Εισβολές κουκουλοφόρων, διακίνηση ναρκωτικών, συμπλοκές, προπηλακισμοί φοιτητών, ομηρίες πανεπιστημιακών. Είναι ορισμένα από όσα περιλαμβάνονται στον θλιβερό κατάλογο των κρουσμάτων βίας και ανομίας στα ελληνικά πανεπιστήμια. Μάλιστα, μέσα σε μία διετία υπερδιπλασιάστηκαν, αμαυρώνοντας την εικόνα των ελληνικών πανεπιστημίων και την προσπάθεια που κάνει η ακαδημαϊκή κοινότητα. Προσπάθεια, το υψηλό επίπεδο της οποίας ουκ ολίγες φορές έχει επιβεβαιωθεί με διακρίσεις.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του πρύτανη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Αχιλλέα Ζαπράνη, το 2015 κατεγράφησαν 24 περιστατικά ανομίας και βίας σε 15 από τα 19 πανεπιστήμια της χώρας. Ο αριθμός αυτός κινήθηκε ανοδικά, φθάνοντας το 2016 στα 35 περιστατικά, ενώ πλέον το 2017 εκτινάχθηκε στα 53 περιστατικά. Το πρώτο δίμηνο του 2018 έχουν καταγραφεί 4 περιστατικά.
Το άθροισμα των περιστατικών δύο ετών (2015 και 2016) είναι σχεδόν ίσο με τα περιστατικά της περασμένης χρονιάς. Τα περισσότερα έχουν συμβεί εύλογα στα μεγάλα ιδρύματα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Ενδεικτικά, το μεγαλύτερο ΑΕΙ της χώρας –το ΑΠΘ– «βαρύνεται» με 35 περιστατικά ανομίας το 2017, το Πανεπιστήμιο Αθηνών με 16, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών με 15 και το ΕΜΠ με 11.
Μεταξύ των κατηγοριών του ιδιότυπου αστυνομικού δελτίου είναι εισβολές κουκουλοφόρων, ομηρίες, προπηλακισμοί, συμπλοκές μεταξύ φοιτητών ή εξωπανεπιστημιακών, ξυλοδαρμοί, καταστροφές δημόσιας και ιδιωτικής περιουσίας, παρεμπόδιση εκδηλώσεων, καταλήψεις, διακίνηση ναρκωτικών, ληστείες, παρεμπόριο. Επίσης, υπήρξε θάνατος από ναρκωτικά.
Η αύξηση της παραβατικότητας μέσα στο 2017 αποδίδεται στο νέο νομικό πλαίσιο για την προστασία των πανεπιστημιακών κτιρίων, αλλά το πρόβλημα είναι κυρίως πολιτικής υφής. Συγκεκριμένα, όπως παρατήρησε μιλώντας χθες στην «Κ» ο κ. Ζαπράνης που μελετά τα στοιχεία σε βάθος εξαετίας, ανάλογοι, υψηλοί αριθμοί κρουσμάτων ανομίας καταγράφονταν και όταν ίσχυε ο νόμος 4009 του 2011, βάσει του οποίου τα κτίρια των ΑΕΙ προστατεύονταν όπως όλα τα δημόσια κτίρια. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι ηγεσίες των ιδρυμάτων εμφανίζονται απρόθυμες να λάβουν αποφάσεις για κλήση της αστυνομίας και ζητούν πολιτική στήριξη από το υπουργείο Παιδείας, η οποία ωστόσο δεν παρεχόταν.
Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι, παρά την έξαρση του προβλήματος, η νυν ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει συστήσει επιτροπή για να το… μελετήσει. Στόχος είναι η επιτροπή να υποβάλει σχέδια και προτάσεις προς τους υπουργούς Εσωτερικών, Παιδείας, Δικαιοσύνης, Υγείας, για την ορθή εφαρμογή του άρθρου 3 του ν. 4485/2017 που αφορά το άσυλο και τις ακαδημαϊκές ελευθερίες. Εως τώρα, τα ΑΕΙ έχουν στείλει αναφορές που καταγράφουν τα προβλήματα, αλλά πληροφορίες της «Καθημερινής» αναφέρουν ότι η επιτροπή δεν θα προτείνει τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων. «Δεν είναι δική της ευθύνη», τόνισε μέλος της επιτροπής, προσθέτοντας ότι αυτό είναι αρμοδιότητα των ΑΕΙ.