Η όλη προσέγγιση στο κρίσιμο και δύσκολο αυτό εκπαιδευτικό ζήτημα οφείλει να λαμβάνει υπόψη της: βασικές εθνικές, πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις.

Των Κώστα Ανθόπουλου και Νίκου Τσούλια

Η εκπαίδευση στα μικρά και απομακρυσμένα από το κέντρο νησιά της χώρας μας είναι εθνικό και κοινωνικό ζήτημα και υπό αυτό το πρίσμα οφείλουμε να την προσεγγίζουμε.

Με δεδομένο ότι στις περιοχές αυτές οι συνθήκες είναι αρκετά διαφορετικές από ό,τι στην υπόλοιπη χώρα, καθίσταται εκ των πραγμάτων ανάγκη να δούμε την εκπαίδευση με ιδιαίτερες αναφορές.

Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν μπορεί να υποκαταστήσει με κανέναν τρόπο τον πολλαπλό – παιδαγωγικό, μαθησιακό, κοινωνικό, ψυχοσυναισθηματικό – ρόλο του σχολείου. Πρόκειται μάλλον για μια μορφή «επιδραστικής τηλεόρασης» παρά για κάποια μορφή σχολείου. Στις μικρές ηλικίες, του Δημοτικού και του Γυμνασίου, μάλιστα αποκτά και αντιπαιδαγωγικές, αντιμαθησιακές και αντιμορφωτικές διαστάσεις.

Οι μαθητές που θα προκύψουν από μια τέτοια μορφής «εκπαίδευση» λίγη σχέση θα έχουν με τους υπόλοιπους συμμαθητές τους.

Οι άλλες χώρες, που έχουν ανάλογες περιπτώσεις, δεν έχουν τη δική μας εθνική διάσταση, όπως αυτή εκδηλώνεται στο Αιγαίο. Η στήριξη των ακριτικών περιοχών μας έχει πολλαπλή σημασία και ιδιαίτερο συμβολισμό.
Δυστυχώς δεν έχει γίνει από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας σχετική έρευνα, για να αποτιμηθούν τα αποτελέσματα και τα πορίσματα της αναγκαστικής λόγω πανδημίας τηλεκπαίδευσης. Έρευνες όμως, που έχουν γίνει από άλλους φορείς – και από τον Τομέα μας –, δείχνουν μια στείρα και πολύ ελλειμματική μεταβίβαση γνώσης στους μαθητές χωρίς όλες τις άλλες βασικές διαστάσεις της σχολικής λειτουργίας: παιδαγωγική, πολιτιστική, κοινωνικοκοποιητική, μορφωτική.

Β. Προβληματισμοί και προτάσεις:

Με δεδομένο ότι υπάρχουν ιδιαίτερες ρυθμίσεις στήριξης των κατοίκων αυτών των περιοχών  για

πολλά ζητήματα (π.χ. μειωμένο ΦΠΑ…), οφείλουμε να στηρίξουμε με ξεχωριστό τρόπο την εκπαίδευση, που αποτελεί βασικό κοινωνικό θεσμό.

Τα σχολεία αυτά θα πρέπει να έχουν εκπαιδευτικούς, για τους οποίους θα γίνονται σχετικές διευκολύνσεις και θα παρέχονται ξεχωριστά κίνητρα και συνέργειες (στην κατοικία, στις υπηρεσίες υγείας κλπ – φυσικά και για τους άλλους δημόσιους λειτουργούς).

Στην περίπτωση, που απαιτούνται εκπαιδευτικοί πολλών ειδικοτήτων – Γυμνάσιο κλπ -, μπορεί να γίνει ιδιαίτερη νομοθετική πρόβλεψη, ώστε οι κλάδοι των εκπαιδευτικών, που έχουν μεγάλο ωράριο (φιλόλογοι, μαθηματικοί, φυσικών επιστημών κλπ), να αναλαμβάνουν τη διδασκαλία και άλλων σχετικών με την επιστήμη τους μαθημάτων μετά από ανάλογη εισαγωγική επιμόρφωση.

Η όποια μορφή εξ αποστάσεως εκπαίδευση να είναι συμπληρωματική της σχολικής λειτουργίας και μόνο για την παροχή πρόσθετων μέτρων στήριξης των μαθητών (ενισχυτική διδασκαλία, πολιτιστικά και ψυχαγωγικά προγράμματα, προγράμματα τέχνης κλπ).

Να προβλέπονται οργανωμένες επισκέψεις με μορφωτικό περιεχόμενο των μαθητών αυτών σε άλλα σχολεία.

Το όλο θέμα να αντιμετωπιστεί νομοθετικά, αφού πρώτα ληφθούν οι θέσεις και οι απόψεις, οι προβληματισμοί και οι προτάσεις των εκπαιδευτικών ομοσπονδιών, των τοπικών κοινωνικών φορέων και των δημοτικών αρχών.

Να γίνει επανασύσταση του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, που θα περιλαμβάνει και έναν ολοκληρωμένο και συστηματικό διάλογο επί του θέματος.

Επίσης, μπορούν να θεσμοθετηθούν και πιο ειδικές ρυθμίσεις.  Συγκεκριμένα, να υπάρχει δυνατότητα, με νομοθετική διάταξη,   όσοι εκπαιδευτικοί δε θα συμπληρώνουν κανονικό ωράριο, να το εξασφαλίζουν μέσω της άσκησης άλλου μορφωτικού έργου, π.χ. οργάνωση και λειτουργία βιβλιοθήκης και ιστοσελίδας, ανταλλαγή ιδεών και προτάσεων με άλλα ομοειδή σχολεία, μορφωτικές πρωτοβουλίες για τους κατοίκους κλπ κλπ;

Γενικότερα, είναι ανάγκη να διαμορφωθεί ένα εθνικό σχέδιο συνολικής ενίσχυσης της κατοίκησης αυτών των περιοχών. Να μην εξαντλείται η όλη συζήτηση σε επιμέρους μέτρα.

…

Μέλος και Γραμματέας αντίστοιχα του Τομέα Παιδείας του ΠΑ.ΣΟ.Κ – Κινήματος Αλλαγής