Πάνω-κάτω, όλοι έχουμε στο μυαλό έναν συνάδελφο που φεύγοντας κλείνει -εκτός του δικού του- τους υπολογιστές που έχουν ξεμείνει στην αναμονή, κλείνει το κλιματιστικό και τα φώτα του γραφείου φεύγοντας. Είναι ο «οικολόγος» ή ο «περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένος». Εκείνος που μιλάει για την περιβαλλοντική κρίση που έχει έρθει δυναμικά στο προσκήνιο διεθνώς και για το ότι είναι στο χέρι μας, μέσω του περιορισμού της άσκοπης κατανάλωσης ενέργειας μέσα στο γραφείο να κάνουμε τη διαφορά. Η πιο συχνή αντίδραση; «Αφού δεν πληρώνω εγώ τον λογαριασμό, δε με ενδιαφέρει».

Η εφαρμογή ChArGED, με τη σφραγίδα Ελλήνων ερευνητών από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΟΠΑ), έρχεται να δώσει κίνητρα στους εργαζόμενους να αποκτήσουν οικολογική συνείδηση και συνήθειες εξοικονόμησης ενέργειας μέσα στον εργασιακό τους χώρο. Συγκεκριμένα, ερευνητές του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Ηλεκτρονικού Επιχειρείν ELTRUN του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (ΔΕΤ) του ΟΠΑ, σε συνεργασία με ερευνητές της Ερευνητικής Ομάδος Υπηρεσιών Τεχνολογιών και Οικονομικών STEcon του Εργαστηρίου Οικονομικών Πληροφορικής και Θεωρίας Συστημάτων του Τμήματος Πληροφορικής του ΟΠΑ σχεδίασαν, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έργου ChArGED, την ομώνυμη, καινοτόμα εφαρμογή παιγνίου εξοικονόμησης ενέργειας σε οργανωσιακά περιβάλλοντα και δημόσιους χώρους, για κινητές συσκευές.

«Η εφαρμογή αποτελεί ένα σοβαρό παίγνιο (serious game) που στοχεύει, μέσω μιας ελκυστικής εμπειρίας ομαδικού παιχνιδιού, να αλλάξει ορισμένες συμπεριφορές και συνήθειες κατανάλωσης των εργαζομένων (και σε ειδικές περιπτώσεις και των επισκεπτών) στους χώρους αυτούς, ώστε να εξοικονομηθεί ηλεκτρική ενέργεια. Μέσω της εφαρμογής, τα παρευρισκόμενα άτομα χωρίζονται σε ομάδες οι οποίες ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε ένα ιδεατό “πρωτάθλημα” εξοικονόμησης ενέργειας, οι νικητές του οποίου επιβραβεύονται κατάλληλα έχοντας έτσι κίνητρο να περιορίσουν την κατανάλωση τους», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γεώργιος Δ. Σταμούλης, καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής του ΟΠΑ, και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδος STEcon.

Mission Possible: Σβήσε τα φώτα φεύγοντας

Η εφαρμογή καλεί τους εργαζομένους στους χώρους εργασίας να φέρουν εις πέρας ατομικές ή ομαδικές αποστολές σχετικές με την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας, όπως για παράδειγμα «σβήσε τον υπολογιστή σου φεύγοντας από το γραφείο», «χρησιμοποίησε τις σκάλες αντί του ασανσέρ» ή «σβήστε τον κλιματισμό και τα φώτα φεύγοντας».

«Η εφαρμογή επικοινωνεί με ένα σύστημα αισθητήρων και μετρητών κατανάλωσης ενέργειας στον χώρο εργασίας οι οποίοι ελέγχουν την επίτευξη ή μη των αποστολών που ανελήφθησαν από τους χρήστες και αποδίδουν βαθμούς στις ομάδες τους και σε αυτούς ατομικά, χωρίς όμως να γίνεται παρακολούθηση και καταγραφή των ενεργειών των χρηστών. Οι ομάδες κατατάσσονται βάσει βαθμών σε κυλιόμενους εβδομαδιαίους, μηνιαίους και ετήσιους διαγωνισμούς. Επιπλέον, η αναπαράσταση της εξοικονόμησης ενέργειας σε χώρους εργασίας αντικατοπτρίζεται γραφικά στην εφαρμογή μέσω της εξέλιξης της ευρωστίας εικονικών δένδρων που αντιστοιχούν στο άτομο και την ομάδα του», εξήγησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο dρ. Αθανάσιος Παπαϊωάννου, ερευνητής και μέλος της ερευνητικής ομάδος STEcon, Διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Σίγουρα, δεν είναι απλή υπόθεση η παροχή κινήτρων στους χρήστες αφού, όπως επισημαίνει ο κ. Παπαϊωάννου, οι εργαζόμενοι δεν πληρώνουν αυτοί το λογαριασμό ρεύματος και επιθυμούν να εργάζονται σε ένα άνετο περιβάλλον.

«Η επιλογή κατάλληλου παίγνιου και των παραμέτρων του, όπως για παράδειγμα, το αν θα υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ ατόμων ή ομάδων καθορισμένου πλήθους, μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικά υψηλότερη εξοικονόμηση ενέργειας. Η καινοτομία της εφαρμογής έγκειται στην ενεργοποίηση εγγενώς ιδιοτελών κινήτρων συμπεριφοράς σχετικά με την εξοικονόμηση ενέργειας στους χώρους εργασίας, όπως η κοινωνική πίεση και η αυτοεπιβεβαίωση, με τρόπο ελκυστικό, μη παρεμβατικό και καθόλου χρονοβόρο για τους εργαζομένους στα περιβάλλοντα αυτά», τόνισε.

Εξοικονόμηση μέχρι και 60% στην ηλεκτρική ενέργεια

Η ανάπτυξη της εφαρμογής (το λογισμικό της οποίας υλοποιήθηκε από την European Dynamics) διήρκεσε συνολικά 30 μήνες και δοκιμάστηκε με επιτυχία για 6 μήνες σε δημόσια κτίρια τριών χωρών της ΕΕ, της Ελλάδας, της Ισπανίας και του Λουξεμβούργου και ειδικότερα στην Αναπτυξιακή Εταιρία Δήμου Αθηναίων, τη Διεύθυνση Βιώσιμης Ενέργειας Καταλονίας και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Λουξεμβούργου.

«Δεδομένου ότι οι χώροι είχαν αρκετά διαφορετικά μορφολογικά και χρηστικά χαρακτηριστικά (διαμοιραζόμενα γραφεία /open-plan, ατομικά γραφεία, εκθεσιακός χώρος μουσείου με υψηλή επισκεψιμότητα), μπορούμε να πούμε ότι αποδεδειγμένα η εφαρμογή μπορεί να βρει ευρεία πρακτική εφαρμογή σε πραγματικές συνθήκες δημόσιων χώρων και μάλιστα με υψηλή πιθανότητα επίτευξης σημαντικών αποτελεσμάτων εξοικονόμησης ενέργειας», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Δρ. Δημοσθένης Κωτσόπουλος, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Επιχειρείν ELTRUN.

«Για παράδειγμα», συνέχισε, «όσον αφορά το κλείσιμο των υπολογιστών μετά τις ώρες εργασίας, παρατηρήθηκε ότι το παίγνιό μας κατάφερε να μειώσει 60% περίπου της σχετικής σπατάλης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και 30% περίπου στην Ισπανία. Σε όλους τους χώρους εργασίας, ο ανθρώπινος παράγοντας συνδέεται με μεγάλα ποσοστά (40-60%) σπατάλης ενέργειας».

Διεθνής διάκριση

Ο σχεδιασμός της εφαρμογής ChArGED βραβεύθηκε από το Games and Learning Alliance στο πλαίσιο του European Serious Games Competition. Η εφαρμογή έλαβε το ειδικό βραβείο της κριτικής επιτροπής (που αποτελούνταν από επιλεγμένους ειδικούς στο χώρο των σοβαρών παιγνίων) «jury award», αναγνωρίζοντας τον ισχυρό αντίκτυπο που έχει στη ζωή των ανθρώπων, την κοινωνία και το περιβάλλον.

«Τα Ελληνικά πανεπιστήμια είναι δυναμικά παρόντα στη διεξαγωγή έρευνας συχνά μέσω ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ από τη μεριά της η Κατερίνα Πραματάρη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα ΔΕΤ του ΟΠΑ και επιστημονική υπεύθυνος της ερευνητικής ομάδας SCORE (Supply Chain and Demand Management, Collaboration and Electronic Services) του ELTRUN.

Όπως σημείωσε, η ChArGED αποτελεί έμπρακτη απόδειξη του κοινωνικού αντίκτυπου που μπορεί να έχει η εφαρμογή των σύγχρονων τεχνολογιών του διαδικτύου των αντικειμένων (IoT) και των πληροφοριακών συστημάτων σε καίρια ζητήματα.

«Τέτοια αποτελέσματα (σ.σ. όπως η συγκεκριμένη εφαρμογή) είναι άμεσα εφαρμόσιμα, και συνεπώς καλύπτουν κενά στην αγορά, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες καινοτομίας και επιχειρηματικότητας», επεσήμανε.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εφαρμογή ChArGED παρέχονται στη διεύθυνση: http://www.charged-project.eu

Σχετικά με το ερευνητικό εργαστήριο ELTRUN

Τo ELTRUN είναι το εργαστήριο Ηλεκτρονικού Εμπορίου και Επιχειρείν του ΟΠΑ. Από το 1994 που ιδρύθηκε, παράγει έρευνα αιχμής και έχει ολοκληρώσει με επιτυχία πάνω από 40 διεθνή ερευνητικά έργα. Μέσα από αυτά, το ELTRUN έχει συνεργαστεί στενά με πάνω από 150 επιχειρήσεις διεθνώς (Microsoft, Nokia, Unisys, Sema, Sonera, Manesman, Procter & Gamble, Oracle, Ericsson, κ.ά.), καθώς και παγκοσμίου φήμης εκπαιδευτικά ιδρύματα (LSE, INSEAD, St. Gallen, MIT, Cologne, Esade, Erasmus, Cambridge, κ.ά.). Συμμετέχει επίσης ενεργά σε συνεργασίες με την αγορά και σε προγράμματα εκπαίδευσης στελεχών και υποστηρίζει επιστημονικά και τη θερμοκοιτίδα νεοφυούς επιχειρηματικότητας και καινοτομίας του ΟΠΑ (ACEin).

Σχετικά με την ερευνητική ομάδα STEcon

Η ερευνητική ομάδα «Οικονομικών των Τεχνολογιών και Υπηρεσιών» (Services, Technologies and Ecοnomics – STEcon, http://stecon.cs.aueb.gr) του Τμήματος Πληροφορικής του ΟΠΑ ασχολείται, μεταξύ άλλων, με τη μελέτη οικονομικών και ρυθμιστικών ζητημάτων δικτύων επικοινωνιών και ενέργειας, με τη σχεδίαση και αποτίμηση πρακτικά υλοποιήσιμων οικονομικών μηχανισμών για την διαχείριση τέτοιων οικο-συστημάτων, καθώς και με τη σχεδίαση και ανάλυση δημοπρασιών και μηχανισμών φήμης για ηλεκτρονικές αγορές. Επίσης, εξειδικεύεται στην ανάλυση επιχειρηματικών υποδειγμάτων και αλυσίδων αξίας των αγορών του Internet, του 5G και της ενέργειας, για τα οποία και έχει αναπτύξει ένα σχετικό εργαλείο σε λογισμικό. Για περισσότερα από 15 χρόνια, συμμετέχει ενεργά σε επιτυχημένα και επιδραστικά ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα.