ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΟΛΜΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ FREE SUNDAY

Κυριολεκτικά λίγες ώρες μετά την επιστροφή του, μαζί με άλλους 1.817 εκπαιδευτικούς οι οποίοι επέστρεψαν στα ΕΠΑΛ από τη διαθεσιμότητα στην οποία είχαν τεθεί από τον Ιούλιο του 2013, και με αφορμή το τέλος του βασικού κορμού των πανελλαδικών εξετάσεων, ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ Θέμης Κοτσιφάκης αναλύει στην FS τις προτάσεις της ομοσπονδίας για τις αλλαγές στο σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και παρουσιάζει τα σημαντικότερα προβλήματα του χώρου της εκπαίδευσης.

στον Δημήτρη Χρυσικόπουλο

Θα ήθελα ένα σχόλιό σας για τις φετινές πανελλαδικές εξετάσεις, των οποίων ο κύριος κορμός μόλις ολοκληρώθηκε…

Για μία ακόμη χρονιά οι απόφοιτοι των λυκείων υποχρεώθηκαν να συμμετάσχουν σε μια διαδικασία αγχωτική και αναχρονιστική, στα όρια της αντοχής τους και με καθοριστική την εμπλοκή των φροντιστηρίων. Σε κάποιες περιπτώσεις τα θέματα των εξετάσεων ήταν ιδιαίτερα απαιτητικά και, κατά τις εκτιμήσεις συναδέλφων μας, ακυρώνουν την προσπάθεια εκπαιδευτικών και μαθητών στα δημόσια σχολεία. Το ευτύχημα είναι ότι αποσοβήθηκε κάτι ανάλογο για τους μαθητές και τις μαθήτριες της Β΄ και της Γ΄ Λυκείου, καθώς καταργήθηκε ο ρόλος της λεγόμενης «Τράπεζας Θεμάτων» στη διαδικασία των προαγωγικών εξετάσεων του λυκείου. Αυτό το μέτρο λειτούργησε ήδη ανακουφιστικά για τα παιδιά και απάλλαξε τους γονείς σε μεγάλο βαθμό από ένα επιπλέον, δυσβάσταχτο έξοδο για φροντιστήρια.

Θεωρείτε ότι θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή στο σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση; Και, αν ναι, προς ποια κατεύθυνση;

Είναι καιρός πλέον να απαλλαγεί η εκπαίδευση από αυτό τον αναχρονιστικό θεσμό και να μετακινηθεί σταδιακά προς την «ελεύθερη πρόσβαση» στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, κρατώντας για όσο καιρό θα χρειάζονται οι εξετάσεις το μηχανισμό της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπως υποστηρίζει και η ομοσπονδία μας, ο οποίος έχει περάσει πολυετή crash tests αξιοπιστίας. Για να γίνει αυτό απαιτείται ουσιαστική αλλαγή στο περιεχόμενο σπουδών στο λύκειο, αναβάθμιση και στήριξη της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης ως μιας στέρεης και ελκυστικής επιλογής για τα παιδιά και άνοιγμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μια τέτοια στροφή θα σημάνει έμφαση στην πιο ουσιαστική πλευρά της γνώσης, ελάφρυνση των γονέων από περιττά έξοδα και των παιδιών από αχρείαστη επιβάρυνση. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με όλους τους αρμόδιους παράγοντες μια τέτοια προοπτική.

Το υπουργείο Παιδείας έχει εξαγγείλει κάποιες παρεμβάσεις στις πανελλαδικές εξετάσεις. Πώς τις κρίνετε;

Οι ως τώρα παρεμβάσεις μπορούν να κριθούν μόνο ως προσωρινά μέτρα, που αποσκοπούν στην άμεση αντιμετώπιση των προβλημάτων που προέκυψαν από τις μη ολοκληρωμένες ρυθμίσεις του ν. 4186/13 (δεν υπήρξαν βιβλία και προγράμματα για να υλοποιηθούν οι αλλαγές που είχαν ψηφιστεί). Η δική μας βούληση είναι να επικεντρωθούμε στις αλλαγές που είναι αναγκαίες σε μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη κλίμακα. Η βαθμολογική απεξάρτηση του λυκείου είναι μια θετική εξέλιξη. Μένει να προχωρήσουμε και στην εκπαιδευτική αυτονομία του, που είναι και η σημαντικότερη.

Επίσης, πολύς λόγος γίνεται για τις αλλαγές που προωθούνται στα πειραματικά και πρότυπα σχολεία. Ποια είναι η άποψή σας επί του θέματος;

Είναι σταθερή η θέση μας πως πρέπει να γίνει συστηματική εργασία για την ποιοτική αναβάθμιση όλων των σχολείων και αυτό είναι υποχρέωση της πολιτείας προς όλα τα παιδιά. Με αυτή την έννοια, δεν συμφωνούμε με την αντίληψη που καλλιεργήθηκε συστηματικά τα τελευταία χρόνια για σχολεία «αριστούχων», που θα επιλέγουν μαθητές μέσω εισαγωγικών εξετάσεων. Τα πειραματικά σχολεία μπορούν άνετα να δοκιμάζουν νέες παιδαγωγικές μεθόδους με το σύνηθες δυναμικό των σχολείων. Άλλωστε, έτσι μόνο ο πειραματισμός τους έχει εγκυρότητα και αξιοπιστία και μπορεί στη συνέχεια να γενικευτεί στα άλλα σχολεία.

Ποια νομίζετε ότι είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η δευτεροβάθμια εκπαίδευση και ποιες οι προτάσεις της ΟΛΜΕ για την επίλυσή τους;

Ανάμεσα στα πιο σημαντικά και επίκαιρα προβλήματα περιλαμβάνουμε όσα αφορούν τη στοιχειώδη λειτουργία των σχολείων από τον προσεχή Σεπτέμβρη. Διεκδικούμε τη λήψη όλων των απαιτούμενων μέτρων ώστε να ξεκινήσει η νέα σχολική χρονιά με επαρκές διδακτικό προσωπικό, με τα βιβλία και τα αναγκαία διδακτικά υλικά στα χέρια των μαθητών μας. Τα τελευταία πέντε χρόνια ο αριθμός των εκπαιδευτικών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση μειώθηκε δραματικά (28.500 εκπαιδευτικοί λιγότεροι απ’ ό,τι το 2010, δηλαδή το 27% του συνολικού αριθμού των εκπαιδευτικών), ενώ οι διορισμοί ουσιαστικά μηδενίστηκαν. Παράλληλα, το ωράριο των καθηγητών αυξήθηκε κατά 2 ώρες το 2013, επιτείνοντας τον εργασιακό τους φόρτο, αυξήθηκε ο αριθμός μαθητών στην τάξη και καταργήθηκαν πολλά σχολεία τα προηγούμενα χρόνια, επιδεινώνοντας την εκπαιδευτική διαδικασία. Ζητούμε να καλυφθούν όλα τα κενά εκπαιδευτικών από την αρχή της νέας σχολικής χρονιάς, με προσλήψεις χιλιάδων μόνιμων εκπαιδευτικών. Ιδιαίτερα μέτρα προτείνουμε για τα παιδιά των πιο υποβαθμισμένων κοινωνικών στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας, που υποσιτίζονται και ζουν σε συνθήκες που παρεμποδίζουν την αποτελεσματική συμμετοχή τους στο σχολείο. Η αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας σε όλες τις μορφές της, του λειτουργικού αναλφαβητισμού και της σχολικής «διαρροής» είναι θέματα άμεσης προτεραιότητας. Τέλος, επείγει η συνολική αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και ο αναπροσανατολισμός του σχολείου γενικότερα προς την ολόπλευρη καλλιέργεια της προσωπικότητας των παιδιών, με έμφαση στις ανθρωπιστικές αξίες, την αλληλεγγύη, τη συνεργασία, την ειρήνη και την πρόοδο.

Τι μέλλει γενέσθαι με τις ειδικότητες των εκπαιδευτικών στα ΕΠΑΛ που κατάργησε η προηγούμενη κυβέρνηση; Και κατά πόσο κρίνετε ότι χρειάζεται μια επαναξιολόγηση του συνόλου των ειδικοτήτων στην τεχνική εκπαίδευση;

Μετά από τη δίχρονη, βάρβαρη διαθεσιμότητα των 2.500 εκπαιδευτικών, που διέλυσε τη δευτεροβάθμια τεχνική εκπαίδευση και είχε δραματικές επιπτώσεις σε χιλιάδες μαθητές, ήρθε επιτέλους η ποθούμενη αποκατάσταση. Στις 3/6/15 ολοκληρώθηκε η επιστροφή των εκπαιδευτικών στα ΕΠΑΛ, αποτέλεσμα ενός μεγάλου και πρωτόγνωρου αγώνα. Είναι πλέον γεγονός ότι από τον επόμενο Σεπτέμβρη τα ΕΠΑΛ της χώρας θα προσφέρουν ξανά τις ειδικότητες που καταργήθηκαν το 2013. Η επαναλειτουργία των τομέων Υγείας-Πρόνοιας, Αισθητικής-Κομμωτικής και Εφαρμοσμένων Τεχνών πιστεύω πως θα συμβάλει σταδιακά στην αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας των ΕΠΑΛ. Από κει και πέρα, βέβαια, πολλά θα εξαρτηθούν από τη γενικότερη εκπαιδευτική πολιτική.

Μια και μιλήσαμε για αξιολόγηση, με το ζήτημα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και των εκπαιδευτικών πού βρισκόμαστε;

Με το πάγωμα των διαδικασιών φαίνεται ότι η εκπαίδευση απαλλάσσεται επιτέλους σταδιακά από το βραχνά μιας δήθεν «αξιολόγησης» που είχε βασικό σκοπό να ελέγξει και να χειραγωγήσει τον κλάδο των εκπαιδευτικών, που αντιδρούσαν δικαιολογημένα στις μνημονιακές πολιτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων, αλλά και να οδηγήσει στην κατηγοριοποίηση των σχολείων. Όμως τα μέτρα που έχουν ληφθεί δεν είναι αρκετά. Χρειάζεται να καταργηθεί άμεσα και στο σύνολό του το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο της αξιολόγησης-χειραγώγησης.

Δεδομένης της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας, ποιες προτάσεις έχετε ως ΟΛΜΕ για την ουσιαστική βελτίωση της δημόσιας εκπαίδευσης στη χώρα;

Βασική πρόταση της ΟΛΜΕ είναι η αύξηση των δαπανών για την εκπαίδευση. Η χώρα μας ήταν ήδη τελευταία στις δημόσιες δαπάνες για την παιδεία ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ. Με τα μνημόνια είχαμε μείωση κατά 35% στο διάστημα 2009-2014, φτάνοντας στο αδιανόητο για ευρωπαϊκή χώρα επίπεδο του 2,5% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος σε Ε.Ε. και ΟΟΣΑ είναι 5,5%. Επιμένουμε στο αίτημά μας για ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την παιδεία, παρά τη δυσμενή οικονομική συγκυρία, γιατί πιστεύουμε ότι η ουσία του κράτους πρόνοιας έγκειται στη διασφάλιση των πιο βασικών κοινωνικών παροχών, στην υγεία, την παιδεία, την κοινωνική ασφάλιση. Η παιδεία είναι το μέλλον μιας χώρας και αν αυτή δεν στηριχθεί πολύπλευρα, η υπονόμευση του μέλλοντος είναι δεδομένη.