Οι τοποθετήσεις των Μορφωτικών Ακολούθων στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων

Margus Rava (Πρέσβης της Εσθονίας): Ονομάζουμε MargusRava, είμαι ο Πρέσβης της Εσθονίας και, δυστυχώς, δεν ομιλώ ελληνικά.

Κύριε Πρόεδρε, κύριε Υπουργέ, καταρχήν εκ μέρους και των άλλων συναδέλφων μου από το Διπλωματικό Σώμα θα ήθελα να συγχαρώ όλες τις κυρίες εδώ, αλλά και τη γυναίκα διερμηνέα επίσης για τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας.

Δεύτερον, δεν είμαι εδώ μόνο ως ακόλουθος για εκπαιδευτικά θέματα, αλλά πολλές φορές έχει χρειαστεί στην Πρεσβεία να έχω διάφορες ιδιότητες και αρμοδιότητες και προσπαθώ να κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ και χωρίς να είμαι ακόλουθος για τα θέματα αυτά, θα προσπαθήσω να απαντήσω στα διάφορα ερωτήματα που έχουν τεθεί.

Γενικά η χρηματοδότηση του εκπαιδευτικού συστήματος στην Εσθονία ως ποσοστό του Α.Ε.Π. είναι λίγο καλύτερη από ό,τι στην Ελλάδα, αλλά παρόλα αυτά είναι αρκετά χαμηλή σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ και είναι γύρω στο 6% του Α.Ε.Π..

Η μακροπρόθεσμη στρατηγική του Υπουργείου Παιδείας και της Κυβέρνησης στην Εσθονία είναι να αυξηθεί ο μισθός των εκπαιδευτικών, ούτως ώστε να είναι ίσος ή υψηλότερος με το μέσο όρο του μέσου ατόμου με τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Αυτό που κάνει το κράτος είναι ότι λέει ποια θα είναι λίγο πολύ η διδακτέα ύλη χονδρικά, αλλά ο κάθε διευθυντής έχει τη δυνατότητα και είναι στη διακριτική του ευχέρεια να επιλέξει τα σχολικά βιβλία.

Στην βασική εκπαίδευση είναι δωρεάν τα βιβλία και επίσης και ένα γεύμα είναι δωρεάν για τους μαθητές εκείνους που έρχονται από πιο ασθενείς οικογένειες. Και αυτό για να έχουμε καλά αποτελέσματα στον διαγωνισμό στο πλαίσιο της «Πίζα». Έχουμε καλά αποτελέσματα μέχρι στιγμής και αυτό έχει να κάνει επίσης με το σύστημα που έχουμε.

Είναι διάφορα τα στοιχεία που συνθέτουν την εικόνα αυτή που μας δίνουν αυτά τα καλά αποτελέσματα στους διαγωνισμούς στο πρόγραμμά «Πίζα». Είναι καλά τα στατιστικά στοιχεία σε κάποιες ειδικότητες, αλλά δεν είναι καλά τα αποτέλεσμα ανάλογα με το φύλο ενδεχομένως του μαθητή. Υπάρχουν κάποιες διαφοροποιήσεις στα αποτελέσματα που δίνουμε.

Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην Εσθονία έχει να κάνει με το γεγονός ότι αναφερθήκανε τα δύο εκατομμύρια άδειες θέσεις, λόγω έλλειψης κατάλληλου προσωπικού, πολλοί από αυτούς βρίσκονται και στην Εσθονία. Η μακροπρόθεσμη στρατηγική στην Εσθονία είναι να έχουμε πάνω από 35% φοιτητές που ολοκληρώνουν τη βασική εκπαίδευση, έτσι ώστε να επιλεγούν μετά τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση και το 65% λιγότερο να προχωρά στην υψηλόβαθμη εκπαίδευση, την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Αυτή τη στιγμή, έχουμε μεγαλύτερα ποσοστά στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση και χαμηλότερα ποσοστά κάτω του 30% στην επαγγελματική κατάρτιση.

Σε ό,τι αφορά την μαθητεία που επίσης αναφέρθηκε και εδώ, ο στόχος για το 2020 είναι στην Εσθονία να έχουμε 8.000 θέσεις εργασίας για όσους έχουν ολοκληρώσει μαθητεία σε διάφορες εταιρείες, σε διάφορους τομείς, δηλαδή 25% των φοιτητών σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης.

Αυτή τη στιγμή το ποσοστό αυτό είναι πολύ χαμηλότερο, επομένως υπάρχει μια μεγάλη αναντιστοιχία μεταξύ των απαιτήσεων της οικονομίας και των αποτελεσμάτων του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης. Και στην Εσθονία συμβαίνει αυτό και πρέπει να αντιμετωπιστεί αυτή η αναντιστοιχία, η δυσαναλογία, αν θέλετε, μεταξύ οικονομίας και εκπαιδευτικού συστήματος.

Αυτό σημαίνει και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, σε ό,τι αφορά την έρευνα και την τεχνολογία, έρευνα και ανάπτυξη και τις δαπάνες που γίνονται, βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από το μέσο όρο στην Ευρώπη. Το ποσοστό που δαπανάται για την έρευνα βασίζεται στο τι ανάγκη υπάρχει από τις διάφορες εταιρείες. Πρέπει περισσότερα εδώ να γίνουν και από πλευράς κυβέρνησης.

Ναι, υπάρχουν ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Εσθονία, κάποια από αυτά τουλάχιστον τα οποία είναι αγγλόφωνα. Αγγλικά διδάσκονται επίσης στο πανεπιστήμιο, έχουμε μαθήματα σε αγγλική γλώσσα και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση υπάρχει ένα υποχρεωτικό τεστ στο οποίο πρέπει να συμμετέχουν όλοι οι μαθητές για την ξένη γλώσσα.

Η πρόσβαση στα πανεπιστήμια είναι θέμα των πανεπιστημίων, αυτά καθορίζουν, πώς γίνεται, αλλά γενικότερα από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση αποφοιτούν τόσοι, που αυτοί που είναι καλύτερη, στην ουσία μπαίνουν αυτόματα στα πανεπιστήμια. Δεν ξέρω, ακριβώς, ποια είναι η κλίμακα, αλλά το σύστημα λειτουργεί λίγο πολύ μ’ αυτόν τον τρόπο.

Αυτά είναι, όσο ήθελα, να πω. Θα προσπαθήσω, να σας στείλω κι άλλα στοιχεία σε γραπτό κείμενο και μπορούμε, ν’ ανταλλάξουμε και με τους συναδέλφους εδώ στην Ελλάδα πληροφορίες, να ανταλλάξουμε τα στοιχεία μας, για να μπορέσουμε, να είμαστε σ’ επαφή.

LUKEFEENEY (Αναπληρωτής επικεφαλής της αποστολής της Ιρλανδικής Πρεσβείας): Αγαπητοί συνάδελφοι, ευχαριστούμε πάρα πολύ, που μας προσκαλέσατε, να παραστούμε σήμερα εδώ. Είναι μεγάλη τιμή για μένα, που βρίσκομαι εδώ και πολύ χρήσιμη ευκαιρία ν’ ακούσω για τις εξελίξεις του εθνικού διαλόγου για την εκπαίδευση. Η Ιρλανδία, όπως και η Ελλάδα, θέτει ιδιαίτερη σημασία στην εκπαίδευση.

Με την άδειά σας, κύριε Πρόεδρε, θα σας δώσω μια επισκόπηση του συστήματός μας και κάποιες από τις προκλήσεις και τις εξελίξεις σε κάθε στάδιο. Νομίζω ότι τα περισσότερα ερωτήματα, που έχουν τεθεί, θα καλυφθούν από την παρέμβασή μου, αλλά θα επανέλθω, άμα χρειαστεί στο τέλος.

Πρώτον, τα μικρά παιδιά. Τον Ιανουάριο του 2010 υπήρξε μια πρόβλεψη για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, που καλύπτει 20 ώρες την εβδομάδα για τον χρόνο, αμέσως πριν την είσοδο στο σχολείο, δηλαδή 2-4 ετών. Παρέχεται από τον ιδιωτικό τομέα, κυρίως, μέσω συστήματος άμεσων επιχορηγήσεων. Στο δημοτικό σχολείο με μια παιδοκεντρική προσέγγιση του προγράμματος, που υιοθετήθηκε πρώτη φορά 1971 και επιβεβαιώθηκε κατά τις αναδιατάξεις του 1999. Μετά το Δημοτικό, προσφάτως, λάβαμε μια απόφαση, να μεταρρυθμίσουμε πλήρως το Γυμνάσιο, δηλαδή, μέχρι την ηλικία των 15 ετών. Είναι πολύ μεγάλη πρόκληση για το σύστημά μας σήμερα και θα επανέλθω σε λίγο στο θέμα αυτό.

Γενικά, θεωρούμε ότι οι εξετάσεις πριν από το Πανεπιστήμιο είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο και το πρόγραμμα σπουδών είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο και είναι ανταγωνιστικές οι εξετάσεις για την εισδοχή στο Πανεπιστήμιο.

Μεγάλη πρόκληση στην Ανώτατη Εκπαίδευση είναι η διατήρηση ενός συστήματος υψηλής ποιότητας, που θα διευκολύνει την κάλυψη αυξημένης ζήτησης για επιπλέον θέσεις, γιατί ο πληθυσμός της Ιρλανδίας αυξάνεται και, μάλιστα, σε καιρό με περιορισμένους πόρους. Το δίλημμα της στοίχισης της συμμετοχής της ποιότητας και της χρηματοδότησης δεν είναι κάτι, που αντιμετωπίζει μόνο η Ιρλανδία, όπως γνωρίζουν όλοι σ’ αυτή την αίθουσα.

Θέλουμε, να βάλουμε διεθνή αριστεία μέσα στους θεσμούς μας, μέσα στα ιδρύματα και έχουμε πολλά από τα Πανεπιστήμια, που τα πάνε πολύ καλά σε παγκόσμια αξιολόγηση. Δύο Πανεπιστήμια στο Δουβλίνο είναι μέσα στα 100 καλύτερα Πανεπιστήμια στον κόσμο, όμως δυσκολευόμαστε, να βρούμε την κατάλληλη φόρμουλα χρηματοδότησης, που να είναι δίκαιη για τις οικογένειες και θα δίνει στα Πανεπιστήμια τους πόρους, που χρειάζονται, ώστε να είναι πραγματικά κέντρα αριστείας. Είμαστε εν μέσω ενός διαλόγου επιβολής κάποιων διδάκτρων σε κάποια Πανεπιστήμια. Σήμερα, όμως, απαιτείται μια συμμετοχή των φοιτητών της τάξεως των 3000 € κάθε χρόνο κι αυτό καλύπτεται μερικές φορές και από το κράτος για παιδιά από οικογένειες με χαμηλούς πόρους.

Υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης ειδικών δεξιοτήτων, που είναι απαραίτητες στην αγορά εργασίας. Περίπου το 15% των προϋπολογισμών των σχολείων έχει, να κάνει με τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης των παιδιών με ειδικές ανάγκες. Το ερώτημα είναι το πόσο αποτελεσματικές είναι οι παρεμβάσεις, που γίνονται. Δεν έχει, να κάνει με την ανάπτυξη της χρηματοδότησης, αλλά το θέμα είναι, τα χρήματα να πιάνουν τόπο. Υπάρχει η δημόσια εκπαίδευση, παντού. Εάν επιλέξεις, υπάρχει και η ιδιωτική εκπαίδευση. Το 5% των μαθητών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση πάνε σε ιδιωτικά σχολεία.

Είχαμε εκλογές πριν από δέκα ημέρες, αλλά δεν έχουμε νέα Κυβέρνηση.

Η προηγούμενη κυβέρνηση έκανε μια προσπάθεια να μεταρρυθμίσει την προσέγγισή μας, μέχρι σχετικά πρόσφατα η εστίαση της εκπαιδευτικής πολιτικής ήταν στην διεύρυνση του συστήματος να μεγαλώσει, να υπάρξουν περισσότερες ή ίσες ευκαιρίες και να απελευθερώνονται τα ταλέντα των μαθητών. Από την προσχολική ηλικία η έμφαση τίθεται στην ποιότητα από την αρχή μέχρι το τέλος. Την ποιότητα του προγράμματος σπουδών, την ποιότητα της εκπαίδευσης των εκπαιδευτών και των διευθυντών τόσο στην αρχική εκπαίδευση των δασκάλων όσο και στην διαρκή εκπαίδευση αυτών.

Η Ιρλανδία έχει την τρίτη μεγαλύτερη ετήσια δαπάνη ανά μαθητή σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ για τη δημόσια εκπαίδευση. Το πρόβλημα της Ιρλανδίας δεν είναι ότι υπάρχουν λίγα χρήματα, είναι ο τρόπος με τον οποίο δαπανούμε τα χρήματα αυτά και το πώς αξιοποιούμε τη διδασκαλία, αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε εμείς. Για να είμαι ειλικρινής, η πτώση στη βαθμολογία PISA ήρθε σαν σοκ στο σύστημά μας και προσπαθούμε να ανταπεξέλθουμε.

Η νέα μεταρρύθμιση αφορά το γυμνάσιο. Έχει ξεκινήσει μια νέα διαδικασία για τα γυμνάσια και θα υπάρξουν νέα πρότυπα. Υπάρχουν όμως ανησυχίες για ολόκληρο το σύστημα. Το προηγούμενο μοντέλο των εξετάσεων στην ηλικία των 15 νομίζουμε, ότι ήταν ξεπερασμένο και ήταν εκτός των διεθνών πρακτικών. Πολλοί μαθητές έφευγαν από το σχολείο μετά από αυτές τις εξετάσεις, όταν ξέραμε ότι έπρεπε να μείνουν. Η νέα προσέγγιση στοχεύει στο να αλλάξει αυτό. Η ιδέα είναι ότι εάν στρέψουμε την προσοχή μας από αυτό του τι διδάσκονται οι μαθητές, στο πώς διδάσκονται οι μαθητές και να ενθαρρύνουμε την ανεξάρτητη σκέψη και την εμπλοκή στην εκπαίδευση, νομίζουμε, ότι θα έχουμε μαθητές που είναι πιο ευέλικτοι, πιο ικανοί να προσαρμόζονται σε ολοένα και μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα μάθησης.

Οι βαθμοί αποκτώνται μέσω από την αποδοσή τους. Αξιολογούνται μέσω εξετάσεων και προφορικών εξετάσεων. Θα υπάρχουν εσωτερικές διαδικασίες εξέτασης. Οι δάσκαλοι και τα σωματεία τους, δεν ήταν πρόθυμοι στις αλλαγές της αξιολόγησης και νομίζουνε, ότι η δικαιοσύνη έρχεται μέσα από εξωτερικά συστήματα αξιολόγησης. Η κυβέρνηση όμως, θέλει να βεβαιώσει τους καθηγητές ότι θα υπάρξει επίβλεψη.

Το σημαντικό στην Ιρλανδία είναι η υποστήριξη, οι χορηγίες των σχολείων. Τα περισσότερα ιδιωτικά σχολεία στην Ιρλανδία ανήκουν στην καθολική εκκλησία. Υπάρχει, λοιπόν, ένας πλουραλισμός επιλογών στην Ιρλανδία. Από το 2011 έχει υπάρξει ένα πρόγραμμα υποστήριξης και χορηγίας νέων σχολείων, καθώς οι γονείς μπορούν να εκφράσουν την προτίμησή τους για συγκεκριμένο μοντέλο. Οπότε, έχουν δημιουργηθεί 27 νέα σχολεία με διαφορετικά μοντέλα χορηγίας. Απαιτείται περισσότερη δουλειά για να υπάρχει περισσότερη ένταξη, αλλά είναι μια πολύ σταδιακή διαδικασία αυτή που ακολουθούμε τώρα.

Για να επανέλθω σε κάποια από τα ερωτήματα που τέθηκαν.

Αναφορικά με το ΑΕΠ κόμμα δαπανούμε το 5%, 9 δισ. € περίπου, και τα βιβλία παρέχονται δωρεάν για τους φτωχότερους μαθητές . Υποτίθεται ότι πρέπει να επιστρέφονται στο τέλος του έτους .

Η μονιμότητα ισχύει, δηλαδή υπάρχει μόνιμη απασχόληση των καθηγητών. Υπάρχουν οικονομικά κίνητρα για τους δασκάλους, υπάρχει η εσωτερική και η εξωτερική αξιολόγηση των δασκάλων, οι διευθυντές των σχολείων έχουν ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα θητείας και ορίζονται από ένα Συμβούλιο του σχολείου.

Ο μέγιστος αριθμός μαθητών ανά τμήμα, αυτό είναι ένα θέμα το οποίο έχει υπάρξει εν μέσω της κρίσης, ήταν περίπου στα 19:1, τώρα είμαστε στο 15,5:1 και 18:1 στα Ειδικά Σχολεία για μειονεκτούντους μαθητές.

Αναφορικά με την ειδική εκπαίδευση, δαπανούμε περίπου το 20% του συνολικού προϋπολογισμού σε παιδιά με ειδικές ανάγκες, αλλά έχουμε και ιδιωτικά πανεπιστήμια και ιδιωτικά σχολεία.

Έχουμε όμως διαπιστώσει, ότι το να παρέχουμε πάρα πολλές επιλογές σε Τριτοβάθμιο επίπεδο, είναι η καλύτερη λύση. Κάποιοι, θέλουν να πάνε σε Τεχνικές Σχολές και να έχουνε μία εκπαίδευση και κατάρτιση στοχευμένη για την αγορά εργασίας και θέλουν μετά από τρία χρόνια Τεχνικής Εκπαίδευσης να βρουν μια δουλειά. Ο καλύτερος τρόπος που μάθαμε ότι μπορεί να γίνει αυτό, είναι να δουλέψουμε, ταυτόχρονα με τον ιδιωτικό τομέα, για να αναπτύξουμε το πρόγραμμα σπουδών και ταυτόχρονα, προσφέρουμε και ένα ευρύ φάσμα Ακαδημαϊκών ευκαιριών και Πανεπιστημιακών ευκαιριών.

Σ’ αυτό το σημείο, θα ήθελα να κλείσω και να δώσω το λόγο και σε άλλους συναδέλφους μου.

Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.

MANUELGRAINHADOVALE(Σύμβουλος Πρεσβείας – Προϊστάμενος του Προξενικού Τμήματος της Πορτογαλίας): Καταρχάς, σας ευχαριστώ πολύ και για τον τρόπο που μας υποδεχτήκατε, κύριε Πρόεδρε, αλλά και για την πρόσκληση.

Επίσης, σας ευχαριστούμε πολύ και για το ενδιαφέρον που δείξατε για τα δικά μας Εκπαιδευτικά Συστήματα.

Είμαι ο κ. ManuelGrainhadoVale, από την Πορτογαλική Πρεσβεία στην Αθήνα και θα σας πω, ότι δεν έχουμε συγκεκριμένο τμήμα για θέματα εκπαίδευσης στην Πρεσβεία της Αθήνας.

Επομένως, θα κάνω ότι καλύτερο μπορώ, ως Σύμβουλος Πρεσβείας και θα σας δώσω και μια σύντομη περιγραφή του δικού μας Συστήματος.

Θα χρησιμοποιήσω αυτή την ευκαιρία που μας δίνετε σήμερα και θα σας προσκομίσουμε και αργότερα, ενδεχομένως, γραπτώς περισσότερες λεπτομέρειες.

Κατ’ αρχάς, θα ήθελα εκ μέρους του Υπουργείου Παιδείας της χώρας μας, να εκφράσω την προθυμία μας να συνεργαστούμε με τον Υπουργό, κ. Φίλη, και με χαρά, θα προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε τις διμερείς μας σχέσεις με την Ελλάδα, ειδικά σε αυτό το θέμα – σε αυτό τον τομέα.

Η Παιδεία, είναι ένας τομέας που σε Ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει ένα μεγάλο περιθώριο και σε επίπεδο Εθνικών δυνατοτήτων, αλλά και στο θέμα της ενσωμάτωσης στην Ευρώπη, έχει λειτουργήσει αρκετά καλά, κάπως επιτυχώς στα διάφορα Εθνικά Εκπαιδευτικά Συστήματα, όπως το «ERASMUS» που αναφέρθηκε κάποια στιγμή και νομίζω, ότι είναι μία επιτυχής περίπτωση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, επιτυχής ιστορία και χαιρόμαστε που μπορούμε να την αναπτύξουμε ακόμη περισσότερο.

Θα προσπαθήσω, γιατί κρατούσα σημειώσεις για τις διάφορες ερωτήσεις, σίγουρα ίσως κάποιες από αυτές να μην τις άκουσα ή τις έχασα εν τω μεταξύ, αλλά θα σας κάνω μία σύντομη περιγραφή και θα προσπαθήσω να απαντήσω και στις ερωτήσεις.

Σε ό,τι αφορά, το πώς επιλέγουμε το Διδακτικό Προσωπικό. Η επιλογή, γίνεται μετά από δημόσιο διαγωνισμό, οι Διευθυντές διορίζονται από το Υπουργείο.

Σε ό,τι αφορά τα βιβλία: Ναι, έχουμε ένα Σύστημα λίγο-πολύ, όπου το Υπουργείο, εγκρίνει κάποια σχολικά βιβλία. Το σχολείο, μπορεί μετά να επιλέξει τα βιβλία, μέσα από αυτά που προτείνει το Υπουργείο.

Σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση: Το Σύστημα Αξιολόγησης, θα έλεγα, ότι ακόμη το επεξεργαζόμαστε.

Πριν από 2 χρόνια, έγινε μία μεταρρύθμιση που δεν εφαρμόστηκε και επομένως, ακόμη το συζητάμε και θα δούμε, το πώς θα το εξελίξουμε το θέμα της Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού Προσωπικού.

Δεν μπορώ να δώσω πάρα πολλά δεδομένα, αυτό που μπορώ να σας πω, είναι πως πολλά πρέπει να γίνουν και κυρίως σε σχέση με την Τεχνική Κατάρτιση, πιστεύω ότι μπορούμε μάλλον να κάνουμε ακόμη πολλές βελτιώσεις.

Η τεχνική κατάρτιση θα πρέπει να εξελιχθεί κι άλλο. Κάποια πανεπιστήμια το έχουν αναπτύξει αυτό για να ανταποκριθούν. Κάποια πανεπιστήμια σήμερα, δύο στην Πορτογαλία, θεωρήθηκαν από τα καλύτερα του κόσμου. Κάποια είναι σε καλύτερη θέση από άλλα. Στο σύστημα μας έχουμε ιδιωτικά και κρατικά πανεπιστήμια τα οποία συνυπάρχουν. Σε κάποια πανεπιστήμια έχουμε διδακτέα ύλη που διδάσκεται στα αγγλικά, αλλά και στα πορτογαλικά, βεβαίως.

Σε σχέση με την αξιολόγηση της διαδικασίας της Μπολόνια, δεν είμαι ειδήμων οπότε δεν θα τολμήσω καν να εκφράσω, εδώ σε αυτή τη συνάντηση με τόσους ανθρώπους που συμμετέχουν τόσο πολύ στην εκπαίδευση, να πω εγώ οτιδήποτε για τη διαδικασία της Μπολόνια. Θα ήθελα να πω όμως ότι κατά πάσα πιθανότητα υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο αγγλοσαξονικό και αμερικανικό σύστημα και το σύστημα της Ευρώπης, της ηπειρωτικής Ευρώπης. Ίσως η διαδικασία της Μπολόνια έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερη ευελιξία στα βασικά μας εκπαιδευτικά συστήματα που είναι πιο παραδοσιακά. Οι αξιολογήσεις των πανεπιστημίων είναι αρκετά καλές, αλλά η εκπαίδευση είναι πιο κλασικού τύπου, αν θέλετε.

Σε σχέση με ένα άλλο ερώτημα, ναι η εκπαίδευση, η παιδεία θα πρέπει να χρηματοδοτείται από το κράτος. Επομένως, το κράτος έχει την υποχρέωση και εμάς προβλέπεται στο Σύνταγμα μας το κράτος να βρίσκει τους πόρους προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η εκπαίδευση για όλο τον πληθυσμό.

Στο ερώτημα σχετικά με την παραπαιδεία. Ναι μπορεί και το κράτος στην περίπτωσή μας να ενισχύσει οικονομικά τα μαθήματα αυτά, προβλέπεται και αυτό.

Σε ό,τι αφορά τα παιδιά με ειδικές ανάγκες σε επίπεδο σχολείου, στο επίπεδο δηλαδή της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, της βασικής εκπαίδευσης, έχουμε και τα δύο συστήματα. Έχουμε τα ιδιωτικά και τα κρατικά σχολεία, όπου τα παιδιά με ειδικές ανάγκες πηγαίνουν στο σχολείο μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά. Έχουμε σχολεία που εξειδικεύονται περισσότερο. Υπάρχει σύστημα ποσοστώσεων, όπου παιδιά με ειδικές ανάγκες έχουν πρόσβαση στα πανεπιστήμια και βέβαια υπάρχουν κάποιες τεχνικές προδιαγραφές για τα πανεπιστήμια προκειμένου να υπάρχει πρόσβαση στους φοιτητές με ειδικές ανάγκες.

Στο σχέση με το θέμα της «διαρροής εγκεφάλων» -το brain drain- και αυτό είναι ένα θέμα το οποίο συζητείται πάρα πολύ δημόσια και στην Πορτογαλία. Άνθρωποι με υψηλά προσόντα φεύγουν από τη χώρα και αναζητούν καλύτερη εργασία σε μια άλλη χώρα στην Ε.Ε.. Αυτό έχει τραβήξει την προσοχή και των μέσων μαζικής ενημέρωσης. Βεβαίως, χαιρόμαστε μεν που έχουμε ένα σύστημα όπου μπορούν οι άνθρωποι να αποφοιτήσουν και διαθέτουν τα προσόντα να πάνε στο εξωτερικό για να αναζητήσουν καλύτερες ευκαιρίες, αλλά από την άλλη πλευρά ναι υπάρχει αυτό το πρόβλημα ότι οι άνθρωποι αυτοί, η εκπαίδευση τους αυτή, στην ουσία είναι σε όφελος της χώρας στην οποία στο τέλος πηγαίνουν.

Είμαι βέβαιος πως έχω αφήσει αναπάντητα πολλά ερωτήματα τα οποία θα απαντήσω με μεγάλη μου χαρά στο μέλλον γραπτώς και θα αποστείλω τις απαντήσεις στην επιτροπή. Να τονίσω πάντως ότι σε ό,τι αφορά το δικό μας σύστημα η εμπειρία που έχουμε: Είχαμε μεν μεγάλη πρόοδο τη δεκαετία του 1970, μετά την επανάσταση του 1974 , για να σας δώσουμε έτσι μια ιδέα. Νομίζω πως η Ελλάδα έχει λίγο-πολύ την ίδια εμπειρία, έχουμε την υποχρεωτική εκπαίδευση, το 1974 ήταν οι τέσσερις πρώτες τάξεις του δημοτικού, τώρα είναι μέχρι τα 12 έτη η υποχρεωτική εκπαίδευση. Επομένως αυτό είναι μια μεγάλη εξέλιξη. Τα πανεπιστήμια σε αυτά τα σαράντα χρόνια έχουν προοδεύσει πάρα πολύ. Δύο βασικά πανεπιστήμια, ένα στην Λισαβόνα και ένα στο Πόρτο έχουν ένα δίκτυο πάνω από 20 πανεπιστημίων διεθνώς με πολύ καλή αξιολόγηση και ούτω καθεξής. Από την άλλη πλευρά ναι θα έλεγα πως βέβαια η επιτυχία του συστήματος είναι σημαντική. Έχουμε τα ίδια προβλήματα λίγο-πολύ παρότι τα-ναι έχουμε ιδιωτικά πανεπιστήμια και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια μπορούν να έχουν τους δικούς τους πόρους- αλλά ναι η χρηματοδότηση είναι πάντοτε ένα ζήτημα ειδικά όταν κατά καιρούς αισθανόμαστε την πίεση της κοινωνικής κρίσης, λόγω των οικονομικών εξελίξεων στη χώρα και κυρίως όταν πρέπει να αντιμετωπίσεις θέματα όπως το προσφυγικό, νέοι πόροι. Είναι ένας σημαντικός παράγοντας, προσπαθούμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε και με χαρά θα σας προωθήσουμε πολλά περισσότερα και συγκεκριμένα στοιχεία για να απαντήσουμε στις ερωτήσεις που ακούσαμε εδώ σήμερα. Σας ευχαριστώ πολύ.

JAANAOIKARINENVASILOPOULOS(Υπεύθυνη για θέματα Εμπορικά και Τύπου της Φινλανδίας): Θα προσπαθήσω να δώσω στα ελληνικά μια εικόνα του Φινλανδικού εκπαιδευτικού συστήματος. Κύριε Υπουργέ, κύριοι Βουλευτές, θα με συγχωρέσετε για τα λάθη στα Ελληνικά μου, αλλά θα κάνω μια προσπάθεια. Η μεγαλύτερη μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος στη Φινλανδία έγινε τη δεκαετία του 1970, ειδικά της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και όλες οι υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις έγιναν πάνω σε αυτή την βασική μεταρρύθμιση, και εκεί απαιτήθηκε η συνεργασία όλων των φορέων: Του κράτους, της εκπαιδευτικής κοινότητας και της επιχειρηματικής κοινότητας. Αυτή η συναίνεση όλων των φορέων εξασφάλισε ότι δεν έγιναν κάποιες αλλαγές όταν άλλαξε η κυβέρνηση. Διατηρήθηκε η ίδια λογική στο εκπαιδευτικό σύστημα όλα αυτά τα χρόνια. Μεταρρυθμίσεις σε διάφορους τομείς έχουν γίνει κατά διαστήματα. Η Φινλανδία δαπανά περίπου 6,4% του Α.Ε.Π. στην εκπαίδευση. Για την έρευνα και ανάπτυξη περίπου 1% του Α.Ε.Π. και η κυριότερη ευθύνη ανήκει βέβαια στο Υπουργείο Παιδείας αλλά και στο Υπουργείο Οικονομίας υπάρχουν κάποιες αρμοδιότητες όσον αφορά κάποια ινστιτούτα. Αλλά η βασική ευθύνη είναι στο Υπουργείο Παιδείας. Στην Φινλανδία υπάρχουν μόνο δημόσια πανεπιστήμια αλλά και στον τομέα των πανεπιστημίων βέβαια έχουν γίνει κάποιες μεταρρυθμίσεις και έχει αλλάξει η νοοτροπία των πανεπιστημίων. Πλέον από το 2010 έγινε μια νομοθεσία , που τα πανεπιστήμια έπρεπε να διαλέξουν για το αν θα είναι νομικά πρόσωπα σε μορφή εταιριών η θα είναι σε μορφή ιδρυμάτων.

Έχουν αυτονομία κινήσεων, το κράτος τους εξασφαλίζει το 65% με 66% της χρηματοδότησης και την υπόλοιπη χρηματοδότηση πρέπει να την πάρουν από χορηγίες, από κάποια προγράμματα της Ε.Ε. ή από κάποιους άλλους φορείς της Φιλανδίας, που προσφέρουν χρήματα γι’ αυτό το σκοπό. Άρα, τα πανεπιστήμια ανταγωνίζονται για το υπόλοιπο ποσοστό μεταξύ τους και με αυτό τον τρόπο βελτιώνουν τις πρακτικές τους και τις προτάσεις τους, όταν για ένα ποσοστό πρέπει να ανταγωνίζονται μεταξύ τους.

Σχετικά με την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, από τη Φιλανδία ξεκίνησε το ολοήμερο σχολείο και τα γεύματα από τη δεκαετία του ΄70. Τα μαθήματα, στις πρώτες τάξεις, είναι 19 ώρες την εβδομάδα, είναι ελάχιστες ώρες. Στη Φιλανδία μπορεί να διαφέρουν αυτά, από δήμο σε δήμο, γιατί οι δήμοι έχουν μεγάλες αρμοδιότητες στον τομέα της παιδείας. Το κράτος καθορίζει το γενικό περιεχόμενο, δηλαδή τι πρέπει να μάθουν τα παιδιά, οι δήμοι έχουν τα σχολεία στην αρμοδιότητά τους, έχουν σχολικές επιτροπές και επιλέγουν και τους εκπαιδευτικούς. Άρα, οι εκπαιδευτικοί είναι, κατά κάποιο τρόπο, δημοτικοί υπάλληλοι, δεν είναι κρατικοί υπάλληλοι. Όλες οι κενές θέσεις καθορίζονται από τους δήμους και όσοι εκπαιδευτικοί θέλουν να δουλέψουν σε συγκεκριμένο δήμο, βλέπουν τις κενές θέσεις και κάνουν τις αιτήσεις τους. Δηλαδή, στη Φιλανδία δεν υπάρχει κάποια κεντρικό σύστημα κατανομής των εκπαιδευτικών.

Σχετικά με το εάν υπάρχουν φροντιστήρια. Στη Φιλανδία δεν γνωρίζουμε καν τη λέξη φροντιστήριο, όλα τα μαθήματα γίνονται μέσα στο σχολείο, όλες οι ξένες γλώσσες, οι τέχνες, η μουσική, γίνονται μέσα στο σχολείο. Έτσι, οι οικογένειες, πέρα από τη βαριά φορολογία, που πληρώνουν στο κράτος, δεν χρειάζεται να δαπανήσουν γι’ αυτό το σκοπό κάποια χρήματα.

Σχετικά με κάποιες ερωτήσεις, που είχατε θέσει. Συνήθως, οι διευθυντές των σχολείων έχουν πάρει κάποια μαθήματα μάνατζμεντ σχολείων, άρα πρέπει να έχουν κάποιες παραπάνω γνώσεις από ένα μέσο εκπαιδευτικό και επιλέγονται πάλι από τους δήμους, σε συνεργασία με τα σχολεία.

Η δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια αρκετά στη Φιλανδία και είναι μια ελκυστική πλέον επιλογή για τους μαθητές, μετά την υποχρεωτική εκπαίδευση. Περίπου το 42% των μαθητών επιλέγει τη δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση και το 50% περίπου τα λύκεια.

Αυτή, ήταν μια συνειδητή πολιτική της πολιτείας, ότι δεν χρειάζεται όλοι να πάνε στο λύκειο, διότι μετά βλέπουμε ότι δεν θέλουν να ακολουθήσουν το δρόμο των πανεπιστημίων και θα χάσουν έτσι τρία χρόνια σε θεωρητικές σπουδές, αντί να πάνε στις επαγγελματικές σχολές, που τελικά κατέληγαν μετά το λύκειο, έτσι και αλλιώς.

Η δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση θεωρείται εξίσου καλή όσο και η γενική εκπαίδευση, διότι δίνει, από το 1904 κιόλας, την πρόσβαση στους αποφοίτους των επαγγελματικών σχολών στα πανεπιστήμια, βέβαια με τις εισαγωγικές εξετάσεις, που ισχύουν στη Φιλανδία για τα πανεπιστήμια.

Αυτή τη στιγμή τα πανεπιστήμια μπορούν να διαλέξουν τον τρόπο εισαγωγής, δηλαδή κάθε σχολή μπορεί να διαλέξει τον τρόπο εισαγωγής βάσει των βαθμών στις απολυτήριες εξετάσεις – είναι κάτι παρόμοιο με τις πανελλαδικές στην Ελλάδα – που γίνεται σε όλη τη χώρα μια συγκεκριμένη στιγμή.

Είναι κάποιες σχολές, όπως οι τεχνολογικές, δηλαδή σαν τα Πολυτεχνεία, που μπορεί να διαλέξουν βάσει των βαθμών μαθηματικών και φυσικών γιατί θεωρείται ότι έχοντας πετύχει καλούς βαθμούς σ’ αυτά μπορούν να ακολουθήσουν και το πρόγραμμα τους. Είναι άλλες σχολές, όπως είναι οι παιδαγωγικές, που χρειάζονται εισαγωγικές εξετάσεις σε συγκεκριμένα μαθήματα και περνάνε και από μια συνέντευξη. Αυτοί που μπαίνουν στο shortlist, δηλαδή των υποψηφίων περνάνε από μια συνέντευξη για να δουν αν έχουν επικοινωνιακές ικανότητες, αν κάνουν για αυτό το επάγγελμα.

Άρα, οι εκπαιδευτικοί έχουν περάσει από μια αρκετά αυστηρή διαδικασία επιλογής πριν φθάσουν στο επάγγελμα αυτό και γι’ αυτό, οι εκπαιδευτικοί στην Φινλανδία έχουν αρκετή αυτονομία στη δουλειά τους. Οι σπουδές τους είναι υποχρεωτικά στο επίπεδο master και στην Φινλανδία είναι το 3 συν 2 χρόνια που κάθε μαθητής που έχει περάσει στο πανεπιστήμιο έχει το δικαίωμα να πάρει το πτυχίο του σε επίπεδο master. Δεν χρειάζεται να κάνει αίτηση για ξεχωριστό πρόγραμμα, μόλις μπει στο πανεπιστήμιο έχει το δικαίωμα να τελειώσει το πτυχίο του σε επίπεδο master.

Αν έχετε κάποιες άλλες ερωτήσεις, ευχαρίστως να απαντήσω.

MIKAELHAUTCHAMP(Διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδας): Κύριε Υπουργέ, αξιότιμα μέλη του κοινοβουλίου, σας ευχαριστούμε πολύ για την πρόσκληση. Είναι τιμή για μένα και για όλους μας, να βρισκόμαστε εδώ. Θα ήθελα να σας παρουσιάσω την τελευταία πιο σημαντική μεταρρύθμιση στο εκπαιδευτικό σύστημα στην Γαλλία, που θα απαντήσει μια συγκεκριμένη ερώτηση ως προς την ενσωμάτωση των νέων στο σχολείο και το οποίο αντιμετωπίζει επίσης, κάποια άλλα θέματα που έχουν αναφερθεί σήμερα εδώ, σ’ αυτή τη συζήτηση.

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ για τα σχολεία, η επιτυχία των σχολείων βοηθά πάρα πολύ στην κοινωνικο – οικονομική εξέλιξη. Επομένως, τα σχολεία θα πρέπει να έχουν αυτό το στόχο, έτσι ώστε οποιοδήποτε κοινωνικό χάσμα να καλύπτεται. Το γαλλικό Υπουργείο Παιδείας εφήρμοσε πολιτική αναδιοργάνωσης των δημοσίων σχολείων, προκειμένου να δώσει τέλος στην αποτυχία στο σχολείο, που είναι και το πιο σημαντικό στοιχείο και να ξεκινήσει μια συζήτηση για το πώς το κράτος θα διαχειρίζεται τα σχολεία πιο σωστά.

Επομένως, θέλουμε να διορθώσουμε τις διάφορες κοινωνικο – οικονομικές ανισορροπίες που υπάρχουν στα σχολεία. Η πολιτική αυτή βασίζεται σε δύο βασικές αρχές. Η πρώτη είναι η παιδαγωγική αναδιοργάνωση, δίνοντας προτεραιότητα στην εκπαίδευση, κυρίως από παιδαγωγικής άποψης, καθότι οι πρόσφατες επιτυχίες που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής, καταδεικνύουν πως η επιτυχία του σχολείου για τους μαθητές που έρχονται από χαμηλότερες κοινωνικές ομάδες, οι διάφορες παιδαγωγικές και εκπαιδευτικές πρακτικές που εφαρμόζονται, δείχνουν να φέρνουν αποτελέσματα. Επίσης, η συλλογική εργασία και προσπάθεια και η κατάρτιση βοηθά. Είναι σημαντικό οι δάσκαλοι και η διοίκηση του σχολείου να συνεργάζονται ομαδικά και να οργανώνονται σε διάφορα δίκτυα. Οι αρμοδιότητες των διδασκόντων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχουν αλλάξει, λαμβάνοντας υπόψη πως πρέπει να αφιερώνεται περισσότερος χρόνος στην ομαδική προσπάθεια, σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση.

Το Υπουργείο, λοιπόν, έχει θέσει 14 μέτρα σε τρεις άξονες, που θα βοηθήσουν τα σχολεία και τους μαθητές.

Τα πρώτα σχολεία θα πρέπει να αναπτύξουν την εκπαιδευτική τους πείρα. Στην ουσία, σύμφωνα με το πρώτο μέτρο, θα πρέπει να εστιάσουμε στην εκπαίδευση των παιδιών από την προνηπιακή ηλικία, διότι είναι πολύ σημαντική για την επιτυχία τους αργότερα, κυρίως από χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα.

Θα πρέπει να αυξήσουμε τον αριθμό των διδασκόντων. Το μετρό συνεπάγεται περισσότερους δασκάλους σε κάθε σχολείο, καθώς επίσης και αναπληρωματικούς, για να ενισχύεται το συλλογικό έργο των δασκάλων, έτσι ώστε να εντοπίζονται οι ανάγκες των μαθητών και να βοηθούνται κατά την κατάρτισή τους.

Το τρίτο μέτρο, έχει να κάνει με τη συνεχή υποστήριξη των παιδιών μέχρι το τέλος της σχολικής ημέρας, δηλαδή, γύρω στις 4:30 το απόγευμα στη Γαλλία, κυρίως για τους μαθητές της έκτης τάξης. Σε αυτό το έτος οι μαθητές χρειάζονται περισσότερο βοήθεια και να καθοδηγούνται στον ελεύθερο χρόνο τους.

Το τέταρτο μέτρο, έχει να κάνει με τη χρήση της πληροφορικής στις δραστηριότητες των μαθητών, όπως για παράδειγμα στα μαθηματικά.

Το πέμπτο μέτρο έχει να κάνει με την καλλιέργεια των φιλοδοξιών και της περιέργειας των παιδιών, για να τα βοηθήσουμε να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και τον δρόμο τους.

Το έκτο μέτρο είναι πολύ συγκεκριμένο και αφορά τη δημιουργία σχολείων για μαθητές από πιο μετριοπαθή προέλευση, ώστε να έχουν, κατά κάποιο τρόπο, στέγαση κοντά στο σχολείο για να μπορούν να πηγαίνουν σε αυτό. Επομένως, να υπάρχουν οικοτροφεία κοντά στα σχολεία για αυτά τα παιδιά. Η Γαλλική Κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει κάποια επένδυση για να ανταποκριθεί σε αυτή την ανάγκη των μαθητών.

Η δεύτερη ομάδα δέσμης μέτρων, είναι ότι θέλουμε καλά καταρτισμένες εκπαιδευτικές ομάδες, να υπάρχει μια συλλογικότητα που να είναι αφιερωμένη στην κατάρτιση και στην ομαδική εργασία. Οι μαθητές είναι σημαντικό να παρακολουθούνται στενά και γι’ αυτό έχει γίνει ένα σχέδιο συνεχιζόμενης κατάρτισης, προκειμένου να δοθούν περισσότερα κίνητρα για ομαδική συνεργασία.

Η Κυβέρνηση της Γαλλίας έχει αποφασίσει να προσλάβει 60.000 νέους δασκάλους μέσα στα επόμενα 5 χρόνια, κάτι το οποίο αποτελεί προτεραιότητα.

Η τρίτη δέσμη μέτρων, έχει να κάνει με ένα πλαίσιο για την προώθηση της κατάρτισης. Έχουν δημιουργηθεί συγκεκριμένα δίκτυα γύρω από τις βέλτιστες πρακτικές, συγκεκριμένα, στην παιδαγωγική δομή. Η ακαδημαϊκή εμπειρία είναι σημαντική για τις δραστηριότητες αυτών των δικτύων που έχουν δημιουργηθεί. Αυτό μπορεί να παρουσιαστεί ως ένα μικρό μέτρο, αλλά στο γαλλικό πλαίσιο σημαίνει, ότι οι γονείς κάθε πρωί θα γίνονται δεκτοί στο σχολείο, θα αυξηθεί ο δεσμός των γονέων με την ζωή στο σχολείο και έτσι θα οργανώνεται καλύτερα η κοινότητα των γονέων και των δασκάλων.

Το τελευταίο μέτρο έχει να κάνει με τη δημιουργία 13.000 θέσεων εργασίας για βοηθούς σε θέματα ασφάλειας. Ελεγκτών, κατά κάποιον τρόπο, καθότι έχουμε θέματα βίας σε κάποια από τα γαλλικά σχολεία.