Στα 137 δισ. ευρώ ανήλθαν οι απώλειες από το φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) το 2017 στην ΕΕ, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσίευσε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση μετά τη Ρουμανία στο ποσοστό απωλειών (33,6%), ενώ επιπλέον το εν λόγω έλλειμμα αυξήθηκε κατά 2,6% σε σχέση με το 2016. Σε απόλυτους αριθμούς, το 2017 η Ελλάδα έχασε 7,4 δισ. ευρώ σε έσοδα από ΦΠΑ.

Κληθείσα να σχολιάσει τα ποσοστά στην Ελλάδα, η αρμόδια εκπρόσωπος της Επιτροπής, Βανέσα Μόκ εξήγησε ότι ο λόγος για τις άσχημες επιδόσεις του παρελθόντος οφείλεται στην «παραδοσιακά ισχυρή μαύρη οικονομία» αλλά αναμένεται μείωση του ελλείμματος κατά περίπου 3 μονάδες το επόμενο έτος, το 2018. Η ίδια εκπρόσωπος ανέφερε ότι στην αντιμετωπίση αυτού φαινομένου στοχεύει μεγάλο μέρος των εν εξελίξει διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων τις οποίες εφαρμόζει η χώρα στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας.

Σύμφωνα με την Επιτροπή, συνολικά στην ΕΕ το λεγόμενο «έλλειμμα ΦΠΑ» —δηλαδή η συνολική διαφορά μεταξύ των αναμενόμενων εσόδων από τον ΦΠΑ και του ποσού που πράγματι εισπράχθηκε— έχει μειωθεί κάπως σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη αλλά παραμένει πολύ υψηλό. Η ύπαρξη του σημαντικού αυτού ελλείμματος ΦΠΑ καταδεικνύει εκ νέου την ανάγκη για συνολική μεταρρύθμιση των κανόνων της ΕΕ για τον ΦΠΑ, όπως προτάθηκε το 2017 από την Επιτροπή, καθώς και για αυξημένη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, ώστε να καταπολεμηθεί η απάτη στον τομέα του ΦΠΑ και να εξασφαλιστεί η λειτουργία των κανόνων για νομοταγείς επιχειρήσεις και εμπόρους.

«Το ευνοϊκό οικονομικό κλίμα και ορισμένες βραχυπρόθεσμες πολιτικές λύσεις που έθεσε σε εφαρμογή η ΕΕ συνέβαλαν στη μείωση του ελλείμματος ΦΠΑ το 2017. Ωστόσο, για να επιτευχθεί πιο ουσιαστική πρόοδος θα πρέπει να υπάρξει ριζική μεταρρύθμιση του συστήματος ΦΠΑ, ώστε να θωρακιστεί περισσότερο έναντι της απάτης», δήλωσε σχετικά ο επίτροπος Οικονομικών και Φορολογίας, Πιερ Μοσκοβισί, σημειώνοντας ότι οι προτάσεις της Επιτροπής «για τη θέσπιση οριστικού και φιλικού προς τις επιχειρήσεις συστήματος ΦΠΑ παραμένουν επί τάπητος». Ο ίδιος δεν παρέλειψε να ασκήσει κριτική στα κράτη μέλη για «αδράνεια», λέγοντας πως «δεν έχουν την πολυτέλεια να αδρανούν τη στιγμή που χάνονται δισεκατομμύρια από παρανομίες όπως η αλυσιδωτή απάτη στον τομέα του ΦΠΑ, καθώς και από ασυνέπειες στο σύστημα».

Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, η Ρουμανία κατέγραψε το μεγαλύτερο εθνικό έλλειμμα ΦΠΑ, με απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ ύψους 36% το 2017. Ακολουθούν η Ελλάδα (33,6%) και η Λιθουανία (25%). Τα χαμηλότερα ελλείμματα καταγράφηκαν στη Σουηδία, το Λουξεμβούργο και την Κύπρο, χώρες οι οποίες απώλεσαν έσοδα από τον ΦΠΑ μόνο σε ποσοστό 1% κατά μέσο όρο. Σε απόλυτες τιμές, το υψηλότερο έλλειμμα ΦΠΑ, ύψους περίπου 33,5 δισ. ευρώ, σημειώθηκε στην Ιταλία. Όπως τονίζει η Επιτροπή, στην ανακοίνωσή της, το χάσμα ΦΠΑ μετρά μεταξύ άλλων και την αποτελεσματικότητα των μέτρων επιβολής του ΦΠΑ και συμμόρφωσης σε κάθε κράτος-μέλος, δεδομένου ότι παρέχει εκτίμηση της απώλειας εσόδων λόγω απάτης και φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής, πτωχεύσεων, οικονομικών αφερεγγυότητας καθώς και εσφαλμένων υπολογισμών.

Οι επιμέρους επιδόσεις των κρατών-μελών εξακολουθούν να διαφέρουν σε σημαντικό βαθμό. Το έλλειμμα ΦΠΑ μειώθηκε σε 25 κράτη-μέλη και αυξήθηκε σε τρία. Η Μάλτα (-7 ποσοστιαίες μονάδες), η Πολωνία (-6 ποσοστιαίες μονάδες) και η Κύπρος (-4 ποσοστιαίες μονάδες) σημείωσαν πολύ καλές επιδόσεις, καθώς κατέγραψαν σημαντική μείωση στις απώλειες εσόδων από τον ΦΠΑ. Επτά κράτη-μέλη, συγκεκριμένα η Σλοβενία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Σλοβακία, η Πορτογαλία, η Τσεχία και η Γαλλία, σημείωσαν επίσης πολύ καλά αποτελέσματα, μειώνοντας το έλλειμμα ΦΠΑ κατά περισσότερες από 2 ποσοστιαίες μονάδες. Σημαντική αύξηση του ελλείμματος ΦΠΑ σημειώθηκε στην Ελλάδα (2,6%) και τη Λετονία (1,9%) και οριακή αύξηση στη Γερμανία (0,2 %).