους φορείς.

Για τις συμπράξεις με ξένα πανεπιστήμια

Οι συμπράξεις με τα ξένα πανεπιστήμια έχουν ήδη ξεκινήσει από τα δημόσια πανεπιστήμια. Η έμφαση θα δοθεί τώρα στα κοινά προγράμματα. Ο υπουργός αναφέρθηκε στα κοινά , στα οποία προβλέπεται η δυνατότητα να χρηματοδοτούνται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και τη στήριξη των συμπράξεων αυτών.

«Ο βασικός μηχανισμος διεθνοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης ήταν, είναι και θα είναι το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο», δήλωσε ο κ.Πιερρακάκης, για να προσθέσει: «Θα προκύψουν κοινά μεταπτυχιακά με κορυφαία πανεπιστήμια του εξωτερικού με ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια. Γιατί να διαφωνήσει κανείς με αυτό;».

Για το 1 προς 1.

Ο υπουργός κατέθεσε τα στοιχεία που αφορούν τους διορισμούς των μελών ΔΕΠ, όπως αντλήθηκαν από την ΕΘΑΑΕ. Συγκεκριμένα, ανέφερε πως στις 31/8/2019 τα μέλη ΔΕΠ ήταν 10.051, 31/8/2021 τα μέλη ΔΕΠ ήταν 10.151, δηλαδή 100 περισσότεροι. «Έχει τηρηθεί το 1 προς 1 αλλά εμείς θέλουμε να το σφυρηλατήσουμε περαιτέρω για την ενίσχυση των ελληνικών δημοσίων πανεπιστημίων», τόνισε.

Σχετικά με τη χρηματοδότηση των ελληνικών δημοσίων πανεπιστημίων

Σύμφωνα με τον υπουργό, για τα λειτουργικά έξοδα, η χρηματοδότηση έχει αυξηθεί κατά σχεδόν 50% από το 2018. Δίνονται 133,5 εκ ευρώ σήμερα. Περίπου 250 εκατ. ευρώ ετησίως για σίτιση και στέγαση. Έκανε δε αναφορά και στις πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού, σχετικά με την περαιτέρω στήριξη των περιφερειακών πανεπιστημίων, την αύξηση του επιδόματος στέγασης θα γίνει 2.000 και 2.500 ευρώ. Υπόστήριξε, επίσης, πως θα υπάρξει πλάνο ανάπτυξης για κάθε πανεπιστήμιο.

Απομονώνοντας ορισμένες από τις διατάξεις ουσίας του νομοσχεδίου, ο κ.Πιερρακάκης αναφέρθηκε σε εκείνη, που έχει να κάνει με τη δυνατότητα να έρχονται στη χώρα μας για βραχείες περιόδους σπουδών ξένοι φοιτητές, πέραν του Εράσμους. «Αυτό προέκυψε από μία στατιστική που είδαμε: είμαστε 8οι στον αριθμό αμερικανών φοιτητών από τις χώρες που πηγαίνουν για σπουδές. Μας εξέπληξε ότι σ’αυτό δεν μετέχει σήμερα το δημόσιο σύστημα. Αυτό είναι ένα παράδειγμα. Αθροίζονται πολλά τέτοια μικρά παραδείγματα αλλαγών που οι ίδιοι οι Πρυτάνεις και τα πανεπιστήμια έχουν ζητήσει», υπογράμμισε και συμπλήρωσε: «Η ποσοτική συσσώρευση οδηγεί στην ποιοτική αναβάθμιση. Υπό την έννοια ότι έχουμε αθροίσει μία σειρά από αλλαγές, οι οποίες δημιουργούν μία ποιοτική διαφορά στο ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο. Και γι’αυτό, δεν νομίζω ότι δεν υπάρχει λόγος να μην το στηρίξουμε. Είμαστε σε άλλη εποχή από αυτή, στην οποία εμείς οι νεώτεροι μεγαλώσαμε, που θυμόμαστε την πόλωση άλλων δεκαετιών».

Για την εγκατάσταση παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων δημοσίων και μη κρατικών στη χώρα μας, η οποία συνιστά μία θεμελιώδη αλλαγή και αποτελεί αντικείμενο συζήτησης δεκαετιών, ο υπουργός είπε πως υπάρχουν τρεις πραγματικότητες:

Η πρώτη, έχει να κάνει με τον αριθμό ξένων φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό. «Λανθασμένα ειπώθηκε ότι είναι μόνο το 5% – μόνο 5.000 είναι οι προπτυχιακοί έλληνες φοιτητές που σπουδάζουν αυτή τη στιγμή στην Κύπρο. Πάνω από το 5% και αφορά μόνο μία χώρα. Έχουμε ένα μεγάλο αριθμό ελλήνων φοιτητών που σπουδάζουν στο εξωτερικό. Αυτό ισχύει. Έχουμε περισσότερους φοιτητές έξω σε ό,τι αφορά απόλυτο αριθμό. 40.000.

Είναι κακό, αν κάποιος θέλει, να βρει το προσωπικό του πεπρωμένο και την προσωπική του διαδρομή στη χώρα μας, να μην μπορεί να το πετύχει γιατί δεν είναι επαρκείς οι ευκαιρίες, που η χώρα μας παρέχει», σημείωσε.

Η δεύτερη παραδοχή, είναι η περίπτωση της Κύπρου: «Ατυχώς έχει ειπωθεί ότι θέλουμε να μιμηθούμε το μοντέλο Κύπρου. Μιλάμε μόνο για εγκατάσταση ξένων πανεπιστημίων. Από την Κύπρο κρατάμε όμως όταν είδαμε τους αντιπροσώπους των κυπριακών κομμάτων να συμφωνούν όλοι μεταξύ τους, ότι η μεταρρύθμιση που έχει γίνει είναι καλή για το εθνικό συμφέρον της χώρας τους. Πόσο μειώνει μία χώρα αδελφή σε μας να ακούγεται εδώ πως είναι το ‘ευρωπαϊκό αντιπαράδειγμα’…», τόνισε ο ίδιος για να περάσει στην τρίτη παραδοχή, τα κολλέγια, που αποτελεί ένα από τα θέματα με χαρακτήρα ταμπού: «Η Ελλάδα παρέχει πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης του ‘φαίνεσθαι’ σε ό,τι αφορά το ακαδημαϊκό σκέλος, του ‘είναι’ σε ό,τι αφορά το επαγγελματικό σκέλος – διότι τα επαγγελματικά δικαιώματα των κολλεγίων αναγνωρίζονται», τόνισε. Αναφερόμενος δε στον υπό ψήφιση νόμο, είπε: «Είναι ένας νόμος που αφορά το ακαδημαϊκό δικαίωμα, δηλαδή δίνει τη δυνατότητα συνέχισης των σπουδών σε ένα ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο ή να γίνει μέλος ΔΕΠ. Αν κάνει κάποιος μεταπτυχιακό σε ένα από τα 35 κολλέγια, όπως για παράδειγμα στη Νομική, τα μόρια μετράνε για τη Σχολή Δικαστών. Αν κάνει μεταπτυχιακό σε άλλο τομέα, παίρνει το επαγγελματικό δικαίωμα» και εξήγησε πως «το 95% του ζητήματος είναι λυμένο ερήμην μας. Δίνοντας το ακαδημαϊκό δικαίωμα σε πολύ συγκεκριμένες δομές που θα ελεγχθούν αυστηρά από την αρμόδια ανεξάρτητη αρχή, ασκεί το κράτος έμμεσα κυριαρχία σε ένα χώρο, που σήμερα είναι αρρύθμιστος. Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται να λύσει μία πραγματικότητα, όχι κάτι θεωρητικό», κατέληξε.

Σχετικά με τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία αναβάθμισης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ο υπουργός σημείωσε χαρακτηριστικά πως «είναι ετεροχρονισμένη αλλά αναγκαία. Είναι ένα άλμα που πρέπει να γίνει προς τα εμπρός και σε ουσιαστικό και σε συμβολικό επίπεδο».

Όσο για τη σημασία της ελληνικής διασποράς, δήλωσε πως «όλοι αυτοί οι σπουδαίοι Έλληνες μας δείχνουν ότι αυτοί θα είναι ο καταλύτης της αλλαγής που πάμε να κάνουμε. Όχι εμείς», σημειώνοντας πως δεν πρέπει να τους υποτιμάμε.

Σε ό,τι αφορά τη συνταγματικότητα του νόμου

Ο υπουργός παρέπεμψε σε αρμοδιότερους για μία σύγχρονη ανάγνωση του συντάγματος, υπό το φως του ενωσιακού δικαίου. Όπως, όμως, τόνισε ο ίδιος, «οι ρυθμιστικοί όροι που βάζει αυτό το νομοσχέδιο είναι οι αυστηρότεροι στην Ευρώπη. Οι όροι που ισχύουν σήμερα στην Ευρώπη είναι αυτοί που ισχύουν σε μας για τα κολλέγια. Ερχόμαστε να βάλουμε το κυρίαρχο πρίσμα, το ελεγκτικό, της ΕΘΑΑΕ».

Κλείνοντας, ο κ.Πιερρακάκης είπε τα εξής: «Η εποχή της αυταρέσκειας έχει τελειώσει. Πρέπει να μπούμε στην εποχή της περιέργειας. Μετά τον πόλεμο έχει καλύψει μεγάλη απόσταση αυτή η χώρα. Πρόκειται για κοινωνική κινητικότητα η οποία παρέχεται κυρίως μέσα από την εκπαίδευση. Ο μηχανισμός μέσω του οποίου η κάθε οικογένεια πέτυχε κάτι καλύτερο για τον εαυτό της. Ο τρόπος που αυτό εξελίσσεται μέσα στο χρόνο, θέλει να αλλάζει. Οι στόχοι είναι ίδιοι, τα μέσα αλλάζουν. Μαζί τους πρέπει να αλλάζουμε κι εμείς. Σας καλώ να υπερψηφίσετε ένα νομοσχέδιο που κάνει το αυτονόητο, επιβεβλημένο, αναγκαίο. Και όχι απλώς αλλάζει τη σελίδα στο βιβλίο, ανοίγει το νέο βιβλίο».