Σε όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών της Ευρώπης, τα οποία δοκιμάζονται από την πανδημία, γίνονται έρευνες ως προς τις συνολικές επιπτώσεις του και της ενώ παράλληλα σχεδιάζονται και ήδη σταδιακά εφαρμόζονται .

Των Γιώργου Γεωργακόπουλου και Νίκου Τσούλια

Σύμφωνα με την UNICEF του Ηνωμένου Βασιλείου, πάνω από το 60% των παιδιών στο Ηνωμένο Βασίλειο ανησυχούν για τον αντίκτυπο του κορωνοϊού στις ζωές τους. Το ίδρυμα δημόσιας υγείας Sciensano στο Βέλγιο διαπίστωσε ότι νέοι άνθρωποι μεταξύ 18-24 και οι μαθητές, έχουν επηρεαστεί πολύ περισσότερο από το άγχος και την κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Η όλη συζήτηση λοιπόν δεν περιορίζεται μόνο στα νέου τύπου μαθησιακά κενά λόγω των προβλημάτων που διαπιστώνονται στην υλοποίηση της εξ’ αποστάσεως εκπαίδευσης (θεσμική υποεκπαίδευση) και τα οποία αθροίζονται στα παραδοσιακά κενά διαμορφώνοντας χαρακτηριστικά μόνιμης μορφωτικής υστέρησης. Επεκτείνεται στη συνολικά χαμένη λειτουργία των σχολείων. Υπάρχουν κενά και στρεβλώσεις στην κοινωνικοποίηση των παιδιών και των νέων, στην παιδαγωγική τους καλλιέργεια, στην ανάπτυξη του ψυχοσυναισθηματικού τους κόσμου, στην προαγωγή της φιλίας και της συνεργασίας, στις ζωτικές ανάγκες για πολιτισμό, για αθλητισμό, για παιχνίδι, για παρέα, για δημιουργία σχέσεων…

Ένας «χαμένος» χρόνος στην εκπαίδευση των μαθητών δεν είναι μόνο ένας χρόνος. Είναι ο κερδισμένος χρόνος των Γραμμάτων (η μαγιά που απλώνεται στη ζωή των νέων), που δεν θα υπάρξει. Σε αυτό τον χρόνο υπάρχουν προβολές και εικόνες του μέλλοντός τους που τώρα θολώνουν ή ακυρώνονται.

Ζητήθηκε από τους αρμόδιους φορείς του ΥΠΑΙΘ ή και από κάποια πανεπιστήμια (αν οι φορείς του ΥΠΑΙΘ θεωρούνται ανεπαρκείς…) να προχωρήσουν στη διεξαγωγή μιας Πανελλαδικής Έρευνας στα σχολεία με το ερώτημα “τι συνέβη εδώ και έναν χρόνο και τι συμβαίνει ακόμα στη θεσμική υποεκπαίδευση των μαθητών”;

Προχώρησε με βάση τα πορίσματα της έρευνας αυτής – στη συνέχεια – στο να ανοίξει διάλογο με την εκπαιδευτική και την επιστημονική κοινότητα για το “τι πρέπει να κάνουμε”;

Να καταλάβει και ο ιστορικός του μέλλοντος ότι συνέβη και κάτι πολύ απλό και αυτονόητο, ότι δηλαδή στις μεγάλες δυσκολίες μιας χώρας οι πολιτικοί θεσμοί και οι πολίτες ενώνουν τις δυνάμεις τους!

Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας εμφανίστηκε να προχωρά σε νομοθετικού χαρακτήρα ρυθμίσεις που διαμορφώνουν – με τις συνέπειες που αισθητοποιούν – ένα εξαιρετικά ευνοϊκό περιβάλλον για τα κολέγια και τα ιδιωτικά ΙΕΚ και επιδίδεται σε μια συνεχή κλιμάκωση της δημιουργίας ενός κλίματος αντιπαράθεσή της με την εκπαιδευτική κοινότητα.

Το κρίσιμο όμως στοιχείο σε συνθήκες πανδημίας θα ήταν να αναρωτηθεί για τη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πραγματικότητας σε αυτές τις νέα συνθήκες, για το τι γίνεται δηλαδή στα σχολεία και πόσο επιδραστικός ήταν ο ρόλος της.

Πως δικαιολογείται το ΙΕΠ σε αυτή την τόσο κρίσιμη χρονιά, εδώ και έναν χρόνο να μην έχει προχωρήσει στην παραγωγή υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού ειδικά σχεδιασμένου για τις ανάγκες και τις συνθήκες της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης;

Οι ημέρες και οι μήνες περνάνε και τα αυτονόητα και στοιχειώδη μέτρα εξακολουθούν να είναι ζητούμενα. Απουσιάζει το πλέγμα των πολιτικών αυτών που θα υποστήριζαν με τρόπο ουσιαστικό και καίριο την λειτουργία των σχολείων σε αυτούς τους δυστοπικούς καιρούς. Το χάσμα στην ισότιμη πρόσβαση στην εκπαιδευτική διαδικασία οξύνεται λόγω οικονομικών και κοινωνικών παραμέτρων. Το ζητούμενο της δημοκρατικοποίησης της γνώσης, τόσο κομβικό στις ημέρες μας, υπονομεύεται δραματικά.

Η υποεκπαίδευση είναι κυρίαρχο ζήτημα που προκύπτει ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Υπονομεύει το σήμερα και κυρίως το αύριο της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Απειλεί να υποσκάψει την ομαλή διαδρομή του μαθητικού πληθυσμού στην εξέλιξη του, στον οδικό χάρτη που ακολουθεί στη μαθητική του ζωή και κυρίως απειλεί να διαμορφώσει μια αντιμετώπιση της μαθησιακής διαδικασίας, όπου οι ελλείψεις και τα κενά αντιμετωπίζονται ως κάτι αποδεκτό και με διαχειριστική ματιά.

Γιώργος Γεωργακόπουλος, μέλος του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής

Νίκος Τσούλιας, Γραμματέας του εν λόγω Τομέα