Τρία βήματα θα απαιτηθούν για την πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Το πρώτο πρέπει να γίνει από την Ελλάδα και τα υπόλοιπα δύο από τα κοινοβούλια κρατών της ευρωζώνης και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) αντίστοιχα.

Συγκεκριμένα, για να δρομολογηθεί η πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα πρέπει αρχικά ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών να ενημερώσει επισήμως (γραπτώς) το ΔΝΤ, το Eurogroup και τον ESM. Αυτό το βήμα δεν έχει γίνει ακόμη και αναμένεται να γίνει τις αμέσως επόμενες ημέρες και αφού προηγηθούν οι σημερινές επαφές του Ευκλείδη Τσακαλώτου με την Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τομέα του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν.

Αμέσως μετά την επίσημη υποβολή του αιτήματος στο Eurogroup, θα απαιτηθούν κοινοβουλευτικές εγκρίσεις από τα κοινοβούλια χωρών όπως η Γερμανία και η Ολλανδία. Αυτές οι εγκρίσεις, που αποτελούν το δεύτερο βημα, έχουν ειδικό χαρακτήρα. Δεδομένου ότι ο ESM απολαμβάνει καθεστώς «προτιμώμενου πιστωτή» -όπως το ΔΝΤ – θα πρέπει πρώτα να συναινέσουν τα κράτη που μετέχουν στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό πως θα δεχθούν να αποπληρωθεί το Ταμείο, χωρίς την ίδια στιγμή να δοθεί προτεραιότητα και στα δάνεια του ESM. Αυτή η εξαίρεση (waiver) έχει ήδη χορηγηθεί σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η οποία προχώρησε σε πρόωρη αποπληρωμή του ΔΝΤ.

Αλλά στην περίπτωση της Ελλάδος το γερμανικό κοινοβούλιο ακολουθεί τη διαδικασία αυτή και για ένα ακόμη λόγο. Θέλει να σφραγίσει το ότι η Ελλάδα δεν θα εξοφλήσει πλήρως το Ταμείο.

Το καταστατικό του ΔΝΤ αναφέρει πως οι χώρες μέλη του Οργανισμού με εκκρεμή δάνεια προς το Ταμείο που υπερβαίνουν το 1,5 δισ. SDR, δηλαδή το 1,8 δισ. ευρώ, υπόκεινται σε μετα- προγραμματική παρακολούθηση (post-program monitoring), δηλαδή σε αυξημένη επιτήρηση. Οι Γερμανοί θέλουν την παραμονή της Ελλάδας σε καθεστώς μετα- προγραμματικής παρακολούθησης και για αυτό εμφανίζονται εξαιρετικά απρόθυμοι στο ενδεχόμενο πλήρους αποπληρωμής του Ταμείου, καθώς σε μια τέτοια περίπτωση τα δάνεια που οφείλει η χώρα προς το ΔΝΤ ύψους 9,8 δισ. ευρώ θα υποχωρούσαν κάτω από το 1,8 δισ. ευρώ, που είναι το όριο που προβλέπει το ειδικό σχήμα εποπτείας του Ταμείου!

Αφήνοντας ένα απόθεμα δανείων ύψους 6 δισ. ευρώ απλήρωτο, διασφαλίζεται πως το Ταμείο θα εμπλέκεται στη μετα- προγραμματική παρακολούθηση της Ελλάδος τουλάχιστον για μια τριετία.

Αφού παρασχεθούν οι προαναφερόμενες κοινοβουλευτικές εγκρίσεις, στο τρίτο και τελικό στάδιο, η απόφαση για την πρόωρη αποπληρωμή των δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα περάσει από το συμβούλιο Διοικητών του ESM. Αυτό θα απαντήσει στην Ελλάδα πως της επιτρέπει να προχωρήσει στην καταβολή των κεφαλαίων για την πρόωρη εξόφληση μέρους των δανείων του ΔΝΤ. Και μετά από τη συγκεκριμένη έγκριση, ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους θα δρομολογήσει την καταβολή των σχετικών ποσών.

Να σημειωθεί πως η αποπληρωμή των δανείων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εντάσσεται στο πλαίσιο της διαχείρισης στοιχείων ενεργητικού και παθητικού (liability management), δηλαδή μιας εκ των βασικών παρεμβάσεων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Η λογική της εξόφλησης των δανείων ύψους 3,8 δισ. ευρώ, τα οποία φέρουν επιτόκιο 5,1%, συνίσταται στο ότι θα αντικατασταθεί ένα βραχυπρόθεσμο χρέος που έχει υψηλά επιτόκια, με ένα μεσοπρόθεσμο χρέος με χαμηλότερα επιτόκια, δημιουργώντας έτσι και τον αντίστοιχο δημοσιονομικό χώρο.