Π.Ε.Κ.: Εκπαιδευτική ανάγκη το στο Λύκειο!

Θέσεις και προβληματισμοί  Προοδευτική Ενότητα Καθηγητών

Πρόκειται για σκέψεις και προβληματισμούς, για ένα αρχικό κείμενο «υπόθεσης εργασίας» για να ξεκινήσει ένας διάλογος με τους συναδέλφους σε ένα σημαντικό ζήτημα: για το μέλλον του Λυκείου και για την οριστική επίλυση του συστήματος πρόσβασης των  μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Θέλουμε να ανοίξουμε τις ευρύτερες δυνατές συζητήσεις με τους συναδέλφους και με τους Συλλόγους Διδασκόντων και να λαμβάνουμε υπόψη δημιουργικά τις παρατηρήσεις τους για την αποκρυστάλλωση των θέσεών μας.

Εισαγωγικά στοιχεία

  1. Το Εθνικό Απολυτήριο είναι μια αναγκαιότητα του εκπαιδευτικού μας συστήματος και της ελληνικής κοινωνίας γενικότερα. Έπρεπε να έχει ήδη δημιουργηθεί.

Η παράταση της ζωής του σημερινού ενδοσχολικού τύπου απολυτηρίου δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα – προβλήματα που τα ενίσχυσε έντονα η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας καταργώντας την επιμέρους συμμετοχή των στη διαμόρφωση του απολυτηρίου του λυκείου. Έχει ήδη αρχίσει ένα κύμα «βαθμολογικού πληθωρισμού» κυρίως από τα ιδιωτικά λύκεια, που προκαλεί πολιτικά αλλά και ηθικά προβλήματα και αν παραμείνει αυτή η τάση, τα πράγματα θα οδηγήσουν σε εικόνα απαξίωσης του λυκείου και των εκπαιδευτικών!

  1. Η αναγκαιότητά του πηγάζει από τις πολλαπλές προκλήσεις των σημερινών και κυρίως των αυριανών εποχών. Συνδέεται ο θεσμός αυτός με την αναβάθμιση της ποιότητας της λυκειακής εκπαίδευσης, με την «εγκαθίδρυση του ορθολογισμού» σε έναν σημαντικό τίτλο, ο οποίος είναι χρήσιμος γι’ όλη τη ζωή κάθε πολίτη ανεξάρτητα από τη συνέχιση ή μη περαιτέρω σπουδών, για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, για τις προσλήψεις μέσω του ΑΣΕΠ κλπ και για τη συμπόρευσή μας με τα άλλα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα.
  2. Για τη θέσπισή του πρέπει να λάβουμε υπόψη την ιστορική πορεία της εκπαίδευσής μας, τη σημερινή λειτουργία της και προφανώς οφείλουμε να αξιοποιήσουμε την εμπειρία εκπαιδευτικών συστημάτων άλλων χωρών της Ευρώπης.
    Η δημιουργία ενός πραγματικού Εθνικού Απολυτηρίου θα διαμορφώσει νέο τοπίο σ’ όλη την εκπαίδευση. Θα προκαλέσει ασυνέχειες και τομές, ωθήσεις και προκλήσεις στην πορεία της. Θα λύσει προβλήματα αλλά και θα αναδείξει άλλα υπαρκτά μεν καλυμμένα δε, και στα οποία οφείλουμε να δώσουμε απαντήσεις.

Βασικά σημεία συζήτησης

  1. Η πρώτιστη θετική προοπτική είναι ότι ο τίτλος αυτός θα είναι απόλυτα αξιόπιστος και θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ορθολογικό τρόπο τόσο για την επαγγελματική και την κοινωνική εξέλιξη των νέων – γιατί θα έχουν πιστοποιημένα με αντικειμενικό τρόπο επαρκή μορφωτικά εφόδια – όσο και για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.Ο τίτλος αυτός θα είναι ικανοποιητικός και για την εκπαιδευτική εξέλιξη των νέων και στα πιο απαιτητικά πανεπιστήμια του εξωτερικού είτε για προπτυχιακές είτε για μεταπτυχιακές σπουδές.

Με αυτό τον τρόπο θα έχουμε τελειώσει οριστικά και με τη διαρκή προσφυγή των Υπουργών και των κυβερνήσεων στη στείρα ενασχόληση με το Σύστημα πρόσβασης και όχι με το περιεχόμενο της εκπαίδευσης, αφού το Σύστημα δεν θα ταυτίζεται μεν με το Εθνικό Απολυτήριο, αλλά θα στηρίζεται μόνιμα και σταθερά επ’ αυτού.

  1. Απαιτείται η αναβάθμιση της ποιότητας της εκπαίδευσης, που θα απολήγει στον τίτλο του Εθνικού Απολυτηρίου. Εδώ προφανώς είναι η μεγάλη πρόκληση, γιατί έχουμε πολλά επιμέρους πεδία προς συζήτηση: τον καθορισμό συνολικά της θεσμικής Γενικής Παιδείας και της Επαγγελματικής εκπαίδευσης, τον προσδιορισμό της μορφωτικής αποσκευής και του περιεχομένου σπουδών, την έκταση των γνωστικών αντικειμένων σε σχέση με την εμβάθυνση σε συγκεκριμένους τομείς, την παιδαγωγική κατάρτιση και την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, την παιδαγωγική μεθοδολογία κλπ.
  2. Οι μαθητές που δεν θα αποκτούν το Εθνικό Απολυτήριο θα παίρνουν απολυτήριο «Ενδοσχολικού τύπου». Η άλλη πρόταση, του Υπουργείου Παιδείας, για «Πιστοποιητικό φοίτησης» θεωρούμε ότι θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα και θα κατηγοριοποιήσει τους μαθητές με έναν τρόπο θεσμικής διάκρισης, αφού θα πρόκειται για αδιαβάθμητο (μη) τίτλο! Ουσιαστικά το Υπουργείο Παιδείας με τον τρόπο αυτό θα αποτρέπει τους μαθητές από τη συνέχιση των σπουδών τους  στο Λύκειο.
  3. Είναι επιτακτική ανάγκη η διαχείριση του σημερινού μεγάλου ποσοστού του «λειτουργικού αναλφαβητισμού», που διατρέχει το εκπαιδευτικό μας σύστημα και φτάνει μέχρι το τέλος του λυκείου. Το ποσοστό είναι περίπου της τάξης του 20% στο Γενικό Λύκειο και είναι μάλλον μεγαλύτερο στο Επαγγελματικό Λύκειο. Εδώ τίθεται ζήτημα που έχει κοινωνικές και πολιτικές όψεις. Δυστυχώς ο λειτουργικός αναλφαβητισμός δεν αντιμετωπίζεται με συστηματικό τρόπο ούτε φυσικά θα λυθεί από τη λειτουργία του Εθνικού Απολυτηρίου. Το αντίθετο θα συμβεί, θα αποκαλυφθεί πλήρως και ως εκ τούτου η θέσπιση του Εθνικού Απολυτηρίου θα απαιτήσει την αντιμετώπιση ενός υπαρκτού προβλήματος, που όλοι το γνωρίζουμε και απλώς συνυπάρχουμε μαζί του.
  4. Τρόπος σύνδεσης του Εθνικού Απολυτηρίου με το σύστημα πρόσβασης. Κάθε Σχολή ή Τμήμα θα λαμβάνει υπόψη του για την εισαγωγή των μαθητών ένα υποσύνολο των γνωστικών αντικειμένων του Εθνικού Απολυτηρίου, θα προσμετρά εκείνα τα μαθήματα και με τους συντελεστές που κρίνει με βάση το περιεχόμενο των σπουδών του. Μένει ανοικτό το ζήτημα αν θα λαμβάνεται υπόψη και ο συνολικός βαθμός του Απολυτηρίου.

Θεωρούμε αναγκαίο να ανοίξει αυτή η συζήτηση στους Συλλόγους Διδασκόντων και σ’ όλους τους συναδέλφους και φυσικά να ακολουθήσει συγκροτημένος διάλογος στους κόλπους του κινήματός μας.

Πιστεύουμε ότι πρέπει να παίρνουμε πρωτοβουλίες, γιατί το εκπαιδευτικό κίνημα μόνο ως κίνημα δημιουργικότητας μπορεί να νοηθεί. Είμαστε αντίθετοι στο να περιμένουμε κάθε φορά τις αποφάσεις του Υπουργείου και εμείς ή να λέμε ένα διαρκές «όχι» όπως συνέβαινε παλιότερα ή να σιωπούμε όπως συμβαίνει σήμερα!

Είναι προφανές ότι σε νέα ζητήματα θα υπάρχουν ταλαντεύσεις και δυσκολίες. Αλλά αυτό δεν είναι και μια πρόκληση και μια ομορφιά για να δημιουργήσουμε τους «νέους καιρούς», τους δικούς μας καιρούς;

Υ.Γ.

Θεωρούμε ότι η πρόταση άλλων παρατάξεων για «Ενιαίο σχολείο» και στη λυκειακή βαθμίδα είναι «εκτός πραγματικότητας». Γιατί δεν μπορεί να ενιαιοποιηθεί όλο το περιεχόμενο της εκπαίδευσης Γενικού και Επαγγελματικού λυκείου σε ένα λύκειο – ούτε και σε καμιά χώρα της Ευρώπης τουλάχιστον υπάρχει τέτοια δομή. Σε μια τέτοια υποθετική περίπτωση, θα καταργηθεί η επαγγελματική εκπαίδευση και θα αναπτυχθεί η μεταγυμνασιακή κατάρτιση αναπόφευκτα με βάση τις ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας. Σε κάθε περίπτωση, σ’ αυτή την εκδοχή δεν προσδιορίζονται ούτε το πώς θα προκύπτει το απολυτήριο ούτε το πώς θα εισάγονται οι μαθητές στα ΑΕΙ και ΤΕΙ.

Η αναφορά του Υπουργού Παιδείας περί είναι στα πλαίσια της γενικής δημαγωγίας του. Το μόνο που κάνει είναι τα επικοινωνιακά φτηνά τεχνάσματά του περί εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης εφαρμόζοντας πιστά το Μνημόνιο και την εργαλειοθήκη του Ο.Ο.Σ.Α. Μέχρι τώρα άλλωστε έχει «καταργήσει» τις Πανελλαδικές και προχωράει στην …ελεύθερη πρόσβαση. Σε κάθε περίπτωση, οι θέσεις που έχει εκφράσει ο Υπουργός για α) Εθνικό Απολυτήριο ή και Πιστοποιητικό φοίτησης, β) Ενιαίο Λύκειο με κατάργηση της Επαγγελματικής εκπαίδευσης και δ) 14χρονη υποχρεωτική εκπαίδευση αλληλοαναιρούνται μεταξύ τους και γι’ αυτό η συγκεκριμένη πολιτική του κ. Γαβρόγλου και του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. βρίσκεται σε τέλμα..