Αυξημένες κατά 2,5 δισ. ευρώ ήταν οι καταθέσεις που διατηρούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στις τράπεζες τον Δεκέμβριο του 2017 έναντι του Νοεμβρίου, το σύνολο των οποίων ανήλθε στα 126,3 δισ. ευρώ.
Εντούτοις, τα συνολικά υπόλοιπα των καταθέσεων που υπάρχουν στο τραπεζικό σύστημα μειώθηκαν στα τέλη του χρόνου, και από 138,6 δισ. ευρώ τον Νοέμβριο υποχώρησαν στα 137,8 δισ. ευρώ στα τέλη Δεκεμβρίου.
Οπως προκύπτει από τα αναλυτικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η μείωση οφείλεται στην υποχώρηση των καταθέσεων που διατηρεί η κεντρική κυβέρνηση στις εμπορικές τράπεζες, το ύψος των οποίων μειώθηκε κατά 3,4 δισ. ευρώ, και από 14,7 δισ. ευρώ περιορίστηκαν στα 11,5 δισ. ευρώ.
Ενα μέρος αυτών είναι οι δαπάνες που έγιναν για την καταβολή του κοινωνικού μερίσματος, των ΥΚΩ προς τη ΔΕΗ κ.ά., το συνολικό ύψος των οποίων προσεγγίζει το 1,5 δισ. ευρώ. Με δεδομένο άλλωστε ότι τον Δεκέμβριο δεν υπήρξε κάποια καταβολή δόσης μέσω του προγράμματος, η μείωση που παρατηρείται στο σύνολο των καταθέσεων είναι αποτέλεσμα της μειωμένης ρευστότητας που διατηρούν οι φορείς της κεντρικής κυβέρνησης στις εμπορικές τράπεζες, τη στιγμή μάλιστα που τα διαθέσιμα του Δημοσίου μεταφέρονται στον ειδικό λογαριασμό της ΤτΕ.
Η καταβολή του κοινωνικού μερίσματος, οι εισροές των αγροτικών επιδοτήσεων από την Ε.Ε. μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ και το δώρο των Χριστουγέννων, που καταβλήθηκε από τον ιδιωτικό τομέα, είναι οι αιτίες για την αύξηση κατά 2,5 δισ. ευρώ στα υπόλοιπα των καταθέσεων που διατηρεί ο ιδιωτικός τομέας, δηλαδή τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις.
Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι οι καταθέσεις των επιχειρήσεων είναι οριακά μειωμένες κατά 105 εκατ. ευρώ, ενώ των νοικοκυριών είναι αυξημένες κατά 2,6 δισ. ευρώ. Συνολικά, από την αρχή του χρόνου οι καταθέσεις των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 6,6 δισ. ευρώ, ενώ μαζί με τις καταθέσεις της γενικής κυβέρνησης η αύξηση φθάνει τα 6,9 δισ. ευρώ και απέχει πολύ από την ανάκτηση των εκροών που έγιναν από το 2014 έως και το 2015 και οι οποίες ξεπέρασαν τα 40 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, ο Ιανουάριος θα είναι πτωτικός μήνας, καθώς μέρος της αύξησης που υπήρξε τον Δεκέμβριο δαπανάται από τα νοικοκυριά και από τις επιχειρήσεις στο πλαίσιο του οικονομικού κύκλου, δηλαδή των δαπανών για νέες παραγγελίες πρώτων υλών και εμπορευμάτων.
Η ασθενική αύξηση των καταθέσεων ερμηνεύει και την έλλειψη ρευστότητας για τη χρηματοδότηση της οικονομίας, που έκλεισε με αρνητικό πρόσημο και το 2017. Αν και ο ρυθμός συρρίκνωσης των πιστοδοτήσεων περιορίστηκε στα τέλη του 2017 στο -0,9%, πρόκειται για τον όγδοο συνεχή χρόνο που η οικονομία καταγράφει συρρίκνωση. Οι προσδοκίες για αναστροφή αυτής της πορείας το 2018 προϋποθέτουν την επιτυχή ολοκλήρωση των stress tests για τις τράπεζες και την αποτελεσματική μείωση των κόκκινων δανείων, που αποτελεί το μεγάλο βαρίδι στη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, ο δανεισμός του ιδιωτικού τομέα στα τέλη του 2017 διαμορφώθηκε στα 184 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 88,9 δισ. ευρώ είναι οι οφειλές των επιχειρήσεων προς τις τράπεζες, 82,3 δισ. ευρώ οι οφειλές των νοικοκυριών και 12,8 δισ. ευρώ οι οφειλές των ελεύθερων επαγγελματιών, των αγροτών και των ατομικών επιχειρήσεων.