«Η αναβάθμιση θα είναι ουσιαστική. Αλλά σχεδόν αόρατη στο μάτι». Αυτό είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Λενιώ Μυριβήλη, αντιδήμαρχος Πρασίνου του δήμου Αθηναίων για τις εργασίες συντήρησης στον Εθνικό Κήπο που πρόκειται να πραγματοποιηθούν το προσεχές διάστημα. «Ο κήπος δεν θα αλλάξει καθόλου» διαβεβαιώνει. «Αυτό που υλοποιούμε, είναι ένα έργο αναβάθμισης υποδομών με τη γνώση ότι ο Εθνικός Κήπος είναι ένα στολίδι κι ένα σπάνιο ιστορικό μνημείο βαυαρικού κήπου του 19ου αιώνα».

Οι καθησυχαστικές αυτές διαβεβαιώσεις έρχονται έπειτα από ενστάσεις που διατυπώθηκαν τόσο στο ίδιο το δημοτικό συμβούλιο όσο και από την κοινωνία των πολιτών και εκφράζουν γενικότερα τον φόβο ότι οι εργασίες θα μπορούσαν αφενός να αλλοιώσουν τον ιστορικό χαρακτήρα του Εθνικού Κήπου και αφετέρου να διαταράξουν το οικοσύστημα. «Οι συγκεκριμένες εργασίες φαίνονται να μην είναι συμβατές με το πλαίσιο που ορίζει ο χαρακτηρισμός του Κήπου ως Ιστορικού Τόπου, αλλά και να θέτει σε κίνδυνο το οικοσύστημά του» αναφέρει μεταξύ άλλων σε χθεσινή της ανακοίνωση η Εταιρία Φίλων του Εθνικού Κήπου.

Ποιες είναι όμως αυτές οι εργασίες; Η αντιδήμαρχος Πρασίνου σταχυολογεί: «Η λογική του έργου είναι να αποκατασταθούν κάποιες υποδομές ώστε να είναι σε καλύτερη κατάσταση ο κήπος. Σε δεύτερη φάση, θα αποκατασταθεί για παράδειγμα η όψη των μικρών κτιρίων που έχει μέσα ο Εθνικός Κήπος όπως είναι η παιδική βιβλιοθήκη και το βοτανικό μουσείο. Σε αυτήν την πρώτη φάση, ο κήπος θα αποκτήσει υπόγειο σύστημα άρδευσης, ενώ θα αποκατασταθούν τα μονοπάτια».

Τα μονοπάτια φαίνεται να είναι και ένα από τα μεγαλύτερα, αν όχι το μεγαλύτερο αγκάθι. Τα έργα «περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, εκσκαφή όλων των παραδοσιακών χωμάτινων μονοπατιών του Κήπου και αντικατάστασή τους με τεχνητό δάπεδο, ανακατασκευή των δρομίσκων» λένε οι Φίλοι του Κήπου. «Κανένα τεχνητό δάπεδο, δεν ισχύει κάτι τέτοιο, οι μελέτες είναι αναρτημένες στη Διαύγεια και το σάιτ του Δήμου Αθηναίων, οπότε εύκολα μπορεί να το διαπιστώσει κανείς» απαντά η αντιδήμαρχος.

Όπως εξηγεί ίδια, η αποκατάσταση των μονοπατιών κρίνεται αναγκαία καθώς λόγω της παλαιότητας του κήπου και της έλλειψης συντήρησης έχει διαβρωθεί το έδαφος. «Έχουν φύγει ποσότητες χώματος και έχουν κατεβεί ως το Ζάππειο, ενώ έχουμε και “φαγώματα” εξαιτίας τόσο της έλλειψης συντήρησης όσο και της αλλαγής του κλίματος» αναφέρει. Το αποτέλεσμα είναι να έχουν αλλοιωθεί τα ρείθρα, τα οποία με την κλίση του εδάφους του κήπου λειτουργούσαν στην ουσία ως σύστημα άρδευσης. «Η επίστρωση θα γίνει με χώμα που όμως θα εμπλουτιστεί με σταθεροποιητικούς παράγοντες. Πρόκειται για φυσικά υλικά που έχουν δοκιμαστεί στον κήπο την τελευταία δεκαετία» προσθέτει η κυρία Μυριβήλη.

Εκσυγχρονισμός του υπόγειου δικτύου άρδευσης, η αποκατάσταση του υπέργειου αρδευτικού δικτύου στο σύνολο της έκτασης του Εθνικού Κήπου, η αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση των λιμνών και των υπολοίπων υδάτινων στοιχείων (σιντριβάνια, καταρράκτες, κ.ά.), η αναβάθμιση και υπογειοποίηση της υπάρχουσας ηλεκτρολογικής υποδομής και των τηλεπικοινωνιακών δικτύων – «υπάρχουν καλώδια που αυτή τη στιγμή κρέμονται καλώδια πάνω από δέντρα» αναφέρει η αντιδήμαρχος, ενώ επισημαίνει ιδιαίτερα ότι ο περιφερειακός φωτισμός που θα τοποθετηθεί, έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μην προκαλεί φωτορύπανση. Παράλληλα, ο εσωτερικός φωτισμός που θα τοποθετηθεί, θα χρησιμοποιείται μόνο όταν συντρέχουν λόγοι ασφαλείας και άμεσης ανάγκης.

Η επίβλεψη, προσθέτει η αρμόδια αντιδήμαρχος του δήμου Αθηναίων, θα είναι συνεχής, ενώ οι εργασίες θα γίνουν τμηματικά για δυο λόγους. Ο ένας είναι να μην διαταραχθεί το οικοσύστημα του κήπου. Ο άλλος να μην χάσουν οι επισκέπτες του κήπου την αίσθηση της απρόσκοπτης επαφής.

Το έργο εξάλλου είναι προϊόν μιας διαχειριστικής μελέτης, η οποία εκπονήθηκε το 2016 και λαμβάνει υπόψη της πολλά στοιχεία – από την υφιστάμενη κατάσταση και την ανάλυση εδαφών, υγρασίας και θερμοκρασιών έως τις καιρικές συνθήκες και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των κατοίκων των όμορων περιοχών. Και αποτέλεσμα είναι ένα διαχειριστικό πλάνο του κήπου που σε βάθος χρόνου φτάνει ως το 2050.