Έφτασε η ώρα που πρέπει πάλι οι σύλλογοι διδασκόντων των σχολικών μονάδων να συνεδριάσουν με θέμα την αυτοαξιολόγηση. Είναι απίστευτη η εμμονή της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, μετά την περυσινή ξεκάθαρη άρνηση του κλάδου. Αυτή τη φορά φοβούμενη Βατερλό έχει αποφασίσει να χρησιμοποιήσει τη μακιαβελική μέθοδο. Το ένα και μοναδικό μέσο που θεωρεί πως αγιάζεται από το σκοπό είναι η απειλή για κυρώσεις σε όσους συμμετέχουν στην απεργία-αποχή την οποία έχουν εξαγγείλει ήδη τα σωματεία των εκπαιδευτικών (ΔΟΕ και ΟΛΜΕ).

Επιμέλεια Δημήτρης Τσιριγώτης

Αναρωτιέται όμως κανείς πως είναι δυνατόν η ηγεσία του υπουργείου να μη λαμβάνει υπόψιν την εκπεφρασμένη γνώμη των εκπαιδευτικών πάνω στην αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων έτσι όπως αυτή σαφώς διατυπώθηκε κατά την προηγούμενη φορά. Είναι δυνατόν να αγνοήσει ποσοστά πάνω από 90% συμμετοχής στην απεργία- αποχή; Είναι δυνατόν να ξαναεπιχειρήσει κάτι που σχεδόν σύσσωμη η εκπαιδευτική κοινότητα απορρίπτει; Πρόκειται για την πλήρη απαξίωση και αγνόηση της γνώμης ενός ολόκληρου κλάδου.

Ας προχωρήσουμε ένα βήμα παραπέρα. Την ηγεσία του υπουργείου δεν την συγκινεί ούτε το γεγονός πως ακόμα και οι παρατάξεις που πρόσκεινται πολιτικά στο κυβερνόν κόμμα (ΔΑΚΕ) έχουν και αυτές εναντιωθεί στην αυτοαξιολόγηση; Τόσο δύσκολο είναι να καταλάβει πως σύσσωμος ο κλάδος των εκπαιδευτικών έχει τραβήξει κόκκινη γραμμή για το συγκεκριμένο θέμα;

Σιγά μη φοβηθώ

Όσον φορά τις κυρώσεις στους συμμετέχοντες της αποχής- απεργίας τι έχει αλλάξει σε σχέση με την προηγούμενη φορά; Επί της ουσίας, απολύτως τίποτα. Το μόνο που έκανε το υπουργείο είναι να αναφέρει λεπτομερώς μέσα στο νόμο 4823/2021 τις πειθαρχικές κυρώσεις που προβλέπονται για όποιον δεν εκτελέσει τα εργασιακά του καθήκοντα. Μόνο που αυτές οι κυρώσεις δεν είναι κάτι νέο αλλά προβλέπονται από το 2007 αφού αποτελούν άρθρο του νόμου για τον δημόσιο-υπαλληλικό κώδικα. Με άλλα λόγια αυτές οι κυρώσεις προβλέπονταν και στην προηγούμενη απεργία-αποχή. Το μόνο που άλλαξε τώρα σε σχέση με την προηγούμενη φορά είναι ότι αυτές αναφέρθηκαν αναλυτικά μέσα στον νέο νόμο για την παιδεία. Θεωρείται η εκπαιδευτική κοινότητα τόσο αφελής ώστε να πιστέψει πως θα ενεργοποιηθεί αυτή τη φορά ο νόμος περί κυρώσεων ενώ θα μπορούσε να είχε γίνει το ίδιο και την προηγούμενη φορά και απλά δεν έγινε;

Ο λόγος που δεν μπορεί να γίνει ενεργοποίηση των κυρώσεων είναι η επίκληση του δικαιώματος απεργίας- αποχής όπως αυτή προβλέπεται από το άρθρο 23 του Συντάγματος.Μάλιστα το δικαίωμα αυτό έχει εδραιωθεί και δικαστικά αφού επιπλέον έχει τελεσιδικήσει. Πλέον δηλαδή για να επιβληθούν κυρώσεις σε απεργούς πρέπει το ίδιο το κράτος να παρανομήσει: Αφενός να καταστρατηγήσει το Σύνταγμα και αφετέρου να προσβάλει τελεσίδικες αποφάσεις των δικαστηρίων.

Γεννιέται βέβαια το εύλογο ερώτημα: αφού οι συμμετέχοντες στην αποχή-απεργία έχουν την πλήρη κάλυψη του νόμου τότε για ποιο λόγο αναφέρεται σε κυρώσεις το υπουργείο; Είναι προφανές πως επιδιώκει να εκφοβίσει, να σπείρει την αμφιβολία περί νομιμότητας της αποχής. Το πιο σημαντικό είναι για να θολώσει τα πράγματα. Και το έχει καταφέρει εν μέρει πηγαίνοντας την κουβέντα εκεί που θέλει.

Θα χρειαστεί να κινηθούμε δικαστικά εναντίον του κράτους;

Οι νομικές γνωμοδοτήσεις των κυρίων Παναγοπούλου και Τσίπρα σχετικά με την προκηρυχθείσα απεργία-αποχή γενικά προστατεύουν τον κλάδο. Όμως, ένα πολύ συγκεκριμένο σημείο των γνωμοδοτήσεων δημιούργησε ανασφάλεια σε κάποιους εκπαιδευτικούς. Φυσικά δεν φταίνε για αυτό οι γνωμοδοτήσεις αλλά η λάθος ανάγνωσή τους από τους εκπαιδευτικούς αυτούς. Το σημείο αυτό αναφέρει: «αν κάποιος εκπαιδευτικός παρά την επίκληση του συνταγματικού δικαιώματος απεργίας-αποχής, υποστεί τις συνέπειες των κυρώσεων θα πρέπει να προσφύγει δικαστικώς για να την ακύρωσή τους και για να ελεγχθεί συναφώς η νομιμότητά τους». Μα φυσικά εννοείται πως αν κάποιο πρόσωπο ή κάποιος οργανισμός-όπως το κράτος-  παρανομήσει εις βάρους σου, θα κινηθείς δικαστικά εναντίον του. Η αναφορά σε κάτι τόσο προφανές προκάλεσε φόβο σε αρκετούς εκπαιδευτικούς οι οποίοι το διάβασαν λανθασμένα: «πρέπει να κινηθώ δικαστικά εναντίον του κράτους». Πολλοί μάλιστα ένιωσαν αμφιβολία για το αν παρέχεται συλλογική κάλυψη από τα σωματεία. Είναι φανερό όμως πως τα πράγματα δεν είναι έτσι και πως ο φόβος στον οποίον αποβλέπει το υπουργείο μπορεί να θολώσει αυτό που ισχύει πραγματικά.

Το όχι στην αυτοαξιολόγηση δεν το λέμε από αντιδραστικότητα 

Το πιο σημαντικό όμως είναι να αναφέρουμε για πιο λόγο σχεδόν σύσσωμη η εκπαιδευτική κοινότητα λέει όχι στην αυτοαξιολόγηση (αποτίμηση) της σχολικής μονάδας.

Πρώτα πρώτα κανείς δείκτης της σχετικής εγκυκλίου δεν αναφέρεται στο αυτονόητο πως σε περίπτωση που διαπιστωθούν κατά την αυτοαξιολόγηση ελλείψεις σε μία σχολική μονάδα το κράτος αναλαμβάνει την κάλυψή τους. Τουναντίον ως λύση προτείνει την εξεύρεση ιδιωτικών πόρων τους οποίους πρέπει να αναζητήσουν οι εκπαιδευτικοί.

Επίσης το γενικότερο περιεχόμενο της σχετικής εγκυκλίου διαπνέεται από το σκεπτικό πως οι εκπαιδευτικοί είναι εκείνοι που θα πρέπει να γίνουν χίλια κομμάτια για την κάλυψη όλων των αναγκών όλων των μαθητών. Η περίφημη ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών στην πραγματικότητα κρύβει την πλήρη εξουθένωσή τους.

Η αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδος έχει σαν σκοπό να αποτιμήσει την αξία κάθε σχολείου και να το κατηγοριοποιήσει. Η κατηγοριοποίηση αυτή εντάσσεται στο γενικότερο σχέδιο της κυβέρνησης: την αυτονομία των σχολικών μονάδων. Και μία σχολική μονάδα για να θεωρηθεί αυτόνομη και να μπορεί να λειτουργεί ως τέτοια πρέπει να έχει καταγράψει και κοινοποιήσει σε κοινή θέα τα περιουσιακά  της στοιχεία (έμψυχα και υλικά) ώστε να μπορεί να αποτιμηθεί αυτόματα η αξία της. Έτσι θα μπορούν πολύ εύκολα να επιλέξουν εκείνοι που κάθε επιχείρηση έχει ανάγκη για να υπάρχει: πελάτες και χρηματοδότες. Ως πελάτες του σχολείου- επιχείρηση λογίζονται οι γονείς των μαθητών οι οποίοι θα έχουν την πολυπόθητη ελεύθερη επιλογή σχολείου καταβάλλοντας το αντίστοιχο voucher ή τα έξτρα δημοτικά τέλη και ως χρηματοδότες οι ιδιώτες και οι χορηγοί.

Το όχι στην αυτοαξιολόγηση δεν το λέμε από ιδεοληψία 

Ο αντίλογος βέβαια τα θεωρεί όλα αυτά ιδεοληπτικά. Μακάρι να ήταν, αλλά δυστυχώς η διεθνής εμπειρία είναι κατηγορηματική. Δεν χρειάζεται καμία εμπεριστατωμένη έρευνα για να καταδείξει του λόγου το αληθές. Μια απλή αναζήτηση να κάνει κανείς στο διαδίκτυο θα διαπιστώσει πως όλα αυτά που εξαγγέλλει το υπουργείο έχουν εφαρμοστεί μέχρι κεραίας σε αρκετές χώρες (Αγγλοσαξονικές χώρες και χώρες βορείου Ευρώπης). Αξίζει όμως να σταθεί στα αποτελέσματα  που προκάλεσαν: ιδιωτικοποίηση, άρση μονιμότητας, κλείσιμο σχολείων, απολύσεις, μειώσεις μισθών, εξουθένωση των εκπαιδευτικών, υποβάθμιση της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης, παρείσφρηση του ιδιωτών στη διοίκηση του σχολείου.

Και είναι αναμενόμενο πως όταν πρόκειται να βγάλεις κάτι στο σφυρί πρέπει να αποτιμήσεις την αξία του. Η αποτίμηση όμως αυτή δεν περιλαμβάνει μόνο την σχολική μονάδα. Αφορά την αξία του μαθητικού δυναμικού η δήθεν αντικειμενικότητα της οποίας είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί όταν όλοι οι μαθητές διαγωνίζονται σε ίδιας δυσκολίας θέματα. Να γιατί χρειάζεται η τράπεζα θεμάτων. Επίσης η αξία του εργασιακού δυναμικού επιτυγχάνεται με την ατομική αξιολόγηση όλων των εκπαιδευτικών.

Το όχι στην αυτοαξιολόγηση το λέμε από ευθύνη

Είτε το πιστεύουμε είτε όχι, αυτό είναι το μέλλον που ονειρεύονται για τη δημόσια εκπαίδευση. Αν φοβηθούμε και δεν βάλουμε πλάτη θα αρχίσει «ο χορός των τεράτων». Αυτά που θα έρθουν θα είναι ίδια τα τέρατα. Τώρα βλέπουμε μόνο τις σκιές τους και ακούμε μόνο τις κραυγές τους. Αν δούμε καθαρά, με φως, οι σκιές θα φύγουν. Αν ακούσουμε προσεχτικά θα διακρίνουμε φόβο στις κραυγές τους. Γιατί «εκείνα που φοβερίζουν, φοβούνται». Τι φοβούνται; Το όλον του κλάδου και όχι τα κομμάτια του που δόλια θέλουν να τον κρατούν.

ΠΗΓΕΣ

1)ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΝΟΜΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 56 Ν.4823/2021. Μ.Γ Παναγοπούλου 13/09/2021. Για την ΟΛΜΕ.

2)ΓΝΩΜΟΔΟΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Μ. Τσίπρα 12/09/2021. Για τη ΔΟΕ.

3)ΦΕΚ ΝΟΜΟΥ 4823/2021 (Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις)

4) ΦΕΚ ΝΟΜΟΥ 4189/2021(Συλλογικός προγραμματισμός, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων ως προς το εκπαιδευτικό τους έργο)