Tο ανώτερο και το γλυκύτερο απ᾽ όλα, αδελφοί χριστιανοί, αυτό που εκφράζει την σχέση μας με τον Θεό, είναι η προσευχή. Αλλά η προσευχή είναι επιστήμη ολόκληρη, είναι τέχνη σοφή. Και την τέχνη και την επιστήμη αυτή την γνωρίζουν οι άγιοι, αυτοί που την γεύονταν καρδιακά και είχαν πετύχει μάλιστα και την αδιάλειπτη προσευχή.

Ο άγιος Σιλουανός, στον οποίο μαθητευόμαστε, από δόκιμος ακόμη μοναχός Συμεών, δόθηκε πολύ στην προσευχή και ζούσε σ᾽ αυτήν τον παράδεισό του. Αλλά ο Θεός ήθελε να του δώσει ακόμη μεγαλύτερη Χάρη, για να γεύεται ακόμη γλυκύτερα την προσευχή, γι᾽ αυτό τον πέρασε από δοκιμαστήριο. Όπως είδαμε στο προηγούμενο κήρυγμά μας, ο Θεός του πήρε την Χάρη αυτή της απολαύσεως της προσευχής και ο νεαρός δόκιμος μοναχός έπεσε τότε πραγματικά σε κόλαση. Ναί!
Είναι κόλαση για εκείνον που γεύτηκε τον γλυκασμό της προσευχής και τον στερήθηκε έπειτα. Στο προηγούμενο κήρυγμά μας είπαμε ότι ο Θεός, για να δυναμώσει τον δόκιμο μοναχό Συμεών, ώστε να μην πέσει σε απογοήτευση, του αποκαλύφθηκε με μια θεοφάνεια, η οποία πραγματικά τον έφερε στην πρώτη παραδείσια κατάστασή του. Αλλά, στην πνευματική ζωή, αδελφοί χριστιανοί, συμβαίνει, ένα περίεργο φαινόμενο που λέγεται «παιχνίδι της Χάριτος του Θεού»! Δηλαδή, στο πρώτο στάδιο δίνει ο Θεός την Χάρη Του, την παίρνει έπειτα και πάλι την ξαναδίνει, για να την πάρει πάλι, μετά από κάποιο διάστημα.

Αυτό το κάνει ο Θεός για να γυμνάσει και για να καταρτίσει τον πιστό Του δούλο και να τον φθάσει έτσι στην τελειότητα. Και τώρα, λοιπόν, ο Θεός, θέλοντας να καθάρει την καρδιά του αγωνιστού μοναχού από τα πάθη και να τον ανυψώσει ακόμη περισσότερο, του πήρε πάλι την Χάρη της προσευχής, που του έδωσε. Αλλά ο Συμεών δεν εγκατέλειψε τον αγώνα. Προσευχόταν και ας μην ένοιωθε την προσευχή απολαυστικά, όπως πρώτα.

Η θλίψη και το μαρτύριο που ένοιωθε ο δόκιμος μοναχός αυτήν την φορά είναι ανείπωτα. Έτσι είναι! Για τον άνθρωπο που έζησε την απερίγραπτη αγάπη του Θεού, είναι πραγματικά φρικτό μαρτύριο όταν την χάσει. Και ο δόκιμος Συμεών, ο μετέπειτα μοναχός Σιλουανός, έζησε το μαρτύριο αυτό.

Και το μαρτύριο αυτήν την φορά έγινε ακόμη πιο οδυνηρό, γιατί κάποτε, που σηκώθηκε από το σκαμνί του, για να κάνει την προσευχή του, είδε τον φοβερό δαίμονα που του ζητούσε να τον προσκυνήσει. Τρόμαξε ο Συμεών, αλλά κάθησε πάλι στο σκαμνί του και με θλιμμένη την καρδιά και σκυμμένο το κεφάλι, είπε στον Θεό: «Κύριε, βλέπεις ότι θέλω να προσευχηθώ, αλλά οι δαίμονες δεν με αφήνουν. Τι πρέπει να κάνω, για να μην με ενοχλούν;» Και η ψυχή του άκουσε την απάντηση: «Οι υπερήφανοι έτσι υποφέρουν πάντα από τους δαίμονες».

Και ο Σιλουανός ρώτησε: «Κύριε, δίδαξέ με τι πρέπει να κάνω, για να ταπεινωθεί η ψυχή μου;» Και ο Κύριος μίλησε στην καρδιά του και του είπε: «Κράτα τον νού σου στον άδη και μην απελπίζεσαι»!

Αυτός ο διάλογος ήταν μια θεοφάνεια για τον δόκιμο μοναχό Συμεών, η οποία τον δυνάμωσε πολύ, για να συνεχίσει τον πρώτο του αγώνα. Ιδιαίτερα δυνάμωσε τον Συμεών εκείνος ο λόγος του Θεού, το «μην απελπίζεσαι»!

Έτσι ο Συμεών συνέχιζε τον αγώνα του, δυνατά όπως πρώτα, για να απολαμβάνει όπως πρώτα, τον Θεό στην προσευχή. Και όσο αγωνιζόταν, τόσο του έρχονταν και περισσότερες επισκέψεις της Χάριτος του Θεού. Μάλιστα τώρα η προσευχή του δοκίμου μοναχού είχε μεγάλο πλάτος, αγκάλιαζε όλο τον κόσμο. «Ο αδελφός μας – έλεγε – είναι η ζωή μας»! Και τώρα, με την προσευχή αυτή, άρχισε να κατανοεί ο δόκιμος μοναχός την μεγάλη εντολή, «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν» (Μαρκ. 12,31). Του έγινε ανάγκη η προσευχή για τους άλλους. Στις μακρινές νύκτες έλεγε πολλά στον Θεό για την σωτηρία του κόσμου.

Με πολλές ευχές, † Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας