Επιστροφή στο ελληνικό πρόγραμμα έως τις αρχές Μαΐου συζητά στο παρασκήνιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο με σκοπό να διασφαλίσει τα συμφέροντα του τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη.

Η αλλαγή στάσης του ΔΝΤ αναφορικά με την συμμετοχή του ελληνικό πρόγραμμα άρχισε να εκδηλώνεται από τα τέλη του 2017.

Το ΔΝΤ κάνοντας δεύτερες σκέψεις και αξιολογώντας μια σειρά δεδομένων εμφανίζει πλέον μια διάθεση να ενεργοποιήσει –πλην απροόπτου- το «επί της αρχής» πρόγραμμα του (Stand-By Arrangement) με την Ελλάδα που παραμένει παγωμένο και έχει ημερομηνία λήξης την 31η Αυγούστου 2018.

Για την παραπάνω διάθεση του ΔΝΤ είναι ενήμερη η Αθήνα που επιδιώκει την παρουσία του ΔΝΤ στο διάστημα που απομένει και μέχρι την λήξη των μνημονίων τον προσεχή Αύγουστο αφού ενισχύει σημαντικά τις φωνές που πιέζουν στις συζητήσεις για την ελάφρυνση του χρέους ενώ δίνει τα εχέγγυα στις αγορές για την βιωσιμότητα του.

Η ενεργοποίηση του προγράμματος είναι πολύ πιθανό να μην συνοδεύεται απο την εκταμίευση του προβλεπόμενου ποσού ύψους 1,6 δισ. ευρώ λόγω του υψηλού επιτοκίου.

Ο υπουργός Οικομομικών Ευκλ. Τσακαλώτος έχει την επιλογή να μην ζητήσει την εκταμίευση του ποσού. Ωστόσο, επειδή η Ελλάδα θέλει να οικοδομήσει ένα ‘μαξιλαράκι’ ρευστότητας 18 έως 19 δισ. ευρώ, ένα «δίχτυ ασφαλείας» που θα προστατεύσει την Ελλάδα κατά τα πρώτα δυο χρόνια μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, εξετάζει και το ενδεχόμενο το ποσό των 1,6 δις να καταλήξει εκεί.

Απo τον Δεκέμβριο του 2015 το επιτελείο Τόμσεν ΔΝΤ είχε εισηγηθεί στη ηγεσία του ότι θα έπρεπε να αποχωρήσουν από το ελληνικό πρόγραμμα.

Ομως, η πολιτική δέσμευση της Κριστίν Λαγκάρντ απέναντι στην Ανγκελα Μέρκελ με σκοπό να εξυπηρετήσει η τελευταία προεκλογικά τις εσωτερικές πολιτικές της ανάγκες έβαλε φρένο στις φωνές εσωτερικά του ΔΝΤ για έξοδο από το πρόγραμμα.

Η επινόηση του νομικού συμβούλου του ΔΝΤ, Σον Χέιγκαν, για ένα «επί της αρχής» νέο προγράμματος για την Ελλάδα διάρκειας 14 μηνών της έδωσε στην κ. Λαγκάρντ ένα “φύλλο συκής” (κατ’έκφραση του πρώην αντιπροσώπου της Ελλάδας στο ΔΝΤ, Θάνου Κατσάμπα) και την καλύτερη λύση για να ικανοποιήσει το Βερολίνο δίνοντας χρόνο στους δανειστές να αποφασίσουν για τα μέτρα ελέφρυνσης του ελληνικού χρέους.

Το πότε χρονικά θα γίνει η ενεργοποίηση του προγράμματος του ΔΝΤ είναι αντικείμενο παρασκηνιακών συζητήσεων.

Πρωτίστως όμως έχει να κάνει με τον σχηματισμό της νέας γερμανικής κυβέρνησης η οποία θα πρέπει σημιεωτέον να παρουσιάσει τις θέσεις της σε δύο κρίσιμα θέματα που αφορούν το ΔΝΤ: για το νέο Ευρωπαικό Νομισματικό Ταμείο (που βρίσκεται υπό εκκόλαψη) και το ενδεχόμενο να εξαγοράσει τα δάνεια του ΔΝΤ προς την Ελλάδα ύψους 11,7 δισ. ευρώ αλλά και για το αν η νέα γερμανική κυβέρνηση θα αποδεχθεί την γαλλική πρόταση για τον μηχανισμό ελάφρυνσης του χρέους (για ρήτρα ανάπτυξης, δηλ.στη σύνδεση της αποπληρωμής του χρέους με τον ρυθμό ανάνπτυξης της οικονομίας).

Σύμφωνα με πηγές της «R», όταν θα ορκιστεί η νέα γερμανική κυβέρνηση και αναλάβει καθήκοντα ο Σοσιαλδημοκράτης Olaf Scholz στο τιμόνι του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, «όλα θα τρέξουν πιο γρήγορα».

Για τον εν λόγω υποψήφιο υπουργό Οικονομικών,παρά τις μετριοπαθείς αριστερές απόψεις του, η εκτίμηση στο ΔΝΤ είναι ότι οι εταίροι της Γερμανίας στην ευρωζώνη δεν θα πρέπει να βλέπουν στο πρόσωπό του τον ήπιο αντίποδα του Σόιμπλε.

O Scholz υποστήριξε τη σκληρή στάση της γερμανικής κυβέρνησης απέναντι στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων το 2015. Φαίνεται ότι θα είναι πρόθυμος να διακινδυνεύσει τα χρήματα των Γερμανών φορολογουμένων μόνο με αντάλλαγμα την υιοθέτηση πολιτικής δεσμεύσεων.

Μέχρι σήμερα, το ΔΝΤ, αποφεύγει να ανοίξει τα χαρτιά του και στις προσεκτικές δημόσιες δηλώσεις των αξιωματούχων του επιμένει ότι η ενεργοποίηση του προγράμματος του είναι συνδυσμός με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα και με την δέσμη των μέτρων ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους τα οποία ακόμη είναι υπο σύζήτηση στις τεχνικές συζητήσεις που διεξάγονται στις Βρυξέλλες παρουσία του Πόουλ Τόμσεν.

Εκτός από την ενημέρωση της Κριστίν Λαγκάρντ για το ραντεβού της με τον Αλέξη Τσίπρα στο Νταβός τον περασμένο Ιανουάριο, δεν έχει γίνει ουδεμία άλλη συζήτηση μέσα στο Διοικητικό Συμβούλιο για την Ελλάδα, πέραν της απόφασης του Ιουλίου να συμμετέχουν με πρόγραμμα “επί της αρχής”.

Εκτιμάται εγκύρως, ότι ακόμη και η πρόσφατη επιλογή του μετριοπαθούς Πίτερ Ντόλμαν στη θέση της αποχωρήσασας σκληροπυρηνικής Ντέλια Βελκουλέσκου μαρτυρά ότι το ύφος και η στάση του ΔΝΤ απέναντι στην Ελλάδα θα είναι διαφορετική τους επόμενους μήνες .Το επόμενο διάστημα,όπως ελέχθει στην «R» , «τις περισσότερες υποχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις με τους Ευρωπαίους -υποννοώντας τους υπολογισμούς και τις εκτιμήσεις για τη σημαντική έκθεση βιωσιμότητας- θα τις κάνει το Ταμείο».

Η αλλαγή στάσης του ΔΝΤ αποτυπώνεται εύγλωτα και στην φράση Ευρωπαίου αντιπροσώπου στο ΔΝΤ:

«Θα πρέπει να τελειώσουμε ότι αρχίσαμε μαζί. Δεν γίνεται το ΔΝΤ να μείνει έξω…».

Επί της ουσίας, αυτή η αλλαγή σχετίζεται, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, με τις συζητήσεις για τον μετασχηματισμό του Ευρωπαικού Μηχανισμού Στήριξης σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο οι οποίες έχουν δημιουργήσει μια πολιτική πίεση και μια αμφισβήτηση για το θεσμικό του ρόλο.

Οι Γερμανοί ήταν οι πρώτοι που υποστήριξαν τη μεταλλαγή σε ΕΝΤ, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να αποφευχθεί η προσφυγή στο ΔΝΤ σε επόμενη κρίση. Μετά από μήνες διαβουλεύσεων, έχει αρχίσει να διαγράφεται το περίγραμμα αυτού του μελλοντικού ‘υπέρ-πυροσβέστη’ της ευρωζώνης.