Ομιλία της Χαράς Κεφαλίδου, βουλευτή Δράμας και Τομεάρχη του Κινήματος Αλλαγής, στη διαδικτυακή εκδήλωση του Τομέα Παιδείας με θέμα «Η κατάσταση στα σχολεία σήμερα και ο κρίσιμος ρόλος του εκπαιδευτικού» με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών.

Ακολουθεί η τοποθέτηση της Χαράς Κεφαλίδου:

«Δάσκαλος (λέγανε οι πιο παλιοί) δεν γίνεσαι Γεννιέσαι», θέλοντας να τονίσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που καλείται να έχει αυτός που τάζει τη ζωή του στο να εμπνέει, να συνεγείρει, να διαπαιδαγωγεί, να μαθαίνει τα αυριανά κύτταρα της κοινωνίας μας να σκέπτονται, να επιλέγουν, να κρίνουν, να αποφασίζουν, να σχεδιάζουν το μέλλον και τη ζωή τους με τρόπο που θα είναι οι ίδιοι ικανοποιημένοι και ο κόσμος μας θα πηγαίνει ένα βήμα πιο μπροστά.

Αντίθετα, αδιάφοροι, απείθαρχοι μαθητές, μπαχαλάκηδες, κλπ. δεν γεννιούνται, γίνονται. Γίνονται όταν κανείς δεν τους ενέπνευσε, κανείς δεν βρήκε το κλειδί να ανοίξει το μυαλό και την ψυχή τους. Κι όσο δεν μπορούμε να απαιτούμε τις ειδικές γνώσεις, τις τεχνικές, τους τρόπους από το οικογενειακό περιβάλλον, άλλο τόσο στις σύγχρονες κοινωνίες έχουμε εναποθέσει αυτή την ευθύνη στον Δάσκαλο και στο Σχολείο. Σχολείο λοιπόν σημαίνει Δάσκαλος. Αυτός είναι ο «Σημαντικός Άλλος» μετά το οικείο οικογενειακό περιβάλλον.

Θα σας μεταφέρω ένα προσωπικό παράδειγμα.

«Κυρία δεν έχω προβλήματα ακοής αλλά κατανόησης». Αυτή ήταν η αποστομωτική απάντηση μαθήτριας Λυκείου προς την εξαιρετική Φυσικό που δίδασκε την τάξη της Γ’ Λυκείου, όταν για τρίτη φορά επαναλάμβανε με τις ίδιες λέξεις την εξήγηση στην απορία της μαθήτριας.

Εξαιρετική επιστήμονας, με όνειρο ζωής να βρεθεί εργαζόμενη στα εργαστήρια του CERN, τα έφερε η άτιμη η ζωή να καταλήξει καθηγήτρια Φυσικής στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Δυστυχής, η ίδια βιώνει τη ματαίωση των ονείρων της, ακόμη πιο δυστυχείς οι μαθητές της -πλην των 2 «genius» της τάξης- που αδυνατούν να παρακολουθήσουν τη σκέψη του δασκάλου τους. Αλλά για όλα υπάρχει η ελληνική λύση. Το βράδυ στο Φροντιστήριο ή στο ιδιαίτερο θα λύσουν τις απορίες τους μέχρι να έρθει το επόμενο μάθημα του σχολείου για να τους δημιουργηθούν καινούργιες.

  • Ποιος είναι ο ρόλος λοιπόν του δάσκαλου σε ένα σύγχρονο σχολείο;
  • Και ποιος μπορεί να είναι δάσκαλος;
  • Αρκεί η εξαιρετική επιστημοσύνη σε ένα αντικείμενο για να το μεταδώσει σε νέους ανθρώπους;

Στις μέρες μας έχει εδραιωθεί η πεποίθηση ότι ο εκπαιδευτικός γίνεται μέσω μιας εξελικτικής επαγγελματικής και προσωπικής πορείας. Παρόλα αυτά, αυτός που απλά τελειώνοντας μια πανεπιστημιακή σχολή, ακολουθεί την επαγγελματική πορεία του εκπαιδευτικού ως λύση ευκολίας, ανάγκης ή σιγουριάς επαγγελματικής ασφάλειας, Δάσκαλος δεν θα γίνει ποτέ. Όπως δεν έγινε η Φυσικός του παραδείγματος. Κι όσο θλιβερό είναι για τον ίδιο, περισσότερο θλιβερό και επικίνδυνο είναι για τους μαθητές που θα περάσουν από τα χέρια του.

Θεμελιώδη ρόλο στην πορεία αυτού που αποφάσισε να τάξει τη ζωή του στην υπηρεσία της διαμόρφωσης των νέων ανθρώπων, των αυριανών πολιτών, του εκπαιδευτικού, παίζουν η συνεχής επιμόρφωση και εκπαίδευσή του ώστε να βελτιώνει τις προσωπικές δεξιότητες και γνώσεις και η καθημερινή διαρκής υποστήριξη του παιδαγωγικού ρόλου του, που οφείλουν να του παρέχουν όλοι οι παράγοντες της εκπαιδευτικής κοινότητας.

Με δεδομένο, ότι το σύγχρονο σχολείο, χαρακτηρίζεται από πλουραλισμό, πληθώρα γνωστικών αντικειμένων, ο ρόλος του Δασκάλου οφείλει να αναπροσαρμόζεται διαρκώς όπως οι εξελίξεις.

  • Αυτός αναλαμβάνει το ρόλο του παιδαγωγού με επιπρόσθετεςπολιτισμικές, δημιουργικές και επικοινωνιακές ικανότητες.
  • Αυτός εμψυχώνει και παροτρύνει όλους τους μαθητές να ανακαλύψουν, να αναπτύξουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους.
  • Αυτός καλείται να οδηγήσει μέσα από την αγωγή που θα δώσει το πώς και με ποιες δραστηριότητες θα περάσει ο νέος τον ελεύθερο χρόνο του επιδιώκοντας να εξισορροπεί τον αυστηρά διδακτικό και εξωδιδακτικό τομέα ως απαραίτητα ισότιμα μέρη της σχολικής ζώνης.

Ο δάσκαλος σε ένα σύγχρονο σχολείο καλείται να εμπλέκεται σε δράσεις που του παρέχουν τη δυνατότητα να δει τα παιδιά όχι μόνο ως μαθητές αλλά και ως ξεχωριστές προσωπικότητες, να τους βοηθήσει να βρουν τον καλύτερο εαυτό τους. Να αποκτήσουν όνειρα και να τους δώσει τα εφόδια να τα κυνηγήσουν.

Οι απαιτήσεις του ρόλου του εκπαιδευτικού δεν είναι για όλους. Είναι καθημερινή κατάθεση ψυχής για τα ευαίσθητα πολύτιμα μέρη της κοινωνίας μας.

Είναι αυτοί οι πολύ ειδικοί άνθρωποι που όντας επιστήμονες μπορούν ταυτόχρονα να αναπτύσσουν στενότερες σχέσεις με τα παιδιά, να κατανοούν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ανάγκες των μαθητών. Κι ο ρόλος τους είναι να μάθουν τα παιδιά να ανοίγουν το προσωπικό τους μονοπάτι, να διευκολύνουν την προσαρμογή τους στην κοινωνική συμβίωση, να τους στηρίζουν σε όλους τους τομείς, συνοδοιπόροι και πολύτιμοι σύμβουλοι μέχρι το κατώφλι της ενηλικίωσης.

Δεν είναι δουλειά για όλους. Για την ακρίβεια δεν είναι δουλειά είναι “Λειτούργημα” εξαιρετικά απαιτητικό, σίγουρα χρονοβόρο και δυστυχώς το πλέον απαξιωμένο στη χώρα που μετά από δεκαετή κρίση κάνει τα πρώτα δειλά βήματα για μια «Φυγή προς τα Εμπρός».

Το ζήτημα της ιεράρχησης των προτεραιοτήτων σε μια κοινωνία προσδιορίζει και το μέλλον της. Κατά την έννοια αυτή, όσο οι Δάσκαλοι και άρα τα Σχολεία μας βρίσκονται στην τελευταία θέση των εθνικών προτεραιοτήτων, τόσο θα παραμένουμε καταδικασμένοι στην μιζέρια και την παρακμή.