Ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο θα επικρατήσει στην αγορά των ακινήτων με την αλλαγή του χρόνου. Το «πάγωμα» του ΦΠΑ στην οικοδομική δραστηριότητα, η θέσπιση της έκπτωσης φόρου 40% για τις επισκευές ακινήτων, αλλά και το πάγωμα του φόρου υπεραξίας δημιουργούν ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον το οποίο ενδείκνυται για την έκδοση περισσότερων οικοδομικών αδειών, για την αύξηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας αλλά και για την εντατικοποίηση των επισκευών ακινήτων με στόχο την εξασφάλιση υψηλότερων εισοδημάτων από ενοίκια.

Από την άλλη, υπάρχει και ο παράγοντας «νέες αντικειμενικές αξίες». Οι τιμές της εφορίας θα πρέπει να επικαιροποιηθούν –αυτό συνιστά συμφωνία με τους θεσμούς- κάτι που σημαίνει ότι σε αρκετές περιοχές της χώρας θα υπάρξουν και σημαντικές αυξήσεις. Το 2020, εκτός απροόπτου δεν θα φέρει νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ καθώς στις εξαγγελίες του πρωθυπουργού δεν ενσωματώθηκε η δεύτερη φάση της μείωσης κατά 10%. Έτσι, ο συνολικός λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ κατά την επόμενη χρονιά είναι πιθανό να είναι αυξημένος για τους ιδιοκτήτες ακινήτων σε περιοχές όπου θα υπάρξει αύξηση των αντικειμενικών αξιών.

Η κυβέρνηση αποδέχτηκε πρόταση που είχε υποβληθεί εδώ και καιρό από τους κατασκευαστές για να προχωρήσει στην αναστολή του ΦΠΑ. Ουσιαστικά, στήνεται σκηνικό αντίστοιχο με αυτό του 2005. Ήταν το τελευταίο έτος πριν από την επιβολή του ΦΠΑ στις μεταβιβάσεις ακινήτων και τότε οι κατασκευαστές έσπευσαν να εκδώσουν μαζικά οικοδομικές άδειες για να δημιουργήσουν ένα «στοκ» ακινήτων που απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ.

Με το ισχύον καθεστώς, όποιος δεν πληροί τα κριτήρια για την απόκτηση κύριας κατοικίας πρέπει να πληρώσει ΦΠΑ για να αγοράσει νεόδμητο ακίνητο. Και ο συντελεστής, υπολογίζεται με 24%. Μόνο όποιος πληροί τα κριτήρια πρώτης κατοικίας μπορεί να αγοράσει χωρίς να πληρώσει φόρο (αν καλύπτεται από το αφορολόγητο) ή να επιβαρυνθεί με συντελεστή 3% για το τμήμα του ακινήτου που ξεπερνά το αφορολόγητο. Ωστόσο, με τις κληρονομιές και τις γονικές παροχές ακινήτων, πολύ λίγοι είναι πλέον αυτοί που πληρούν το κριτήριο της πρώτης κατοικίας.

Το οικονομικό κίνητρο για την αγορά ακινήτου χωρίς ΦΠΑ είναι πολύ μεγάλο. Ο ΦΠΑ 24% φεύγει από τη μέση και προστίθεται ο φόρος μεταβίβασης 3%. Ουσιαστικά, δημιουργείται ισχυρό κίνητρο για την αγορά νεόδμητου ακινήτου.

Από την άλλη, η έκπτωση φόρου 40% για τις επισκευές ακινήτων, συνιστά πολύ ισχυρό κίνητρο για να γίνουν παρεμβάσεις στα ακίνητα με την έκδοση τιμολογίων. Οι ιδιοκτήτες θα μπορούν αυτό το 40% να το συμψηφίσουν είτε με τον φόρο εισοδήματος που θα τους βεβαιώνεται είτε φυσικά με τον ΕΝΦΙΑ.

Οι νέες αντικειμενικές αξίες, συνιστούν τον αστάθμητο παράγοντα της νέας χρονιάς. Μέχρι να αποσαφηνιστεί σε ποιες περιοχές θα γίνουν αυξήσεις και σε ποιες μειώσεις, οι πολίτες θα ζουν με την αβεβαιότητα αν του χρόνου θα πληρώσουν περισσότερο ή λιγότερο ΕΝΦΙΑ.