Συνέντευξη του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων Κώστα Γαβρόγλου στη Νέα Σελίδα – Το σχέδιο και τα κριτήρια  για τις μετεγγραφές φοιτητών

Το νέο πλαίσιο για τις μετεγγραφές φοιτητών και τις προϋποθέσεις που τίθενται περιγράφει με τη συνέντευξή του στη «Νέα Σελίδα» ο υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου, ενώ εξηγεί τη φιλοσοφία του νέου συστήματος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, που αναμένεται να «τρέξει» από το 2020. Ο υπουργός απαντά σε όσους επέκριναν τις πρόσφατες αποφάσεις για τις σχολικές εκδρομές, μιλά για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και χαρακτηρίζει ανώριμη τη στάση του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, που, όπως λέει, δηλώνει σε κάθε δημόσια ομιλία του ότι, μόλις γίνει κυβέρνηση, θα καταργήσει όλους τους νόμους που ψήφισαν ο Μπαλτάς, ο Φίλης και ο Γαβρόγλου.

Εχετε ολοκληρώσει τη νέα ρύθμιση του πλαισίου για τις μετεγγραφές; Ποια είναι η φιλοσοφία της;

Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε μια ρύθμιση η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα για όλα τα αδέλφια που είναι φοιτητές να σπουδάζουν στο ίδιο μέρος. Δίνουμε, δηλαδή, στις οικογένειές τους τη δυνατότητα να μην χρειάζεται να συντηρούν τρία σπίτια.

Με ποια κριτήρια θα γίνεται η αλλαγή σχολής;

Ο αδελφός μετεγγράφεται στην πόλη φοίτησης του αδελφού του. Αν δεν υπάρχουν αντιστοιχίες Τμημάτων στις δύο πόλεις, ο ένας εκ των δύο μετεγγράφεται στην πόλη των γονέων, εφόσον υπάρχει ΑΕΙ. Αν οι γονείς διαβιούν σε πόλη χωρίς ΑΕΙ ή αντιστοιχίες τμημάτων, οι δύο φοιτητές από κοινού μετεγγράφονται σε μια τρίτη πόλη με ΑΕΙ και για τους δύο.

Υπάρχουν προϋποθέσεις εισοδηματικού χαρακτήρα;

Μοναδική προϋπόθεση είναι το κατά κεφαλήν εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 12.500 ευρώ, δηλαδή έως 50.000 ευρώ για τετραμελή οικογένεια, 62.500 ευρώ για πενταμελή κ.ο.κ.

Και οι φτωχές οικογένειες; Λαμβάνεται κάποια ειδική μέριμνα;

Για τις οικογένειες με εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα, που δεν ξεπερνούν τα 5.000 ευρώ κατά κεφαλήν, δίνεται η δυνατότητα να συντηρούν ένα μόνο σπίτι, αυτό των γονέων. Μεριμνούμε, δηλαδή, ώστε να μην υπάρχει ανάγκη συντήρησης επιπλέον κατοικίας λόγω παιδιών που σπουδάζουν. Επισημαίνουμε ότι αυτές οι προβλέψεις θα λειτουργούν επιπλέον των πάγιων ρυθμίσεων περί μετεγγραφών που έχουν ειδικούς ευνοϊκούς όρους για τις οικονομικά ευάλωτες οικογένειες.

Πώς απαντάτε στην κριτική που σας ασκείται για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής; Ποια είναι η λογική που σας οδήγησε σε αυτή την επιλογή;

Πολλά άρθρα και δημόσιες παρεμβάσεις ακαδημαϊκών, δημάρχων αλλά και ανθρώπων από παραγωγικούς φορείς υποστηρίζουν με πειστικά επιχειρήματα το εγχείρημα αυτό. Εκφράζονται, επίσης, η συναίνεση και η αποδοχή αυτού του πρωτόγνωρου εγχειρήματος από την τεράστια πλειοψηφία των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας που διεκδικεί τον εξορθολογισμό του χάρτη της Ανωτάτης Εκπαίδευσης και τη διαμόρφωση του Ενιαίου Χώρου Εκπαίδευσης και Ερευνας. Οπως διαπίστωσα σε μια εξαιρετικά χρήσιμη συνάντηση που είχα με δημάρχους της περιοχής της Δυτικής Αττικής, βλέπουν κι εκείνοι τα πολλαπλά οφέλη και «αγκαλιάζουν» την πρωτοβουλία αυτή με συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την παραχώρηση και χρήση από το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής μεγάλων εκτάσεων και κτιρίων που ανήκουν στους δήμους. Ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά εξέφρασε δημόσια την υποστήριξή του στο εγχείρημα και τη βοήθεια που μπορεί να δοθεί για την επιτυχία των διετών προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης που θα παρέχει το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.

Με τι πλαίσιο δημιουργείται το νέο πανεπιστήμιο;

Η δημιουργία του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής γίνεται με όρους αμιγώς ακαδημαϊκούς και όχι συντεχνιακούς ή τοπικιστικούς. Αξιόλογα τμήματα ΤΕΙ εντάσσονται σε αυτό, οι απόφοιτοι κατοχυρώνουν πλήρως επαγγελματικά δικαιώματα και οι παλιοί απόφοιτοι διατηρούν όλα τα επαγγελματικά τους δικαιώματα. Κι αυτό είναι το πρώτο βήμα αντίστοιχων πρωτοβουλιών που ήδη συζητιούνται ανάμεσα σε τμήματα των ΤΕΙ και σε πανεπιστήμια, όπως, π.χ., στην Ηπειρο, στα Ιόνια Νησιά, στη Θεσσαλία, στη Στερεά Ελλάδα κ.α. Εμείς ενθαρρύνουμε αυτές τις πρωτοβουλίες και θα τις ενισχύσουμε οικονομικά και με νέες θέσεις προσωπικού, υπό την προϋπόθεση ότι οι προτάσεις που θα έρχονται θα βασίζονται σε αποκλειστικά ακαδημαϊκά κριτήρια.

Πρόσφατα υπήρξαν έντονες αντιδράσεις για την απόφασή σας να θέσετε κριτήρια στις σχολικές εκδρομές στο εξωτερικό. Δεν είχατε προβλέψει τις αντιδράσεις; Ορισμένοι τις θεωρούν εύλογες.

Οχι μόνο δεν είναι εύλογες, αλλά είναι και άλογες. Ακούστηκαν πράγματα εκτός πραγματικότητας. Οτι απαγορεύουμε να πηγαίνουν οι Ελληνες μαθητές στο CERN, ότι δεν θα μπορούν να επισκεφθούν το Αουσβιτς, ότι απαγορεύουμε να γίνεται στο εξωτερικό η πολυήμερη εκδρομή της Γ΄ Λυκείου, ότι κλειδαμπαρώνουμε τους μαθητές εντός συνόρων για να μην βλέπουν πώς ζουν οι άνθρωποι στο εξωτερικό… Μα, είναι δυνατόν; Κι όταν όλα αυτά διαψεύδονται, βρίσκουν άλλα ευφάνταστα να πουν, τα οποία προφανώς δεν ισχύουν.

Τι ισχύει, λοιπόν;

Δεν απαγορεύεται καμία απολύτως εκδρομή, φτάνει να είναι καλά οργανωμένη ως προς το πολιτισμικό και εκπαιδευτικό της σκέλος. Κι αυτό είναι το κριτήριο. Δηλαδή τους λέμε: οργανώστε σωστές εκδρομές, αδελφοποιηθείτε με σχολεία, πηγαίνετε στα Erasmus, στο CERN, στο Αουσβιτς, σε κάθε χώρα του κόσμου, αλλά πηγαίνετε στο πλαίσιο μιας καλά προετοιμασμένης επίσκεψης και όχι σαν απλοί τουρίστες. Δείτε τα μέρη, τα μουσεία, τους ιστορικούς χώρους, γνωρίστε τα επιτεύγματα αυτών των κοινωνιών. Η εκπαιδευτική εκδρομή θέλει προετοιμασία, δεν πρέπει να είναι χαβαλές. Αλλιώς ας μην την αποκαλούμε εκπαιδευτική. Κάντε έναν κόπο να δείτε τι κάνουν τα ξένα σχολεία όταν επισκέπτονται την Ελλάδα, ρωτήστε τους πόση προετοιμασία έκαναν πριν έρθουν. Ποτέ δεν είπαμε ότι τα σύνορα κλείνουν για τους Ελληνες μαθητές. Γι’ αυτό και είναι άξιο απορίας πώς μια απόφαση του Μαρτίου άρχισε να σχολιάζεται με αυτό τον απαράδεκτο τρόπο τον Ιανουάριο!

Η Παιδεία είναι ένας από τους τομείς με τις μεγαλύτερες ανάγκες μεταρρυθμίσεων. Ωστόσο, βλέπουμε να αποτελεί πεδίο έντονης πολιτικής αντιπαράθεσης.

Αν τα κόμματα καταφέρουν να βγουν από τα χαρακώματα όταν μιλούν για την Παιδεία, τότε όχι μόνο το πολιτικό σύστημα, αλλά η χώρα γενικά θα έχει κατακτήσει μια ιστορική νίκη. Θέλει πολιτική γενναιότητα να αποσπαστεί η Παιδεία από μικροπολιτικά και κοντόφθαλμα πολιτικά οφέλη. Κι όμως, κάποια κόμματα και ΜΜΕ εννοούν να αναζητούν πεδίον δόξης λαμπρό για να αντιπολιτευτούν στα θέματα της Παιδείας. Στη δική μας αντίληψη, η συναίνεση είναι συστατικό στοιχείο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Το εύρος της πάντα είναι το ζητούμενο. Είμαι ανοιχτός σε αυτό, όμως δεν μπορώ να μην σημειώσω ότι ο πρόεδρος της ΝΔ δηλώνει σε κάθε δημόσια ομιλία του για την εκπαίδευση ότι, μόλις γίνει κυβέρνηση, θα καταργήσει όλους τους νόμους που ψήφισαν ο Μπαλτάς, ο Φίλης και ο Γαβρόγλου. Πριν κάνει τέτοιες δηλώσεις, τουλάχιστον ας συμβουλεύεται όσους εργάζονται στις διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης και πρόσκεινται στο κόμμα του.

Ποια εκτιμάτε ότι θα είναι η κεντρική διαχωριστική γραμμή στις επόμενες εκλογές;

Θα είναι ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ, που θα έχει δείξει ότι έχει συγκεκριμένο σχέδιο ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη, και την προσπάθεια ορισμένων κομμάτων να επαναφέρουν το παλιό πολιτικό σύστημα. Αλήθεια, πίστευε κανείς ότι θα τα καταφέρναμε μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015; Μας χλεύαζαν και θεωρούσαν ότι δεν θα αντέξουμε. Οταν μιλάμε για το μέλλον, καλό είναι να μην ξεχνάμε το παρελθόν. Παρά τις αδυναμίες μας, την έξαλλη προπαγάνδα εναντίον μας και τις ελλείψεις μας, υπάρχει ένα μήνυμα που το δέχεται ακόμη και ο πιο δύσπιστος πολίτης: τέρμα στην κουλτούρα που διαμόρφωσε ένα πολιτικό σύστημα που μας έφερε στο χείλος του γκρεμού και το οποίο κάνει το παν για να αναβιώσει.

Πέρα από τα ζητήματα πολιτικής στρατηγικής, δεν θεωρείτε ότι θα πρέπει να επιταχυνθεί η παραγωγή έργου και σε θέματα απλού εκσυγχρονισμού; Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορείται ότι είναι εξαιρετικά αναποτελεσματικός στον τομέα αυτό…

Εχετε δίκιο, υπάρχει μια σχεδόν παραλυτική γραφειοκρατία σε πολλούς τομείς του δημόσιου βίου. Κοιτάξτε όμως: η γραφειοκρατία στη χώρα μας χτίστηκε σιγά σιγά για να εξυπηρετήσει και εν πολλοίς να νομιμοποιήσει το παλιό πολιτικό σύστημα. Θα αλλάξει με βραδείς ρυθμούς, γιατί πρέπει να αλλάξουν καθιερωμένες δομές και καθημερινές πρακτικές. Εχουν υπάρξει εντυπωσιακές αλλαγές, το υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης έχει ένα απολύτως ρεαλιστικό σχέδιο και το κάθε υπουργείο έχει διαμορφώσει αντίστοιχα σχέδια. Τα σχέδια αυτά έχουν αρχίσει να υλοποιούνται και έχουν ήδη αναδειχτεί εξαιρετικά αξιόλογα στελέχη που θα πάρουν το βάρος της μεταρρύθμισης στην πλάτη τους.

Υπάρχουν συνάδελφοί σας που λένε ότι θα πρέπει να είστε πολύ πιο αυστηροί με τον εαυτό σας όσο θα απομακρύνεται ο έλεγχος των δανειστών. Δεν λείπουν και ορισμένοι που υπογραμμίζουν ότι πρέπει να σταματήσει η ικανοποίηση συντεχνιακών ή τοπικών αιτημάτων. Ποια είναι η γνώμη σας;

Η συντεχνιοποιήση της κοινωνίας μας μπορεί να αποτελεί έναν από τους σοβαρότερους κινδύνους για τη δημοκρατία. Και το εννοώ. Συχνά ο συντεχνιασμός δεν εκφράζεται με την υπεράσπιση κεκτημένων, αλλά με την προσπάθεια να μην δίνεται ζωτικός χώρος για «τους άλλους», τους διπλανούς. Το έχουμε αυτό το πρόβλημα ανάμεσα σε πολλές κατηγορίες εργαζομένων και είναι κάτι που δεν πρέπει να αποφεύγουμε να συζητήσουμε ανοιχτά με όλους.

ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΑ ΑΕΙ

Κλειστός αριθμός των εισακτέων μόνο για Ιατρικές – Νομικές Σχολές και Πολυτεχνεία

Αναφέρατε πρόσφατα ότι το νέο σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση -που θα ισχύσει το 2020 και θα αφορά στους φετινούς μαθητές της Α΄ Λυκείου- θα δίνει περισσότερο βάρος στον βαθμό του απολυτηρίου. Ποιες θα είναι οι βασικές κατευθύνσεις του νέου συστήματος;

Τον Ιούνιο του 2020 θα είναι διαφορετικός ο τρόπος εισαγωγής. Κυρίαρχη λογική θα είναι ότι η πρόσβαση θα εξαρτάται από τον βαθμό του απολυτηρίου, σε ένα σχολείο όπου θα υπάρχει μια εντελώς νέα Γ΄ Λυκείου. Σήμερα, όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, έχουμε ένα Λύκειο χωρίς την τελευταία τάξη…

Και το Νέο Λύκειο που επιδιώκετε να δημιουργήσετε πού διαφέρει;

Θα υπάρχουν λιγότερα μαθήματα που θα διδάσκονται σε περισσότερες ώρες, ώστε να επιτευχθεί μια ουσιαστική εμβάθυνση γνώσεων. Οι εγκύκλιες γνώσεις θα ολοκληρώνονται στη Β΄ Λυκείου και η Γ΄ Λυκείου, όπως είναι σε πάρα πολλά μέρη του κόσμου, θα είναι ένας είδος προπαρασκευαστικού έτους, απ’ όπου, προφανώς, δεν θα λείπουν μαθήματα γενικής παιδείας. Στόχος της διδασκαλίας δεν θα είναι να μαθαίνουν τα παιδιά αποκλειστικά τις τεχνικές για να περνούν τις εξετάσεις, αλλά να μαθαίνουν το πώς θα μαθαίνουν!

Θα είναι ελεύθερη η πρόσβαση στα ΑΕΙ; Δεν θα υπάρχει πια όριο εισακτέων;

Θα υπάρξει βαθμιαία κατάργηση του κλειστού αριθμού των εισακτέων σε διάφορα Τμήματα, εκτός από τα Τμήματα Ιατρικής, τα Πολυτεχνικά και τα Νομικά, και άρα, μαζί και με τη δημιουργία νέων Τμημάτων, θα οδηγηθούμε σε αυτό που για πολλά χρόνια αποκαλούσαμε ελεύθερη πρόσβαση. Ελεύθερη πρόσβαση όμως δεν σημαίνει χαλαρές σπουδές. Αντιθέτως, σημαίνει εξαιρετικά σοβαρές και απαιτητικές σπουδές στο Λύκειο, ώστε ο καθένας να είναι πολύ καλά προετοιμασμένος να σπουδάσει αυτό που θέλει και όχι το πεδίο όπου τον «πετάει» ένα απαράδεκτο σύστημα εισαγωγής.

Γιατί το λέτε αυτό; Δεν είναι αδιάβλητες οι εξετάσεις;

Βεβαίως και είναι. Είναι όμως και παιδαγωγικά αξιόπιστες; Πώς είναι δυνατόν ένα σύστημα, το οποίο κάθε χρόνο κοστίζει συνολικά στις οικογένειες 2 δισ. ευρώ, να επιτρέπει μόνον το 30% των φοιτητών να σπουδάζει αυτό που επιθυμεί; Καταφέραμε ως κοινωνία να κάνουμε έναν κερδοσκοπικό θεσμό, όπως είναι η παραπαιδεία, τμήμα της δημόσιας και δωρεάν εκπαίδευσης! Επιπλέον, τα παιδιά σε μια εξαιρετική ευαίσθητη ηλικία περνούν δύο χρόνια γεμάτα άγχος, εκνευρισμό και πίεση. Είναι δυνατόν ως κοινωνία να ανεχόμαστε τέτοιες παθογένειες;

Γιατί καθυστερεί η ολοκλήρωση του σχετικού νομοσχεδίου; Ποια είναι τα σημεία που σας προβληματίζουν περισσότερο απ’ ό,τι αναμένατε; Πότε θα ολοκληρωθεί η επεξεργασία του;

Δίνουμε χώρο και χρόνο στον διάλογο και στην επίτευξη συναινέσεων, ως κεντρική αντίληψη του τρόπου με τον οποίο εμείς εννοούμε μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Ο διάλογος είναι πολυεπίπεδος, προχωρά και μόλις ολοκληρωθεί θα τεθεί και σε δημόσια διαβούλευση. Το τεράστιο πρόβλημα στην αλλαγή του Λυκείου είναι ότι προϋποθέτει και αλλαγή νοοτροπιών: των εκπαιδευτικών, των γονιών, των μαθητών. Και οι διαδικασίες αλλαγής νοοτροπιών είναι ένα από τα πιο σύνθετα ζητήματα σε μια κοινωνία.